“Hành trình di cư lao động nước ngoài của phụ nữ Việt Nam: Những câu chuyện bây giờ mới kể” là cuốn sách được Viện Nghiên cứu phát triển xã hội (ISDS) tập hợp nhiều câu chuyện cuộc sống của phụ nữ Việt Nam khi đi lao động xa xứ. Và đó là một khoảng thời gian ngoài sức tưởng tượng do chính những người phụ nữ kể lại từ hành trình gian nan của mình…
Những ngày tháng sợ hãi
Năm 2007, chị Hân được môi giới giới thiệu sang Thái Lan làm việc. Trước đó một năm, chồng chị đi xuất khẩu lao động ở Malaysia, nhưng công việc không thuận lợi nên về nước tay trắng, kèm khoản nợ hơn 70 triệu đồng. Hân quyết định vay thêm tiền làm thủ tục xuất ngoại. Hân xin vào làm việc chui tại một xưởng may tư nhân, lương 4.000 bath (khoảng 2,8 triệu đồng) một tháng, làm việc từ 6h sáng đến 12h khuya. Đây là mức lương trong mơ của cô bởi công nhân ở Việt Nam thời bấy giờ đang nhận lương trung bình hơn 600.000 đồng.
Hồi mới sang Thái, Hân không biết tiếng. Thấy xưởng mình làm việc đa phần là đồng hương, chị đã mừng thầm. Hôm đó, ông chủ bảo Hân xuống tầng một lấy quạt lên xưởng ở tầng ba bật cho đỡ nóng. Vì không hiểu tiếng Thái, cô chạy xuống hì hụi vác nồi cơm lên. Ông chủ lắc đầu, đồng nghiệp người Việt nhìn Hân cười nhưng không ai nói cô cần phải lấy thứ gì. Ba lần chạy lên xuống, người đẫm mồ hôi mới đúng ý chủ cũng là lúc Hân bật khóc nức nở bởi sự vô cảm của chính những người đồng hương của mình.
Hân làm ba tháng không được trả lương, chỉ được cho tiền mua đồ ăn để sống qua ngày. Chị còn thường xuyên bị ông chủ ỡm ờ “xin một đêm”, đụng chạm những chỗ nhạy cảm. Biết mình bị lừa, cô gái quê Hà Tĩnh bỏ lại toàn bộ đồ đạc, chỉ cầm điện thoại vờ đi chợ để chạy trốn. Chị ở nhờ nhà bạn một ngày, rồi gọi cho môi giới nhờ tìm việc mới. Hân được đến làm việc ở một nhà hàng, trả công giới thiệu nửa tháng lương đầu. Phụ nữ di cư bị quấy rối tình dục như Hân không ít. Có chị đi giúp việc trong gia đình 4 thế hệ còn bị người già đòi sàm sỡ, đòi… cởi đồ khi chị đang ngủ cùng chính bà cụ vợ ông. Có chị thì bị ông chủ đòi cưỡng bức, kinh sợ tới nghẹt thở với những vết rách đau đớn ở đùi…
“Chuyện ông chủ định hãm hiếp lôi kéo làm tôi toạc đùi khiến tôi không bao giờ quên được những ngày tháng sợ hãi khi ở đất khách quê người. Mệt lả nhiều lúc chảy cả máu cam vì quá sức, những lúc nắng nóng, công việc bận rộn mồ hôi ướt đẫm áo, nhưng vì mong muốn kiếm tiền mà cố gắng vượt qua hết. Nghĩ lại và cảm thấy mình đã vượt qua được những lúc khó khăn nhất trong cuộc sống, tự khâm phục bản thân”. “…Tôi không thể nào quên được cảm giác hụt hẫng sợ hãi để lại mãi trong cuộc đời tôi”… - là ký ức của nhiều “cánh cò” xa xứ.
Chưa hết, khi đòi hỏi không được đáp ứng, các chị còn thường bị “chơi xấu”. Năm 2010, hai vợ chồng Minh sang Thái Lan làm việc để trả khoản nợ hai năm trước anh chồng vay mượn để đi Đài Loan. Công việc của Minh là trồng hoa, chiết cành mang ra chợ bán thay chủ. Cứ anh chồng đi làm thì ông chủ ở nhà sàm sỡ người vợ. Hai lần như vậy, chị Minh vẫn giấu chồng. Đến lần thứ ba, chồng chị từ chợ về bắt gặp cảnh vợ bị quấy rối. Dù căm giận, anh chỉ nói vài câu rồi cố nhịn. Nhưng một ngày, hai vợ chồng chị làm trong vườn thì cảnh sát ập đến vào bắt về đồn. Về sau, chị mới biết chủ là người báo tin. Hai vợ chồng bị tù ba tháng.
