Hà Nội 28 °C
TP Hồ Chí Minh 30 °C
Hải Phòng 27 °C
Đà Nẵng 32 °C
Yên Bái 24 °C
  • Hà Nội Hà Nội 28°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 30°C
  • Hải Phòng Hà Nội 27°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 32°C
  • Yên Bái Hà Nội 24°C

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con

Dân sinh
24/05/2024 12:46
Tú Linh
aa
Lao động nữ phi chính thức vốn có cuộc sống bấp bênh với thu nhập thấp, không được chi trả các chế độ phụ cấp và các khoản phúc lợi xã hội. Đặc biệt, sau khi sinh con, họ có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo đói vì vừa không được nhận trợ cấp trong các tháng đầu sau sinh, vừa không được đảm bảo duy trì công việc sau khi nghỉ.

Cuộc sống bấp bênh của lao động nữ phi chính thức

Tổ chức Lao động quốc tế ILO cho biết, tính đến năm 2021, trong nhóm lao động nữ tại Việt Nam, lao động phi chính thức chiếm tới 65%.

Lao động phi chính thức (PCT), theo định nghĩa của ILO, là những lao động có việc làm phi chính thức, có thể hiểu đơn giản là những công việc lao động tự do trong xã hội như làm nông nghiệp, bán hàng rong, thu gom phế liệu...

Số lao động này hầu hết có trình độ chuyên môn thấp, làm các công việc thiếu bền vững, bấp bênh với mức lương trung bình vào khoảng 4,4 triệu đồng/tháng, chỉ bằng một nửa thu nhập của lao động chính thức, đến 47% lao động phi chính thức có mức thu nhập thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.

Đặc biệt, sau sự bùng phát của dịch Covid-19, tỷ lệ lao động phi chính thức có chiều hướng tăng lên. Đồng thời, thu nhập bình quân của lao động nữ phi chính thức cũng giảm hơn 100 nghìn đồng/tháng.

Bên cạnh thu nhập bấp bênh, họ cũng không được hệ thống an sinh xã hội bảo vệ vì không có hợp đồng lao động hoặc có nhưng không được công ty, tổ chức đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Họ phải đối mặt với tình trạng không bảo đảm về việc làm khi có rủi ro xảy ra, yếu thế trong thỏa thuận tiền lương, không được hưởng các chế độ phúc lợi và không được bảo đảm đầy đủ các điều kiện lao động.

Đặc biệt, không được chủ lao động đóng bảo hiểm xã hội đồng nghĩa với việc họ không được hưởng các quyền lợi thai sản cơ bản dành cho người mẹ và con nhỏ sau sinh.

Công việc của họ không hề được đảm bảo duy trì sau khi nghỉ việc vì sinh con. Họ cũng không hề nhận được bất kỳ một khoản hỗ trợ nào trong một vài tháng đầu sau kỳ sinh sản để đảm bảo an toàn kinh tế cơ bản.

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con
Lao động nữ phi chính thức có nhiều rủi ro đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con

Khó khăn chồng khó khăn

Về cơ bản, lao động nữ phi chính thức có nhiều rủi ro đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con. Trong khi đó, người mẹ sau sinh và trẻ mới sinh là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, cần nhận được sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của gia đình cũng như xã hội, đặc biệt là người mẹ có thu nhập thấp và trẻ em sơ sinh có nhu cầu chăm sóc đặc biệt.

Theo báo cáo của dự án Alive & Thrive, mỗi năm có khoảng hơn 800.000 trẻ sinh ra có mẹ không được hưởng bất kỳ chế độ thai sản nào (chiếm 50% số trẻ sinh ra hàng năm).

Bà Caroline Nyamayemobe, Quyền Trưởng Văn phòng UN Women tại Việt Nam nhận định: “Khi đối mặt với nghèo đói hoặc khó khăn về tài chính, phụ nữ có thể không nghỉ thai sản hoặc họ sẽ đi làm lại sớm hơn so với thời gian nghỉ được khuyến cáo về mặt y tế”, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến sức khoẻ của mẹ.

Đặc biệt, việc người mẹ không được nghỉ thai sản hoặc nghỉ ít dẫn tới hệ quả cai sữa sớm, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng cũng như bệnh tật cho trẻ.

