Hà Nội 27 °C
TP Hồ Chí Minh 28 °C
Hải Phòng 28 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 25 °C
  • Hà Nội Hà Nội 27°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 28°C
  • Hải Phòng Hà Nội 28°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 25°C

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con

Dân sinh
24/05/2024 12:46
Tú Linh
aa
Lao động nữ phi chính thức vốn có cuộc sống bấp bênh với thu nhập thấp, không được chi trả các chế độ phụ cấp và các khoản phúc lợi xã hội. Đặc biệt, sau khi sinh con, họ có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo đói vì vừa không được nhận trợ cấp trong các tháng đầu sau sinh, vừa không được đảm bảo duy trì công việc sau khi nghỉ.

Cuộc sống bấp bênh của lao động nữ phi chính thức

Tổ chức Lao động quốc tế ILO cho biết, tính đến năm 2021, trong nhóm lao động nữ tại Việt Nam, lao động phi chính thức chiếm tới 65%.

Lao động phi chính thức (PCT), theo định nghĩa của ILO, là những lao động có việc làm phi chính thức, có thể hiểu đơn giản là những công việc lao động tự do trong xã hội như làm nông nghiệp, bán hàng rong, thu gom phế liệu...

Số lao động này hầu hết có trình độ chuyên môn thấp, làm các công việc thiếu bền vững, bấp bênh với mức lương trung bình vào khoảng 4,4 triệu đồng/tháng, chỉ bằng một nửa thu nhập của lao động chính thức, đến 47% lao động phi chính thức có mức thu nhập thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Đặc biệt, sau sự bùng phát của dịch Covid-19, tỷ lệ lao động phi chính thức có chiều hướng tăng lên. Đồng thời, thu nhập bình quân của lao động nữ phi chính thức cũng giảm hơn 100 nghìn đồng/tháng.

Bên cạnh thu nhập bấp bênh, họ cũng không được hệ thống an sinh xã hội bảo vệ vì không có hợp đồng lao động hoặc có nhưng không được công ty, tổ chức đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Họ phải đối mặt với tình trạng không bảo đảm về việc làm khi có rủi ro xảy ra, yếu thế trong thỏa thuận tiền lương, không được hưởng các chế độ phúc lợi và không được bảo đảm đầy đủ các điều kiện lao động.

Đặc biệt, không được chủ lao động đóng bảo hiểm xã hội đồng nghĩa với việc họ không được hưởng các quyền lợi thai sản cơ bản dành cho người mẹ và con nhỏ sau sinh.

Công việc của họ không hề được đảm bảo duy trì sau khi nghỉ việc vì sinh con. Họ cũng không hề nhận được bất kỳ một khoản hỗ trợ nào trong một vài tháng đầu sau kỳ sinh sản để đảm bảo an toàn kinh tế cơ bản.

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con
Lao động nữ phi chính thức có nhiều rủi ro đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con

Khó khăn chồng khó khăn

Về cơ bản, lao động nữ phi chính thức có nhiều rủi ro đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con. Trong khi đó, người mẹ sau sinh và trẻ mới sinh là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, cần nhận được sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của gia đình cũng như xã hội, đặc biệt là người mẹ có thu nhập thấp và trẻ em sơ sinh có nhu cầu chăm sóc đặc biệt.

Theo báo cáo của dự án Alive & Thrive, mỗi năm có khoảng hơn 800.000 trẻ sinh ra có mẹ không được hưởng bất kỳ chế độ thai sản nào (chiếm 50% số trẻ sinh ra hàng năm).

Bà Caroline Nyamayemobe, Quyền Trưởng Văn phòng UN Women tại Việt Nam nhận định: “Khi đối mặt với nghèo đói hoặc khó khăn về tài chính, phụ nữ có thể không nghỉ thai sản hoặc họ sẽ đi làm lại sớm hơn so với thời gian nghỉ được khuyến cáo về mặt y tế”, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến sức khoẻ của mẹ.

Đặc biệt, việc người mẹ không được nghỉ thai sản hoặc nghỉ ít dẫn tới hệ quả cai sữa sớm, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng cũng như bệnh tật cho trẻ.

WHO khuyến cáo nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 06 tháng đầu để đảm bảo cho trẻ nhỏ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh.

