Hà Nội 25 °C
TP Hồ Chí Minh 31 °C
Hải Phòng 26 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 23 °C
  • Hà Nội Hà Nội 25°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 31°C
  • Hải Phòng Hà Nội 26°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 23°C

Bản sắc dân tộc trong lễ cúng Tất niên

Nhà nước và Pháp luật
11/02/2021 09:30
Gia Hải
aa
Vào ngày cuối cùng của một năm (âm lịch), mỗi gia đình đều làm một lễ cúng tất niên. Đây là một bản sắc đặc trưng của người Việt.


Lễ tất niên (hay còn gọi là tiệc tất niên) là một nghi lễ nhằm đánh dấu kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán đã có từ lâu đời và mang nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.

cung-tat-nien-2021-ngay-nao-gio-nao-tot-nhat-de-gia-tien-phu-ho

Ảnh minh họa.

Theo Lịch Vạn Niên của tác giả Trần Đình Tuấn thì lễ tất niên thường được tiến hành vào chiều ngày 30 Tết. Vào ngày này, mọi người thường quây quần bên nhau, tổ chức tiệc mừng, văn nghệ, để tổng kết, nhìn lại một năm đã qua, cùng đón giao thừa và mừng năm mới. Họ tận hưởng bầu không khí ấm cúm và tràn ngập niềm vui bên cạnh các thành viên trong gia đình sau một năm tất bật học tập, làm việc và chạy đua với cuộc sống.

Về cơ bản, mỗi gia đình vào ngày 30 Tết sẽ chuẩn bị hai mâm cúng: Một mâm cúng tất niên và cũng là để ăn tối; mâm còn lại được chuẩn bị cho cúng giao thừa. Người thắp hương và đọc văn khấn báo cáo với ông bà, tổ tiên thay cho gia đình thường là người đàn ông lớn nhất trong gia đình hoặc con trai trưởng. Các thành viên còn lại sẽ đứng phía sau làm lễ vái. Để cho giản tiện và phù hợp với cuộc sống hiện tại, nhiều gia đình gộp chung lễ cúng tất niên với lễ cúng giao thừa.

Lễ vật cũng như mâm cơm cúng Tất niên không nặng về vật chất, tùy theo điều kiện và tâm ý của gia chủ mà chuẩn bị

Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng. Tại Miền Bắc sẽ có gà luộc lá chanh, canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào.... Miền Trung hay có giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua.... Riêng Miền Nam thì sẽ là tôm khô, củ kiệu, thịt kho nước dừa ăn chung với dưa giá.

Theo học giả Đan Long, tác giả của cuốn Bàn về Lịch Vạn Niên, mâm cúng Tất niên đạm bạc, chỉ cần có đầy đủ các vị, các hàng đại diện cho các món mặn, chay, thể hiện được sự phong phú trong đời sống hàng ngày của cuộc sống. Lễ cúng Tất niên trước là để cúng thần linh, ông bà tổ tiên, sau là cho con cháu, mọi thành viên trong gia đình được hưởng lộc và nói chuyện trò vui vẻ trong những giờ, phút cuối cùng của một năm trong không khí gia đình đầm ấm.

Dù mỗi miền một phong tục và có các món ăn đặc trưng trong mâm cúng Tất niên nhưng đặc điểm chung là dù ở đâu, vùng miền nào, bánh chưng (có nơi gọi là bánh tét) là một món không thể thiếu trong mâm cúng Tất niên của mỗi gia đình tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, cách bày trí mâm cúng Tất niên cũng có nét truyền thống riêng. Khi bày, gia chủ thường sẽ đặt ở trên mặt chiếc bàn nhỏ phía dưới bàn thờ mà không để lên trên. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng hoặc 1 cặp bánh trưng hay đĩa xôi, đĩa chè.

Hoa quả tươi trên bàn thờ trong lễ cúng Tất niên được gọi là mâm ngũ quả (gồm 5 loại khác nhau, mỗi loại tượng trưng cho một ước nguyện của gia chủ, thông qua tên gọi và màu sắc).

Hương và đèn cũng được chuẩn bị hết sức cầu kỳ và mang ý nghĩa riêng. Hương là tượng trưng cho tinh tú, là sự nối kết giữa âm và dương. Đèn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời (luôn phải có 2 cây đèn ở hai bên ban thờ).