WHO khuyến cáo nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 06 tháng đầu để đảm bảo cho trẻ nhỏ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh.

Song khi không có các chính sách hỗ trợ, người mẹ bị đặt vào tình thế phải lựa chọn giữa đảm bảo thu nhập hay đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho con.

Việc phải đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con cũng làm giảm mong muốn có con của họ, đặc biệt trong bối cảnh nữ giới ngày càng có xu hướng kết hôn và sinh con muộn hơn.

Trong số 69% người trả lời “không có nhu cầu tham gia chế độ thai sản", lý do chính được đưa ra là do họ không/chưa có nhu cầu sinh con.

Chị Vân (44 tuổi, TP. Hồ Chí Minh) là một trong hàng triệu phụ nữ lao động ở khu vực phi chính thức phải đối mặt với thực tế khó khăn khi sinh con mà không có chế độ thai sản hỗ trợ. Chị là mẹ đơn thân, sinh ba, chi phí sinh hết gần 20 triệu.

Không có chế độ thai sản hỗ trợ, chị Vân phải bán xe máy nhưng chỉ đủ chi trả một phần nhỏ. Hiện tại, công việc chính của chị là lái xe ôm công nghệ, ngày nào chị cũng làm việc từ sáng đến tối muộn.

Rất khó để lao động nữ phi chính thức có thể nhận hỗ trợ thai sản

Việt Nam là một trong số các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á có chính sách thai sản với nhiều ưu điểm về thời gian nghỉ và tỷ lệ hưởng. Tuy nhiên, diện bao phủ của chế độ thai sản nước ta vẫn còn thấp, đặc biệt là với nhóm lao động nữ phi chính thức.

Mặc dù đã có bước tiến trong chính sách thai sản khi dự thảo Luật BHXH ngày 20/3/2023 bổ sung trợ cấp thai sản một lần cho người lao động tham gia BHXH tự nguyện, chính sách thai sản vẫn chưa hỗ trợ được nhiều cho những khó khăn của phụ nữ trong nhóm lao động phi chính thức.

Thứ nhất, mức trợ cấp thai sản một lần 2 triệu đồng/trẻ vẫn là không đủ hấp dẫn để thu hút nhóm lao động nữ phi chính thức tham gia. Mức trợ cấp này còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu tối thiểu cho người mẹ sinh con.

Trong khi đó, thu nhập trung bình của họ quá thấp để có thể dành ra gần 30% thu nhập để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Khả năng tài chính eo hẹp nhưng quyền lợi nhận được cũng không hấp dẫn khiến họ không “mặn mà” tham gia BHXH.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, có đến 97,8% lao động phi chính thức không tham gia vào bất kì một loại hình bảo hiểm nào. Tỷ lệ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của người lao động tăng rất chậm trong nhiều năm qua.

Lao động nữ phi chính thức có nguy cơ nghèo đói vì sinh con
Việc phải đối mặt với nguy cơ nghèo đói vì sinh con cũng làm giảm mong muốn có con.

Cũng vì không được hưởng chế độ thai sản, nhiều phụ nữ buộc phải rút BHXH một lần, dùng tiền an sinh xã hội dài hạn để đáp ứng các nhu cầu ngắn hạn, cụ thể là để trang trải chi phí nuôi con nhỏ.

Đây là một trong những lý do khiến thời gian đóng BHXH bình quân của lao động nữ ở Việt Nam (11 năm), ít hơn 4 năm so với lao động nam giới (15 năm), dẫn đến việc phụ nữ sẽ được hưởng ít chế độ và quyền lợi từ bảo hiểm xã hội hơn so với nam giới.

Thứ hai, lao động nữ phi chính thức không tham gia BHXH tự nguyện vẫn không nhận được hỗ trợ gì từ chính sách thai sản. Theo ước tính của Alive & Thrive, mỗi năm vẫn còn tới hơn 769.972 trẻ sinh ra mà bố mẹ không có được trợ cấp đảm bảo về thu nhập để không rơi vào cảnh nghèo đói.

