Liên quan đến quan điểm trái chiều giữa Bộ GTVT và Bộ KHĐT về việc chỉ định thầu (giao thầu) và đấu thầu công khai tại 8 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, nhiều nhà đầu tư và chuyên gia bày tỏ: Việc chỉ định thầu các dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam có thể sẽ làm giảm tính cạnh tranh. Đặc biệt, các chuyên gia cho rằng, việc đấu thầu minh bạch hơn chỉ định thầu.
Cao tốc Bắc - Nam đoạn La Sơn - Túy Loan. Ảnh: Huy Hùng
Chỉ định hay đấu thầu công khai?
Theo dự kiến, 8 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ sẽ được Chính phủ trình Quốc hội chuyển đổi từ việc kêu gọi đầu tư bằng hình thức BOT (Xây dựng-Vận hành-Chuyển giao) sang đầu tư công vào kỳ họp tới đây. Tuy nhiên, đi cùng với chuyển đổi sang đầu tư công, Bộ KHĐT lại đề xuất với Chính phủ cho phép chỉ định để chọn nhà thầu.
Đại diện Bộ GTVT cho rằng, nếu Quốc hội thông qua nghị quyết cho phép các dự án nêu trên được chuyển từ BOT sang đầu tư công, Bộ GTVT sẽ kiến nghị đấu thầu. Vì theo Luật Đầu tư công, các dự án đầu tư công sử dụng ngân sách, không phải vốn vay nước ngoài nên việc thi công sẽ được dành cho các doanh nghiệp trong nước. Đó là điều quy định trong luật và để tạo công ăn việc làm, thu nhập cho doanh nghiệp trong nước.
Theo Thứ trưởng Bộ GTVT - ông Nguyễn Nhật, quan điểm của Bộ GTVT là đấu thầu tất cả các dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam, không chỉ định thầu và Thủ tướng sẽ có quyết định đấu thầu sau khi Quốc hội nhất trí chuyển đổi sang đầu tư công. Vì chỉ định thầu sẽ phát sinh rủi ro, kể cả rủi ro đối với những người chịu trách nhiệm quyết định.
Thứ trưởng KHĐT - ông Trần Quốc Phương cho biết, thẩm quyền chuyển đổi hình thức đầu tư BOT sang đầu tư công thuộc về Quốc hội. Còn thẩm quyền chỉ định thầu hay đấu thầu thuộc về Thủ tướng theo Điều 26 của Luật Đấu thầu. Để tham mưu cho Thủ tướng, Bộ KHĐT cũng có trách nhiệm tham mưu nhưng chủ trì là Bộ GTVT. Trong khi đó, tại văn bản của Bộ KHĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Cao tốc Bắc - Nam đề nghị Bộ GTVT trình cấp có thẩm quyền phương án chỉ định thầu sau khi các dự án được chuyển đổi sang đầu tư công, trong đó ưu tiên cho các doanh nghiệp quốc phòng.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, bản chất mục đích của Luật Đấu thầu là chọn được nhà đầu tư, nhà thầu thi công, nhà thầu thiết kế đảm bảo chất lượng đề ra. Việc chọn nhà thầu có 2 phương án là chỉ định thầu và đấu thầu.
Với phương án đấu thầu sẽ công khai minh bạch để chọn ra nhà thầu có đủ năng lực thi công với nhiều gói thầu khác nhau như: Gói thầu kỹ thuật, gói thầu thi công, tài chính để chọn được nhà thầu có đủ năng lực về tài chính, chuyên môn, kinh nghiệm với việc bỏ giá thầu hợp lý để làm ra những sản phẩm tốt. Và nếu chỉ định thầu theo Điều 22 của Luật Đấu thầu quy định hoàn toàn có quyền chỉ định thầu, nhưng chỉ đối với những công trình mang tính cấp bách và an ninh quốc phòng.
Theo Giám đốc Công ty 36.71 (Tổng Công ty 36) - ông Nguyễn Trung Dũng, muốn minh bạch phải đấu thầu công khai theo quy định của pháp luật, trừ những công trình mang tính chất an ninh quốc phòng nhưng phải có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các đơn vị quốc phòng cũng phải đấu thầu.
“Đấu thầu sẽ minh bạch và tiết kiệm chi phí cho Nhà nước và chọn được năng lực của đơn vị thi công về nhân lực, thiết bị, tài chính, hồ sơ kinh nghiệm thi công”, ông Dũng cho hay.