Song khi không có các chính sách hỗ trợ, người mẹ bị đặt vào tình thế phải lựa chọn giữa đảm bảo thu nhập hay đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho con.

Việc phải đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con cũng làm giảm mong muốn có con của họ, đặc biệt trong bối cảnh nữ giới ngày càng có xu hướng kết hôn và sinh con muộn hơn.

Trong số 69% người trả lời “không có nhu cầu tham gia chế độ thai sản", lý do chính được đưa ra là do họ không/chưa có nhu cầu sinh con.

Chị Vân (44 tuổi, TP. Hồ Chí Minh) là một trong hàng triệu phụ nữ lao động ở khu vực phi chính thức phải đối mặt với thực tế khó khăn khi sinh con mà không có chế độ thai sản hỗ trợ. Chị là mẹ đơn thân, sinh ba, chi phí sinh hết gần 20 triệu.

Không có chế độ thai sản hỗ trợ, chị Vân phải bán xe máy nhưng chỉ đủ chi trả một phần nhỏ. Hiện tại, công việc chính của chị là lái xe ôm công nghệ, ngày nào chị cũng làm việc từ sáng đến tối muộn.

Rất khó để lao động nữ phi chính thức có thể nhận hỗ trợ thai sản

Việt Nam là một trong số các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á có chính sách thai sản với nhiều ưu điểm về thời gian nghỉ và tỷ lệ hưởng. Tuy nhiên, diện bao phủ của chế độ thai sản nước ta vẫn còn thấp, đặc biệt là với nhóm lao động nữ phi chính thức.

Mặc dù đã có bước tiến trong chính sách thai sản khi dự thảo Luật BHXH ngày 20/3/2023 bổ sung trợ cấp thai sản một lần cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện, chính sách thai sản vẫn chưa hỗ trợ được nhiều cho những khó khăn của phụ nữ trong nhóm lao động phi chính thức.

Thứ nhất, mức trợ cấp thai sản một lần 2 triệu đồng/trẻ vẫn là không đủ hấp dẫn để thu hút nhóm lao động nữ phi chính thức tham gia. Mức trợ cấp này còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu tối thiểu cho người mẹ sinh con.

Trong khi đó, thu nhập trung bình của họ quá thấp để có thể dành ra gần 30% thu nhập để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Khả năng tài chính eo hẹp nhưng quyền lợi nhận được cũng không hấp dẫn khiến họ không “mặn mà” tham gia BHXH.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, có đến 97,8% lao động phi chính thức không tham gia vào bất kì một loại hình bảo hiểm nào. Tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động tăng rất chậm trong nhiều năm qua.

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con
Việc phải đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con cũng làm giảm mong muốn có con.

Cũng vì không được hưởng chế độ thai sản, nhiều phụ nữ buộc phải rút BHXH một lần, dùng tiền an sinh xã hội dài hạn để đáp ứng các nhu cầu ngắn hạn, cụ thể là để trang trải chi phí nuôi con nhỏ.

Đây là một trong những lý do khiến thời gian đóng BHXH bình quân của lao động nữ ở Việt Nam (11 năm), ít hơn 4 năm so với lao động nam giới (15 năm), dẫn đến việc phụ nữ sẽ được hưởng ít chế độ và quyền lợi từ bảo hiểm xã hội hơn so với nam giới.

Thứ hai, lao động nữ phi chính thức không tham gia BHXH tự nguyện vẫn không nhận được hỗ trợ gì từ chính sách thai sản. Theo ước tính của Alive & Thrive, mỗi năm vẫn còn tới hơn 769.972 trẻ sinh ra mà bố mẹ không có được trợ cấp đảm bảo về thu nhập để không rơi vào cảnh nghèo đói.

Cải thiện chính sách thai sản không chỉ là điều cần thiết mà còn có tính cấp bách, để mọi bà mẹ đều có thể an tâm dành thời gian chăm sóc con nhỏ, và mọi trẻ nhỏ đều được đảm bảo quyền trẻ em về điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất.

Báo cáo chính sách của Alive & Thrive khuyến nghị:

Mức trợ cấp thai sản một lần tăng lên mức 7 triệu đồng cho một trẻ, tương đương 3,5 tháng nghỉ thai sản được hưởng mức chuẩn nghèo thành thị.