Cải thiện chính sách thai sản không chỉ là điều cần thiết mà còn có tính cấp bách, để mọi bà mẹ đều có thể an tâm dành thời gian chăm sóc con nhỏ, và mọi trẻ nhỏ đều được đảm bảo quyền trẻ em về điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc tốt nhất.

Báo cáo chính sách của Alive & Thrive khuyến nghị:

Mức trợ cấp thai sản một lần tăng lên mức 7 triệu đồng cho một trẻ, tương đương 3,5 tháng nghỉ thai sản được hưởng mức chuẩn nghèo thành thị.

Mức trợ cấp này cũng tương đương với chính sách đang được áp dụng tại Trung Quốc. Theo phương án này, mỗi năm kinh phí nhà nước cần chi 214 tỷ đồng, và dự kiến lên tới mức 1.073 tỷ đồng vào năm 2030.

Lý tưởng nhất, khuyến nghị mở rộng đối tượng hưởng trợ cấp thai sản này cho mọi phụ nữ sinh con bất kể có tham gia BHXH hay không. Điều đó sẽ đảm bảo toàn bộ trẻ em sinh ra tại Việt Nam sẽ có một khởi đầu tốt không bị rơi vào nghèo đói và hưởng dinh dưỡng tối ưu trong những tháng đầu đời.

Mỗi năm nhà nước sẽ cần chi từ 3.594 tỷ đồng với phương án thấp nhất (hưởng theo mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn, trong vòng 3,5 tháng) tới 13.352 tỷ đồng với phương án cao nhất (hưởng theo mức lương tối thiểu vùng 4 trong vòng 6 tháng).

Chi phí cho chính sách vẫn thấp hơn tổn thất về sức khỏe bà mẹ, trẻ em khi lao động nữ không được nghỉ thai sản và duy trì bú mẹ được ước tính là 2 tỷ đô la (0,54% GDP) mỗi năm.

bài liên quan
WHO: 175 quốc gia trên thế giới áp dụng các hình thức quản lý thuốc lá làm nóng

WHO: 175 quốc gia trên thế giới áp dụng các hình thức quản lý thuốc lá làm nóng

Đầu năm 2024, theo Tổ chức Y tế Thế giới, có 175 quốc gia quản lý thuốc lá làm nóng bằng nhiều hình thức như cấm sử dụng tại những nơi cấm hút thuốc, dán nhãn cảnh báo sức khỏe đối với điếu thuốc đặc chế của thuốc lá làm nóng, áp dụng các quy định về quảng cáo, khuyến mại, tài trợ tương tự thuốc lá điếu.
“Thế hệ Sampo” Hàn Quốc: Thích sống độc thân, không sinh con

“Thế hệ Sampo” Hàn Quốc: Thích sống độc thân, không sinh con

Trước áp lực của cuộc sống hiện đại, thế hệ trẻ Hàn Quốc đang chọn cách sống độc thân, không con cái, dẫn đến nhiều hệ quả đối với nền kinh tế hàng đầu châu Á.
Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách

Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách

Mỹ Tâm gây náo loạn với diện mạo phá cách tại sự kiện, Lý Nhã Kỳ tiết lộ nguyên nhân chưa lập gia đình, Thu Thuỷ chính thức hạ sinh con gái, Bảo Thy khoe được ông xã đại gia chăm hết nấc, tiết lộ dự định sinh con, Nhã Phương đi làm vẫn được Trường Giang gửi đồ ăn tận nơi kèm lời nhắn yêu thương,...
Vì sao Bảo Thanh lại nghỉ đóng phim?

Vì sao Bảo Thanh lại nghỉ đóng phim?