Phải công khai để minh bạch
Theo thông lệ thế giới thường đấu thầu công khai minh bạch để chọn được nhà thầu đủ năng lực thực hiện. Nhưng nhiều năm qua, công tác đấu thầu có nhiều bất cập như cố tình hạ giá thành, quân xanh quân đỏ, ép giá, ép tiến độ sẽ không đồng hành với chất lượng công trình.
Nhiều gói thầu khi bỏ giá thấp nhất đều khó thực hiện được dẫn đến chất lượng kém do bị giảm cấp, giảm khối lượng của vật liệu, giảm năng lực thi công. Nếu không kiểm soát được đấu thầu một cách minh bạch, công bằng, khoa học thì sẽ phải trả giá lớn do chất lượng công trình kém. Nhiều công trình đã phải trả giá như như Cao tốc Quảng Ngãi - Đà Nẵng, mà chính Bộ GTVT cho rằng, nhà thầu bỏ giá thấp nhất thi công. Nhiều công trình đáng lẽ phải 15 năm mới phải trùng tu nhưng chỉ sau 5 năm đã phải thực hiện trùng tu bảo dưỡng gây tốn kém và lãng phí.
Do đó, các chuyên gia cho rằng, muốn làm tốt công tác đấu thầu thì phải làm tốt công tác quản lý sau đấu thầu, hiện công tác quản lý sau đấu thầu chưa được coi trọng. Nếu quản lý tốt thì đấu thầu là sòng phẳng và minh bạch nhất, phải gắn trách nhiệm của cơ quan tổ chức đấu thầu phải đi đến cùng với sản phẩm. Công tác giám sát sau đấu thầu chưa được quan tâm.
Là doanh nghiệp đã đầu tư và thi công nhiều dự án đường bộ lớn, ông Vũ Đức Nhận - Phó Tổng Giám đốc Công ty Phương Thành đánh giá, thủ tục chỉ định thầu nhanh nhất là mất 3 tháng, giảm được 2/3 thời gian so với đấu thầu. Nhưng tính cạnh tranh, minh bạch không cao so với việc đấu thầu và tạo áp lực cho các cơ quan nhà nước trong quá trình xét duyệt, hậu kiểm sau này. Mỗi phương thức chỉ định thầu hay đấu thầu đều có ưu, nhược điểm riêng, quan trọng nhất là các thủ tục cần tiến hành nhanh chóng thì thời gian chuẩn bị đầu tư được rút ngắn.
Trước ý kiến do tiến độ của dự án gấp cần chỉ định thầu để đẩy nhanh tiến độ, TS Lê Đăng Doanh cho rằng, Dự án Cao tốc Bắc - Nam nếu chỉ định thầu tiến độ cũng không nhanh hơn nếu đơn vị được chỉ định không có năng lực và tiến độ giải phóng mặt bằng chậm thì cũng sẽ không nhanh hơn. Do đó, cứ theo quy định của Luật Đầu thầu mà thực hiện.
Theo ông Trần Chủng - Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư, sau dịch COVID-19, Chính phủ sẽ đẩy mạnh đầu tư công tại các dự án trọng điểm như: Cao tốc Bắc - Nam, Sân bay Long Thành… đã kích thích toàn bộ nền kinh tế, kích hoạt cung cao nhất thì cũng nên chỉ định thầu. Nhưng đã chỉ định thầu phải công khai và gắn trách nhiệm đến cùng sản phẩm và phải đền bù thiệt hại nếu lỗi xảy ra. Còn lại phải được đấu thầu công khai, minh bạch, gắn trách nhiệm của từng đơn vị nếu sai phải đền bù thiệt hại.
TS Lê Đăng Doanh: Nên đấu thầu công khai minh bạch với các tiêu chí rõ ràng và được giám sát độc lập của các cơ quan, chuyên gia và hiệp hội. Một dự án lớn bao nhiêu thì càng phải công khai minh bạch bấy nhiêu và không được chỉ định thầu.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long: Việc đấu thầu minh bạch hơn chỉ định thầu và các dự án ngân sách cần đấu thầu theo quy định Luật đầu tư công. Để công tác đấu thầu nhanh, cần đẩy nhanh phê duyệt các thủ tục và đưa ra tiêu chí phù hợp để rút ngắn việc lựa chọn nhà thầu. Nếu áp dụng chỉ định thầu thì phải tuân thủ theo quy định của pháp luật, nhà thầu được lựa chọn phải đáp ứng các tiêu chí về năng lực thi công, năng lực tài chính, kinh nghiệm.