Mức trợ cấp này cũng tương đương với chính sách đang được áp dụng tại Trung Quốc. Theo phương án này, mỗi năm kinh phí nhà nước cần chi 214 tỷ đồng, và dự kiến lên tới mức 1.073 tỷ đồng vào năm 2030.

Lý tưởng nhất, khuyến nghị mở rộng đối tượng hưởng trợ cấp thai sản này cho mọi phụ nữ sinh con bất kể có tham gia BHXH hay không. Điều đó sẽ đảm bảo toàn bộ trẻ em sinh ra tại Việt Nam sẽ có một khởi đầu tốt không bị rơi vào nghèo đói và hưởng dinh dưỡng tối ưu trong những tháng đầu đời.

Mỗi năm nhà nước sẽ cần chi từ 3.594 tỷ đồng với phương án thấp nhất (hưởng theo mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn, trong vòng 3,5 tháng) tới 13.352 tỷ đồng với phương án cao nhất (hưởng theo mức lương tối thiểu vùng 4 trong vòng 6 tháng).

Chi phí cho chính sách vẫn thấp hơn tổn thất về sức khỏe bà mẹ, trẻ em khi lao động nữ không được nghỉ thai sản và duy trì bú mẹ được ước tính là 2 tỷ đô la (0,54% GDP) mỗi năm.

bài liên quan
WHO: 175 quốc gia trên thế giới áp dụng các hình thức quản lý thuốc lá làm nóng

WHO: 175 quốc gia trên thế giới áp dụng các hình thức quản lý thuốc lá làm nóng

Đầu năm 2024, theo Tổ chức Y tế Thế giới, có 175 quốc gia quản lý thuốc lá làm nóng bằng nhiều hình thức như cấm sử dụng tại những nơi cấm hút thuốc, dán nhãn cảnh báo sức khỏe đối với điếu thuốc đặc chế của thuốc lá làm nóng, áp dụng các quy định về quảng cáo, khuyến mại, tài trợ tương tự thuốc lá điếu.
“Thế hệ Sampo” Hàn Quốc: Thích sống độc thân, không sinh con

“Thế hệ Sampo” Hàn Quốc: Thích sống độc thân, không sinh con

Trước áp lực của cuộc sống hiện đại, thế hệ trẻ Hàn Quốc đang chọn cách sống độc thân, không con cái, dẫn đến nhiều hệ quả đối với nền kinh tế hàng đầu châu Á.
Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách

Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách

Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách tại sự kiện, Lý Nhã Kỳ tiết lộ nguyên nhân chưa lập gia đình, Thu Thuỷ chính thức hạ sinh con gái, Bảo Thy khoe được ông xã đại gia chăm hết nấc, tiết lộ dự định sinh con, Nhã Phương đi làm vẫn được Trường Giang gửi đồ ăn tận nơi kèm lời nhắn yêu thương,...
Vì sao Bảo Thanh lại nghỉ đóng phim?

Vì sao Bảo Thanh lại nghỉ đóng phim?

Mới đây, nữ diễn viên "Về nhà đi con" tuyên bố sẽ nghỉ đóng phim và sẽ trở lại trong thời gian phù hợp.
Hoa hậu Thu Thảo hạ sinh con trai, gia đình nhỏ đã

Hoa hậu Thu Thảo hạ sinh con trai, gia đình nhỏ đã 'đủ nếp đủ tẻ' cực hạnh phúc

Hoa hậu Việt Nam 2012 đã hạ sinh con trai vào hôm 20/5 vừa qua, như vậy là gia đình cô đã 'đủ nếp, đủ tẻ' cực kỳ hạnh phúc.
Hoàng Yến: 3 cuộc hôn nhân tan vỡ và cú sốc sinh con tuổi 40

Hoàng Yến: 3 cuộc hôn nhân tan vỡ và cú sốc sinh con tuổi 40

Không nghĩ mình có con ở tuổi 40 nhưng cuối cùng, sau giây phút bất ngờ được làm mẹ lần nữa là chuỗi ngày sống trong lo lắng và sợ hãi của Hoàng Yến.
Mới nhất
Đọc nhiều
Đang bị thanh tra có phải tạm hoãn xuất cảnh không?

Đang bị thanh tra có phải tạm hoãn xuất cảnh không?

