Theo đó, Bệnh viện Ung Bướu TPHCM cho biết, để rộng đường dư luận, Bệnh viện kiến nghị Sở Y tế thành phố chủ trì, mời các sở, ngành có thẩm quyền thẩm định lại hồ sơ mời thầu (HSMT) của gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh. Đề xuất này của Bệnh viện lại dấy lên những lo ngại về tính minh bạch, về tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi của các bên liên quan.
Tin nên đọc
Bệnh viện Ung bướu TP HCM: “Bất thường” một gói thầu hai hồ sơ mời thầu
Hãng sữa Abbott phải xin lỗi vì tặng sữa hết hạn tại bệnh viện ung bướu TP Đà Nẵng
Hà Nội sắp có bệnh viện ung bướu chuẩn quốc tế
TP HCM: Khởi công xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Ung bướu
Không thể vừa đá bóng, vừa thổi còi
Việc thẩm định lại HSMT khi có hàng loạt các dấu hiệu dàn xếp, thiếu minh bạch trong HSMT là đúng luật nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, và hiệu quả của quá trình lựa chọn nhà thầu.
Tuy nhiên, quá trình thẩm định lại HSMT phải do một cơ quan độc lập thực hiện để tránh tình trạng thiếu khách quan trong quá trình thẩm định lại HSMT.
Bởi nếu tiếp tục để Bệnh viện và Sở Y tế thành phố trực tiếp thẩm định lại HSMT sẽ dẫn đến tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi và không được giải quyết triệt để.
Phải nói thêm rằng, HSMT gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh do Bệnh viện Ung Bướu TPHCM phát hành thời gian qua đã được chính Sở Y tế TPHCM, các sở ngành liên quan tại địa phương thẩm định.
Mới đây, Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế (Bộ Y tế) cũng đã có văn bản gửi Sở Y tế TPHCM yêu cầu làm rõ thông tin gói thầu mua sắm thiết bị xạ trị tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM.
Để giải quyết những bức xúc của dư luận, và đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh của các bệnh nhân ung thư tại TPHCM và khu vực lân cận thì sự vào cuộc kịp thời của một cơ quan cấp bộ, thông qua hội đồng khoa học do Bộ Y tế chủ trì, tiến hành thẩm định độc lập lại HSMT, để kết thúc sớm quá trình mua sắm thiết bị xạ trị tại Bệnh viện Ung Bướu TPHCM là rất cần thiết.
 |
| Bệnh viện Ung bướu TP HCM. |
Theo PGS.TS. Bùi Công Toàn, Ủy viên thường trực Hội Ung thư Việt Nam, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện K trung ương, việc mua sắm thiết bị xạ trị phải phù hợp với nhu cầu của từng địa phương. Hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh là một thiết bị tiên tiến nhất hiện nay về xạ trị ung thư, nên việc thẩm định HSMT mua sắm, lắp đặt thiết bị phải đảm bảo tính khách quan, khoa học và độc lập. Tại Bệnh viện K trung ương, những năm qua việc thẩm định HSMT mua sắm thiết bị do Hội đồng khoa học của Bộ Y tế thực hiện.
Có biện minh cho sai phạm?
Trong văn bản gửi đến Pháp Luật Plus, Bệnh viện Ung Bướu TP HCM cho rằng, việc điều chỉnh HSMT và gia hạn mời thầu là quyền của chủ đầu tư, điều này hoàn toàn đúng quy định pháp luật về đấu thầu.
Nhưng việc điều chỉnh các tiêu chí xét thầu trong HSMT cũng phải tuân thủ đúng quy định pháp luật, và hướng đến việc lựa chọn được thiết bị tốt nhất, phù hợp với đồng tiền nhà nước bỏ ra.
Tại phiên họp ngày 5/4/2017, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong sau khi nghe ý kiến của các bên liên quan đã chỉ đạo Sở Y tế thành phố, Bệnh viện Ung Bướu TP HCM mua sắm thiết bị với tiêu chí hiện đại, chất lượng tốt nhất, và tổ chức đấu thầu mua sắm theo đúng quy định của Luật Đấu thầu và pháp luật liên quan.
Theo nguồn tin riêng của Pháp luật Plus, hiện nay trên thế giới, có hai hãng dẫn đầu về sản xuất hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh là Varian (Mỹ) và Elekta (Thụy Điển).
Thiết bị xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh mà Bệnh viện Ung Bướu TPHCM đang đấu thầu là hướng tới model cao cấp nhất của hai hãng này. Và thực tế, hai nhà thầu tham dự đấu thầu gói thầu trên đã sử dụng thiết bị của hai hãng trên để chào thầu.
Vấn đề nằm ở chỗ trước khi phát hành HSMT lần đầu vào tháng 11/2016, Hội đồng Khoa học - Công nghệ Bệnh viện Ung bướu đã họp rất nhiều lần để xây dựng các yêu cầu kỹ thuật cho hệ thống máy gia tốc xạ trị dưới hướng dẫn hình ảnh với mục tiêu là model cao cấp nhất của các hãng.
Cấu hình tính năng kỹ thuật này sau đó đã được phê duyệt bởi Sở Y tế, UBND TPHCM và đã được gửi sang Quỹ Đầu tư Phát triển Đô thị thành phố Hồ Chí Minh - đơn vị cho Bệnh viện Ung bướu vay tiền để mua các thiết bị này.