Sau một thời gian các đoạn cao tốc đi vào vận hành và nhận được những phàn nàn từ những người đi trên cao tốc về vấn đề không có trạm dừng nghỉ, cơ quan chức năng đã quyết liệt vào cuộc. Đại diện Cục Đường cao tốc cho biết, bảo đảm trong năm 2024, các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đều có trạm dừng nghỉ.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC với tổng khối lượng dự kiến sẽ đấu thầu là 16.800 lượng, thời gian bắt đầu từ 10 giờ sáng ngày 22/4 tới đây.
Ngày 16/4, đoàn làm việc do Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng làm trưởng đoàn đã đi kiểm tra hiện trường nút giao Quốc lộ 46B và hầm Thần Vũ. Sau khi kiểm tra, đoàn công tác đã làm việc với các nhà thầu và đơn vị liên quan để tìm giải pháp đẩy nhanh tiến độ dự án.
Ngày 6/4, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản đồng ý đề xuất của Sở GTVT Quảng Ninh về việc điều chỉnh tăng giá vé sử dụng dịch vụ đường bộ qua một số trạm thu phí trên địa bàn.
Liên quan vụ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè hơn một tháng không được thu gom rác do chờ ký hợp đồng, Sở Giao thông vận tải (GTVT) TP.HCM vừa đề xuất một số giải pháp giải quyết.
Vi phạm nhiều lỗi trong lĩnh vực y tế, Công ty cổ phần đầu tư Quốc tế - Mega Gangnam có trụ sở số 105, phố Trần Quốc Hoàn (Hà Nội) bị Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh xử phạt hành chính.
Hội Nhà báo Việt Nam có văn bản gửi UBND và Công an TP Hà Nội đề nghị tiếp tục đôn đốc, chỉ đạo cơ quan chức năng điều tra làm rõ, xử lý nghiêm những đối tượng hành hung các phóng viên, nhà báo xảy ra tại huyện Thanh Trì.
Tham gia kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế Mendeleev lần thứ 58, cả 10 học sinh Việt Nam đều đạt giải với 1 huy chương Vàng, 5 huy chương Bạc và 4 huy chương Đồng.
Quá trình nỗ lực dập lửa, 2 cán bộ kiểm lâm đã không may tử nạn khi tham gia chữa cháy rừng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh tại địa bàn giáp ranh xã Phương Tiến, Lao Chải, Xín Chải, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu gồm: Đưa, nhận, môi giới hối lộ; lợi dụng chức vụ quyền hạn để can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động đấu thầu…
Năm 2021, các quận, huyện trên địa bàn thành phố Hà Nội đồng loạt tổ chức các gói thầu mua sắm thiết bị giáo dục cho các trường mầm non, cấp 1, cấp 2. Trong số đó, có nhiều gói thầu bị phản ánh về việc giá thiết bị trúng thầu cao hơn giá thị trường (có trường hợp gấp đôi giá thị trường), cùng việc nhà thầu 'ruột' liên tục trúng thầu.
Công ty TNHH MTV Sách thiết bị trường học Hà Nội và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Công nghệ Sao Mai là hai nhà thầu "quen" trúng gói thầu mua sắm trang thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1 cho các trường học trên địa bàn tỉnh Kon Tum
Mỗi m2 đất nông nghiệp người dân được hỗ trợ đền bù khoảng 170.000 đồng, tuy nhiên khi đem ra đấu giá với mức khởi điểm 22 triệu đồng/m2, cao gấp gần 130 lần, khiến người dân bất ngờ.
Ngày 27.4 công viên Nước Hồ Tây đã tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như: Chương trình ca nhạc tạp kĩ, xiếc và giao lưu biểu diễn cùng các vũ công...chương trình được tổ chức trong 05 ngày từ 27/4 đến 1/5, mỗi ngày có 02 show diễn buổi sáng và buổi chiều.
Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã đến rất gần. Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa cao khiến du khách e dè. Du khách đã đưa ra nhiều lựa chọn khác để phù hợp với tiêu chí tiết kiệm chi phí.
Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô quyến rũ” từ ngày 25 – 28/4/2024 tại Công viên Thống Nhất. Đây là sự kiện xúc tiến quảng bá Du lịch lớn nhất được tổ chức thường niên của thành phố Hà Nội - Lễ Hội Du Lịch Hà Nội năm 2024 dự kiến sẽ mang tới cho du khách và nhân dân những trải nghiệm đầy màu sắc cùng nội dung phong phú đa dạng.
Ngày 26/4, tại Hà Nội, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Hàn lâm Kiến trúc Pháp – Việt tổ chức Triển lãm ảnh Hải Phòng – Pháp Heritage với chủ đề “Di sản kiến trúc hôm nay, thịnh vượng cho ngày mai”.