Nhiều bạn đọc băn khoăn rằng, nếu một người đang trong quá trình bị thanh tra thì có bị cấm xuất cảnh hoặc tạm hoãn xuất cảnh hay không?
Các DNNN '5 tiên phong' để trở thành những đầu tàu lớn, vươn tầm quốc tế

Các DNNN '5 tiên phong' để trở thành những đầu tàu lớn, vươn tầm quốc tế

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các doanh nghiệp Nhà nước thực hiện tốt “5 tiên phong” và các bộ, ngành quan tâm, đồng hành cùng doanh nghiệp...
Bộ Y tế chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh do não mô cầu

Bộ Y tế chỉ đạo tăng cường phòng, chống bệnh do não mô cầu

Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế vừa có công văn số 517/DP-DT gửi Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bắc Kạn chỉ đạo, tổ chức triển khai tăng cường phòng, chống bệnh do não mô cầu.
Tin bài khác
Cần tạm dừng cấp phép thành lập câu lạc bộ Poker (Bài 2): Tệ nạn xã hội hay bộ môn thể thao trí tuệ?

Cần tạm dừng cấp phép thành lập câu lạc bộ Poker (Bài 2): Tệ nạn xã hội hay bộ môn thể thao trí tuệ?

Trong khi tại TP. HCM đã tạm ngừng cấp phép thành lập các câu lạc bộ Poker (CLB Poker), thì tại Hà Nội tình trạng các CLB Poker liên tiếp được thành lập. Các CLB này liên tiếp mở các giải thi đấu với giá trị giải thưởng lên đến hàng tỉ đồng.
Đăng ký tham gia “Học kỳ Quân đội – Công an” giả mạo cho con, người phụ nữ bị lừa mất hơn 1,6 tỷ đồng

Đăng ký tham gia “Học kỳ Quân đội – Công an” giả mạo cho con, người phụ nữ bị lừa mất hơn 1,6 tỷ đồng

Một người phụ nữ vừa đăng ký tham gia “Học kỳ Quân đội – Công an” giả mạo cho con đã bị nhóm đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt số tiền lên đến hơn 1,6 tỷ đồng.
Bảo vệ trẻ em khỏi tai nạn thương tích: Trách nhiệm của nhiều bên

Bảo vệ trẻ em khỏi tai nạn thương tích: Trách nhiệm của nhiều bên

Thời gian qua, đã có không ít vụ việc đau lòng xảy ra khi cha mẹ sơ suất khiến con nhỏ gặp tai nạn thương tâm. Đây cũng là những tiếng chuông cảnh tỉnh đến các bậc phụ huynh và cả xã hội cần sát sao hơn, có trách nhiệm hơn trong việc trông nom, giáo dục bảo vệ sự an toàn cho trẻ.
Xuất cấp gạo cho 3 địa phương dịp giáp hạt năm 2024

Xuất cấp gạo cho 3 địa phương dịp giáp hạt năm 2024

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ký Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 13/6/2024 về việc xuất cấp gạo từ nguồn dự trữ quốc gia cho các địa phương dịp giáp hạt năm 2024.
Tố cáo sai sự thật, xử lý thế nào?

Tố cáo sai sự thật, xử lý thế nào?

Pháp luật quy định, nếu tố cáo sai sự thật, người tố cáo sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi tố cáo sai sự thật của mình.
Những hình ảnh đẹp của chiến sỹ CSGT

Những hình ảnh đẹp của chiến sỹ CSGT

Liên tiếp trong những ngày qua, nhiều hành động đẹp, ý nghĩa của các chiến sỹ CSGT tại các tỉnh Nghệ An, Thừa Thiên Huế nhận được sự cảm kích lớn từ người dân.
Những thay đổi về BHYT từ 1/7/2024 người hưởng cần biết

Những thay đổi về BHYT từ 1/7/2024 người hưởng cần biết

Theo đó, từ 1/7/2024, chính sách BHYT sẽ có một số thay đổi mà người hưởng cần nắm vững.
Cách nhận diện các đối tượng giả danh công an để lừa đảo