Dựa trên bộ yêu cầu về kỹ thuật này, Bệnh viện Ung bướu đã xây dựng lên HSMT ngày 29/11/2016. Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó, Bệnh viện liên tiếp lùi thời hạn đóng thầu với lý do điều chỉnh HSMT để “… trang thiết bị cho Bệnh viện Ung bướu phải đảm bảo là trang thiết bị tốt nhất”.
Nhưng trớ trêu thay, theo tìm hiểu của phóng viên, Hội đồng Khoa học - Công nghệ của Bệnh viện Ung bướu không hề có sự thay đổi lớn nào về nhân sự, vẫn những cá nhân đó giờ đây lại đưa ra bộ tiêu chí kỹ thuật mới và nói rằng dựa trên các yêu cầu đó mới chọn được thiết bị tốt nhất.
Điều này rất mâu thuẫn, vì theo tìm hiểu của chúng tôi, hai model mới nhất của hãng Varian và Elekta đều đã ra đời các đây vài năm rồi, chứ không phải vừa mới ra đời để có thể nói là công nghệ mới đến bây giờ Hội đồng Khoa học - Công nghệ mới biết. Thế nên không thể lập luận rằng việc Bệnh viện Ung bướu điều chỉnh các yêu cầu kỹ thuật trong HSMT ngày 17/3/2017 là khách quan được. Phải chăng việc điều chỉnh này chỉ nhằm để đưa duy nhất một hãng lọt qua vòng đánh giá về kỹ thuật?
Một dấu hiệu thiếu minh bạch khác trong HSMT mới là việc thay đổi thang điểm kỹ thuật, dưới vỏ bọc là “lựa chọn thiết bị tốt nhất”, Bệnh viện Ung Bướu TPHCM (chủ đầu tư), và Công ty TNHH Đầu tư, Thương mại và Dịch vụ Thiên Lộc (tư vấn đấu thầu) đã điều chỉnh nâng thang điểm tối thiểu đạt yêu cầu kỹ thuật lên ngưỡng 90 điểm (HSMT cũ yêu cầu là 80 điểm).
Theo phản ảnh của một nhà thầu tham gia đấu thầu, việc điều chỉnh thang điểm tối thiểu này kéo theo hàng loạt chi tiết các điểm số trong HSMT được nâng lên, hạ xuống theo hướng tạo lợi thế cho thiết bị xạ trị của hãng Varian.
Chính việc điều chỉnh thang điểm tối thiểu này trong HSMT mới đã cố tình loại thiết bị của hãng Elekta trong quá trình xét thầu. Và điều đáng nói hơn là việc điều chỉnh tiêu chí kỹ thuật và điểm số đánh giá cho các thông số kỹ thuật trong HSMT lại không dựa trên mục tiêu lựa chọn thiết bị hiện đại nhất, đem lại tối đa lợi ích tối đa cho người bệnh.
Theo quy định của pháp luật về đấu thầu, việc để thang điểm kỹ thuật tối thiểu là 80 điểm, hay nâng lên 90 điểm không có nhiều ý nghĩa trong việc lựa chọn thiết bị hiện đại nhất, và tốt nhất.
Bởi vì với thang điểm tối thiểu là 80 điểm, tối đa là 100 điểm theo cầu Thông tư 05 quy định về mẫu HSMT mua sắm hàng hóa, thì dù có nhiều nhà thầu tham gia xét thầu vượt qua vòng kỹ thuật, Bệnh viện Ung Bướu TPHCM vẫn xét thầu theo thứ tự ưu tiên, nhà thầu có điểm kỹ thuật cao nhất sẽ được ưu tiên mời đàm phán về giá trước, và đương nhiên đây sẽ là đơn vị có khả năng trúng thầu cao nhất.
Còn các nhà thầu đạt yêu cầu về kỹ thuật còn lại chỉ được mời đàm phán về giá khi nhà thầu có điểm số kỹ thuật cao nhất và chủ đầu tư không thống nhất các điều khoản trong đàm phán để đi đến kết quả xét thầu cuối cùng.
Bản chất của pháp luật về đấu thầu là tạo ra sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch, và đem lại hiệu quả tối đa trong hoạt động mua sắm công.
Nhưng với “chiêu trò” nâng yêu cầu điểm tối thiểu về kỹ thuật và sửa lại cách chấm điểm như phân tích ở trên thì ý nghĩa của việc đấu thầu trở nên vô nghĩa, bởi chỉ có một nhà thầu cung cấp thiết bị xạ trị của hãng Varian là đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, và đương nhiên không có sự cạnh tranh về giá.
Vô hình dung đã biến đấu thầu rộng rãi thành chỉ định thầu. Thực tế, kết quả xét thầu được Bệnh viện Ung Bướu TPHCM công bố mới đây cũng thể hiện rất rõ điều này, đơn vị được đề xuất trúng thầu là Công ty TNHH Dược phẩm trang thiết bị y tế T.D, giá trúng thầu 238.498.000.000 đồng, giá trị giảm giá 0,6%, tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu là dưới 1%.
Pháp Luật Plus sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.