Tùy theo văn hóa tín ngưỡng của từng gia đình, từng vùng miền mà có thêm những vật cụ khác nhau để tượng trưng cho tấm lòng của gia đình cầu tài, cầu lộc, hay cầu bình an trong gia đạo. Từ đó, mỗi thành viên trong gia đình sẽ có được một tâm thế bình an, ấm áp để đón một năm mới sắp đến.

bài liên quan
Liên đoàn bóng đá Việt Nam quyết định chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

Liên đoàn bóng đá Việt Nam quyết định chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier

Sau trận thua 0-3 trước đội tuyển Indonesia, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) quyết định chấm dứt hợp đồng với HLV Philippe Troussier.
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản 2024 sẽ diễn ra từ ngày 9 - 10/3

Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản 2024 sẽ diễn ra từ ngày 9 - 10/3

Lễ hội Việt Nam – Nhật Bản lần thứ 9 tại TP.HCM sẽ diễn ra từ ngày 9 -10/3/2024 với chủ đề “Cùng nắm chặt tay nhau - Từ giờ về sau”.
Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Đông Triều (Quảng Ninh): Bị tuýt còi vì bỏ 1 tỷ đồng làm đường lại lấn ra hồ thủy lợi

Một doanh nghiệp ở TX Đông Triều (Quảng Ninh) tự nguyện bỏ 1 tỷ đồng để làm đường bê tông nhưng bị tuýt còi vì bị cho rằng có dấu hiệu trục lợi và lấn chiếm hồ thủy lợi Lỗ Chính.
Mới nhất
Đọc nhiều
Thủ tướng yêu cầu xử lý sở hữu chéo, thao túng tổ chức tín dụng

Thủ tướng yêu cầu xử lý sở hữu chéo, thao túng tổ chức tín dụng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương có các giải pháp ngăn chặn, xử lý tình trạng sở hữu chéo, thao túng tại các tổ chức tín dụng.
Hà Nội: Phát hiện kho hàng đông lạnh chứa gần 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Hà Nội: Phát hiện kho hàng đông lạnh chứa gần 1 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc

Lực lượng chức năng phát hiện gần 1 tấn thực phẩm gồm các loại thịt lợn, thịt bò, thịt gà, đều là sản phẩm đông lạnh đã được đóng túi, một số đã tẩm ướp sẵn để đưa đi tiêu thụ.
TP HCM tăng cường kiểm soát chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT

TP HCM tăng cường kiểm soát chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT

UBND TP HCM vừa có văn bản gửi các đơn vị liên quan về việc tăng cường quản lý, kiểm soát chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên địa bàn năm 2024 nhằm hạn chế tình trạng vượt quá dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.
Tin bài khác
Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Hơn một nghìn tân binh Hà Giang lên đường nhập ngũ

Ngày 27/2, các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Hà Giang đồng loạt tổ chức ngày hội giao quân.
Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2

Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2

Kỷ niệm 69 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2024), Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam đã đến thăm và chúc mừng các y bác sỹ đang công tác tại Bộ Y tế và một số bệnh viện.
Nghệ An: Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 02 ước tăng 5,96% so với cùng kỳ

Nghệ An: Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 02 ước tăng 5,96% so với cùng kỳ

Thông tin được Giám đốc Sở KH&ĐT Phạm Hồng Quang đưa ra tại phiên họp thường kỳ tháng 2/2024 của UBND tỉnh Nghệ An.
Đồng Nai: Đại diện Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Đồng Nai: Đại diện Báo Pháp luật Việt Nam chúc mừng các y, bác sĩ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam

Ngày 27/2, Nhà báo Huỳnh Ngọc Hiếu – Trưởng Đại diện Văn phòng Đông Nam Bộ, Báo Pháp luật Việt Nam làm trưởng đoàn đã đến thăm và chúc mừng Sở Y tế và Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Công an tỉnh Đắk Nông khen thưởng các đơn vị bắt nóng các đối tượng cướp giật tài sản

Công an tỉnh Đắk Nông khen thưởng các đơn vị bắt nóng các đối tượng cướp giật tài sản