Mới đây, nữ diễn viên "Về nhà đi con" tuyên bố sẽ nghỉ đóng phim và sẽ trở lại trong thời gian phù hợp.
Hoa hậu Thu Thảo hạ sinh con trai, gia đình nhỏ đã

Hoa hậu Thu Thảo hạ sinh con trai, gia đình nhỏ đã 'đủ nếp đủ tẻ' cực hạnh phúc

Hoa hậu Việt Nam 2012 đã hạ sinh con trai vào hôm 20/5 vừa qua, như vậy là gia đình cô đã 'đủ nếp, đủ tẻ' cực kỳ hạnh phúc.
Hoàng Yến: 3 cuộc hôn nhân tan vỡ và cú sốc sinh con tuổi 40

Hoàng Yến: 3 cuộc hôn nhân tan vỡ và cú sốc sinh con tuổi 40

Không nghĩ mình có con ở tuổi 40 nhưng cuối cùng, sau giây phút bất ngờ được làm mẹ lần nữa là chuỗi ngày sống trong lo lắng và sợ hãi của Hoàng Yến.
Mới nhất
Đọc nhiều
Cá độ bóng đá bị tội gì và xử phạt như thế nào?

Cá độ bóng đá bị tội gì và xử phạt như thế nào?

Ở Vệt Nam, hành vi cá độ bóng đá được coi là hành vi đánh bạc trái phép mà pháp luật nghiêm cấm. Tùy mức độ vi phạm, người tham gia cá độ bóng đá có thể bị xử phạt với các tội danh khác nhau.
Quảng Ninh: Xử phạt người phụ nữ chia sẻ thông tin sai sự thật về kỳ thi tuyển sinh

Quảng Ninh: Xử phạt người phụ nữ chia sẻ thông tin sai sự thật về kỳ thi tuyển sinh

Với những tài liệu chứng cứ thu thập được, chị L đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 7,5 triệu đồng.
Nghệ An thu ngân sách nhà nước ước đạt gần 12 nghìn tỷ đồng

Nghệ An thu ngân sách nhà nước ước đạt gần 12 nghìn tỷ đồng

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, trong 6 tháng đầu năm, thu ngân sách nhà nước tỉnh Nghệ An ước thực hiện 11.897 tỷ đồng, đạt 74,8% dự toán.
Tin bài khác
Khởi công Khu công nghiệp VSIP tại Hà Tĩnh

Khởi công Khu công nghiệp VSIP tại Hà Tĩnh

VSIP Hà Tĩnh được kỳ vọng là “thỏi nam châm” thu hút vốn đầu tư nước ngoài trên các lĩnh vực như: điện và điện tử, bán dẫn, cơ khí chính xác, may mặc, giày da, năng lượng, pin xe điện, kim loại, phụ tùng ô tô, chế biến thực phẩm, dịch vụ kho vận, nhà xưởng cho thuê.
Thủ tục đăng ký khai sinh, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi từ ngày 1/7

Thủ tục đăng ký khai sinh, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi từ ngày 1/7

Từ ngày 1/7/2024 sẽ thực hiện liên thông điện tử các thủ tục hành chính đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho trẻ em dưới 6 tuổi trên Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc trên ứng dụng VNeID.
Cấp thiết bổ sung quy định hành vi mua bán thai nhi trong bụng mẹ

Cấp thiết bổ sung quy định hành vi mua bán thai nhi trong bụng mẹ

Sáng 24/6, Quốc hội thảo luận toàn thể tại Hội trường về dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).
Chiến dịch Con Rồng Mê Kông 6: Nâng tầm, mở rộng quy mô triển khai

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông 6: Nâng tầm, mở rộng quy mô triển khai

Năm 2024, Tổng cục Hải quan tiếp tục triển khai Chiến dịch Con Rồng Mê Kông 6 theo hướng: Nâng tầm, mở rộng quy mô triển khai Chiến dịch.
Tăng lương hưu và trợ cấp BHXH: Đảm bảo công bằng, hài hòa giữa người thụ hưởng chính sách

Tăng lương hưu và trợ cấp BHXH: Đảm bảo công bằng, hài hòa giữa người thụ hưởng chính sách

Theo đề xuất của Chính phủ, dự kiến từ ngày 1/7/2024 tới đây, mức lương hưu và trợ cấp BHXH được điều chỉnh tăng 15%.
Thủ tục đăng ký khai sinh, thường trú, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi

Thủ tục đăng ký khai sinh, thường trú, cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi

Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho trẻ em dưới 6 tuổi thuộc nhóm thủ tục hành chính liên thông cấp xã/huyện, được thực hiện bởi UBND cấp xã/huyện, Công an, Bảo hiểm xã hội cấp huyện.
Người lao động đừng tự đưa mình vào thế khó