Cách nhận diện các đối tượng giả danh công an để lừa đảo

Bộ Công an cảnh báo tình trạng mua bán trái phép, sử dụng trang phục, phù hiệu, số hiệu, giấy chứng minh CAND và giả danh công an để lừa đảo.
Từ 1/7, liên thông điện tử thủ tục Đăng ký khai sinh, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi

Từ 1/7, liên thông điện tử thủ tục Đăng ký khai sinh, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi

Theo Nghị định 63/2024/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7 sẽ thực hiện liên thông điện tử hai nhóm thủ tục hành chính: đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ Bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi; đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, giải quyết mai táng phí, tử tuất.
Tuổi trẻ Công an Thủ đô tích cực tăng cường các hoạt động tình nguyện

Tuổi trẻ Công an Thủ đô tích cực tăng cường các hoạt động tình nguyện

Ngày 11/6/2024, Ban Thanh niên Công an thành phố Hà Nội đã tổ chức ra quân thực hiện chiến dịch mùa hè tình nguyện 2024.
dien dan bao chi thang sau lan thu iii nam 2024 kinh te bao chi truyen thong viet nam trong boi canh phat trien kinh te so

Diễn đàn Báo chí “tháng sáu”, lần thứ III - năm 2024: Kinh tế Báo chí truyền thông Việt Nam trong bối cảnh phát triển kinh tế số

(PLM) - Ngày 14/6/2024 tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: “Kinh tế báo chí truyền thông Việt Nam trong bối cảnh phát triển kinh tế số”. Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ TTTT - Nguyễn Huy Dũng cho biết: Hội thảo diễn ra trong bối cảnh các cơ quan báo chí đang gặp nhiều khó khăn, thách thức khi nguồn thu từ hoạt động quảng cáo bị sụt giảm nghiêm trọng. Trong khi đó, doanh thu từ quảng cáo luôn chiếm trên 60%, thậm chí, đối với một số cơ quan báo chí là trên 90%. Tuy nhiên, hiện nay, các nền tảng mạng xã hội đã lấy đi khoảng 70% doanh thu quảng cáo của báo chí chính thống.
bao chi dong hanh chung suc cung luc luong cong an nhan dan

Báo chí đồng hành, chung sức cùng lực lượng công an nhân dân

(PLM) - Nhân dịp kỷ niệm 99 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam, chiều ngày 14/6, tại Hà Nội, Bộ Công an tổ chức gặp mặt lãnh đạo cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí và lãnh đạo cơ quan báo chí. Đồng chí Thượng tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy Công an trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì buổi gặp mặt.
ha noi lap lai trat tu do thi xung quanh ho van quan

Hà Nội: Lập lại trật tự đô thị xung quanh hồ Văn Quán

(PLM) - Nhận được phản ánh của báo Pháp luật Việt Nam về tình trạng lấn chiếm lòng đường, vỉa hè xung quanh hồ Văn Quán, lực lượng chức năng phường Văn Quán đã vào cuộc xử lý, lập lại trật tự, đảm bảo mỹ quan đô thị.
man nhan man trinh dien 1100 drone tren bau troi thanh pho ho chi minh

Mãn nhãn màn trình diễn 1.100 drone trên bầu trời Thành phố Hồ Chí Minh

(PLM) - 1.100 thiết bị bay không người lái (drone) trình diễn trong đêm bế mạc lễ hội 2024 tại TP.HCM đã đem đến những bức tranh đầy sắc mầu và ý nghĩa.
khai mac trien lam quoc te lan thu 17 ve phuong tien giao thong van tai va cong nghiep ho tro vietnam autoexpo 2024

Khai mạc Triển lãm Quốc tế lần thứ 17 về Phương tiện Giao thông, vận tải và Công nghiệp hỗ trợ - Vietnam AutoExpo 2024

(PLM) - Ngày 13/6, triển lãm Quốc tế lần thứ 17 về Phương tiện Giao thông, vận tải và Công nghiệp hỗ trợ - Vietnam AutoExpo 2024 chính thức khai mạc tại Trung tâm Triển lãm Quốc tế ICE Hà Nội . Chương trình được sự ủng hộ của Bộ Công Thương, do Cục Công Nghiệp (VIA) - Bộ Công Thương, Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI), Hội Kỹ sư Ôtô Việt Nam (VSAE) và Công ty Quảng cáo và Hội chợ Triển lãm C.I.S Vietnam phối hợp tổ chức.