Trước đó, Công an thành phố Gia Nghĩa phối hợp các đơn vị liên quan, Công an huyện Tuy Đức, Công an xã Đắk Ngo tổ chức truy nóng các đối tượng.
Đồng Nai triển khai nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số

Đồng Nai triển khai nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số

Mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu suất phục vụ lĩnh vực CĐS và cải thiện hạ tầng công nghệ thông tin của các cơ quan nhà nước.
1.500 tân binh Hà Tĩnh lên đường tòng quân

1.500 tân binh Hà Tĩnh lên đường tòng quân

Sáng nay (26/2), 1.500 thanh niên ưu tú của Hà Tĩnh lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự, công an nhân dân (CAND).
Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá dự Lễ giao, nhận quân tại huyện Hậu Lộc

Giám đốc Công an tỉnh Thanh Hoá dự Lễ giao, nhận quân tại huyện Hậu Lộc

Năm 2024, tỉnh Thanh Hóa được giao chỉ tiêu tuyển chọn và gọi 3.650 công dân nhập ngũ vào Quân đội; 441 công dân nhập ngũ vào Công an.
Chi tiết tiền lương và phụ cấp chức vụ của lực lượng Công an nhân dân năm 2024 chính xác nhất

Chi tiết tiền lương và phụ cấp chức vụ của lực lượng Công an nhân dân năm 2024 chính xác nhất

Với mức lương cơ sở hiện tại là 1,8 triệu đồng thì tiền lương chức vụ Thiếu Uý Công an nhân dân năm 2024 là 14,4 triệu đồng.
Biên Hòa tổ chức hội trại tòng quân và lễ giao, nhận quân 2024

Biên Hòa tổ chức hội trại tòng quân và lễ giao, nhận quân 2024

Mục đích tổ chức hội trại tòng quân là nhằm tuyên truyền giáo dục truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng, Dân tộc, Quân đội, lực lượng vũ trang thành phố.
cong vien nuoc ho tay dong nghit khach ngay dau nghi le

Công viên nước Hồ Tây đông nghịt khách ngày đầu nghỉ lễ

Ngày 27.4 công viên Nước Hồ Tây đã tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như: Chương trình ca nhạc tạp kĩ, xiếc và giao lưu biểu diễn cùng các vũ công...chương trình được tổ chức trong 05 ngày từ 27/4 đến 1/5, mỗi ngày có 02 show diễn buổi sáng và buổi chiều.
dip nghi le 304 15 nam nay nguoi dan thay doi xu huong du lich

Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 năm nay Người dân thay đổi xu hướng du lịch

Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã đến rất gần. Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa cao khiến du khách e dè. Du khách đã đưa ra nhiều lựa chọn khác để phù hợp với tiêu chí tiết kiệm chi phí.
le hoi du lich ha noi nam 2024 chu de thang long ha noi thu do quyen ru

Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024: Chủ đề: “Thăng Long - Hà Nội, thủ đô quyến rũ”

Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô quyến rũ” từ ngày 25 – 28/4/2024 tại Công viên Thống Nhất. Đây là sự kiện xúc tiến quảng bá Du lịch lớn nhất được tổ chức thường niên của thành phố Hà Nội - Lễ Hội Du Lịch Hà Nội năm 2024 dự kiến sẽ mang tới cho du khách và nhân dân những trải nghiệm đầy màu sắc cùng nội dung phong phú đa dạng.
khai mac trien lam anh ve khu do thi trung tam thanh pho hai phong

Khai mạc Triển lãm ảnh về Khu đô thị trung tâm thành phố Hải Phòng

Ngày 26/4, tại Hà Nội, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Hàn lâm Kiến trúc Pháp – Việt tổ chức Triển lãm ảnh Hải Phòng – Pháp Heritage với chủ đề “Di sản kiến trúc hôm nay, thịnh vượng cho ngày mai”.
pho di bo ho hoan kiem ha noi mo lien tuc 6 ngay dip le 304 15

Phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm - Hà Nội mở liên tục 6 ngày dịp lễ 30/4 - 1/5

UBND quận Hoàn Kiếm thông tin sẽ kéo dài hoạt động các không gian đi bộ trên địa bàn trong dịp nghỉ lễ, từ ngày 26/4 đến 1/5.