Người lao động đừng tự đưa mình vào thế khó

Tâm lý chấm dứt HĐLĐ để nhận BHXH một lần không chỉ xảy ra ở TP.HCM, mà còn lan ra nhiều địa phương ở phía Nam, trong đó tỉnh Đồng Nai cũng là “điểm nóng” về thực trạng này.
An Giang: Những khoảnh khắc ấn tượng về truyền thông chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp

An Giang: Những khoảnh khắc ấn tượng về truyền thông chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp

Hôm qua (19/6), BHXH tỉnh An Giang đã tổ chức hoạt động triển lãm và tổng kết Cuộc thi ảnh Khoảnh khắc truyền thông chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Cuộc thi được phát động từ ngày 19/3 dành cho toàn thể CC, VC, NLĐ đang công tác tại BHXH tỉnh An Giang và sau hơn 3 tháng đã thu hút được trên 100 tác phẩm tham dự.
Từ ngày 1/7 tiến hành thu thập sinh trắc học mống mắt khi công dân làm thẻ Căn cước

Từ ngày 1/7 tiến hành thu thập sinh trắc học mống mắt khi công dân làm thẻ Căn cước

Kể từ ngày 01/7/2024, khi công dân làm thủ tục đề nghị cấp thẻ Căn cước sẽ được thu nhận thông tin sinh trắc học mống mắt tại cơ quan Công an cùng với vân tay và ảnh khuôn mặt.
Từ 1/7/2024: Lương cơ sở tăng cao nhất từ trước tới nay

Từ 1/7/2024: Lương cơ sở tăng cao nhất từ trước tới nay

Chiều 20/6, tại họp báo cung cấp thông tin định kỳ do Bộ Nội vụ tổ chức, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương tăng lương cơ sở cho cán bộ, công chức, viên chức lên 30%.
ha noi xu ly hon 300 truong hop vi pham giao thong qua nguon tin bao zalo

Hà Nội: Xử lý hơn 300 trường hợp vi phạm giao thông qua nguồn tin báo Zalo

(PLM) - Thực hiện Kế hoạch phát động phong trào “Toàn dân tham gia phát hiện cung cấp thông tin phản ánh các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội”, theo thống kê trong vòng 1 tháng qua đã có 727 lượt tin nhắn tương tác gửi đến trang Zalo Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội để phản ánh về trật tự an toàn giao thông.
giu nguoi trong truong hop khan cap doi voi 3 doi tuong vu chan dau hanh hung tai xe xe tai tren cao toc noi bai lao cai

Giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với 3 đối tượng vụ chặn đầu, hành hung tài xế xe tải trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai

(PLM) - Công an huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai mới đây đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với 3 đối tượng hành hung tài xế xe tải trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai.
tam ngung cap can cuoc cong dan tren dia ban thanh pho ha noi

Tạm ngừng cấp Căn cước công dân trên địa bàn thành phố Hà Nội

(PLM) - Chiều ngày 24-6, Công an thành phố Hà Nội ra thông báo quan trọng liên quan đến cấp căn cước công dân mới để người dân nắm rõ.
yen bai xay dung ho thac ba dat tam khu du lich quoc te

Yên Bái: Xây dựng hồ Thác Bà đạt tầm khu du lich quốc tế

Hồ Thác Bà được ví như Hạ Long trên núi giữa đại ngàn Tây Bắc vừa được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt quy hoạch thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, văn hóa tầm cỡ quốc tế.
talkshow bao chi doanh nghiep can bat tay trong thoi dai so

Talkshow: Báo chí & Doanh nghiệp: Cần “bắt tay” trong thời đại số

(PLM) - Talkshow với chủ đề: “Báo chí & Doanh nghiệp: Cần “bắt tay” trong thời đại số”, các vị khách mời tham dự chương trình đều khẳng định doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ của các cơ quan báo chí trong hành trình phát. Chương trình do Ban Doanh nhân & Pháp luật và Pháp luật Media – Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức - sự kiện rất ý nghĩa khi diễn ra tại thời điểm kỷ niệm 99 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6)…