Ở tù đã trở thành ký ức không thể xóa trong đời chị Trần Thị Thu, một phụ nữ sang Thái kiếm sống. Chị bị cảnh sát bắt do hộ chiếu quá hạn hai ngày. Ở trại, Thu bị “trưởng tù tự xưng” lục soát đồ đạc, tịch thu điện thoại và bắt đóng tiền ngày đầu nhập trại. Trong tù, họ đánh nhau hàng ngày. Có người lâu không lo đủ giấy tờ về nước thì phát điên, khi khóc, khi cười, la hét… Hơn một tháng sau, những người Việt được mua vé may bay về nước…
“Nếu không vì hoàn cảnh, không ai muốn đi cả”
Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) cho biết, hơn bảy mươi câu chuyện là hơn bảy mươi cảnh ngộ của các chị em đã từng đi lao động ở nước ngoài. Tất cả các chị đều nói nhớ nhà đến quặn thắt, nhất là các chị phải xa con nhỏ. Hầu như tất cả các chị đều có chung một tâm sự: “Nếu không vì hoàn cảnh bắt buộc thì không ai muốn đi cả”.
Có em gái ra đi khi mới 15 tuổi, nhiều em trong độ tuổi 18-20 nhưng cũng có người ra đi khi đã ở độ tuổi trung niên. Có những người mới học xong cấp II, có người thì đã tốt nghiệp cao đẳng và trung cấp... Trước khi đi, họ không có điều kiện để chuẩn bị về thông tin, ngôn ngữ và phần lớn không có người quen nào ở nơi xứ lạ. Họ phụ thuộc rất nhiều vào “thông tin” từ phía môi giới, từ những người cùng làng cùng xóm đi trước, hoặc là từ chủ lao động của họ ở nước ngoài.
Một số người được chủ lao động tạm ứng vài triệu đồng trước khi đi nhưng cũng có những người phải trả vài trăm triệu đồng. Họ đến nhiều nơi khác nhau trên thế giới, những nước gần Việt Nam hơn như Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc và có cả những người đi tận sang Ăng-gôla, Ả-Rập Xê-Út, hay châu Âu như Đức, Rumani, Nga… Có người đi với chồng, với người thân, nhưng hầu hết là đi một mình. Có người may mắn gặp được chủ lao động dễ tính, nhưng điều này không xảy ra với số đông…
TS Khuất Thu Hồng chia sẻ, bất chấp những khó khăn và các rủi ro hàng ngày, những người lao động Việt Nam vẫn tích cực làm việc, chắt chiu, tiết kiệm để gửi tiền về cho gia đình. Những đóng góp của họ cho gia đình và quê hương đã được đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt, thậm chí là tính mạng. Đặc biệt là khi đại dịch COVID-19 bùng phát, nhiều người lao động sống trong tình trạng bấp bênh, căng thẳng triền miên do bị mất việc làm, mất thu nhập, không thể trang trải tiền nhà, sinh hoạt phí, khám chữa bệnh, không thể tiếp tục chu cấp cho gia đình và cũng không thể về nước. Nhiều người phải sống trong những điều kiện tồi tệ của trại giam người lao động cư trú bất hợp pháp khi không thể gia hạn giấy tờ, hộ chiếu...
“Chúng tôi hy vọng rằng các câu chuyện trong cuốn sách này giúp cộng đồng và các nhà làm chính sách hiểu rõ thêm về những khó khăn, rủi ro mà nhiều phụ nữ Việt Nam đi lao động ở nước ngoài gặp phải, đồng thời ghi nhận giá trị của những hi sinh, đóng góp của họ cho gia đình và quê hương. Chúng tôi mong rằng các câu chuyện ở đây sẽ thúc đẩy các nỗ lực để hành trình di cư lao động ở nước ngoài của phụ nữ nói riêng và người lao động nói chung trở nên thực sự an toàn và bình đẳng”, TS Khuất Thu Hồng bày tỏ.
(Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi)
Làm việc quần quật 22h/ngày
“Ngày 29/12/2013 là một ngày mà tôi luôn nhớ mãi trong lòng. Tôi làm việc cho một gia đình ở Macau. Công việc hàng ngày của tôi là làm việc nhà, nấu ăn cho 9 người và đưa đón trẻ đi học. Ngoài ra còn phải dọn dẹp ở công ty vì nhà chủ mở công ty, đặc biệt là những ngày gần tết. 4h sáng việc đầu tiên thức dậy là nấu một nồi nước đổ vào 3 cái phích sau đó thay hoa quả, rửa chén, thay nước và thắp hương lên 3 bàn thờ của họ. Khi đó tôi phải chuẩn bị bữa sáng cho 9 người, pha 9 cốc nước mỗi người mỗi khẩu vị, người thì cà phê, người thì sữa, người thì hoa quả… Chuẩn bị xong bữa sáng cho nhà chủ, tôi tiếp tục phải rửa 4 cái xe ôtô để sau khi họ thức dậy ăn sáng xong sẽ có xe sạch sẽ đi làm. Lúc đó tôi mới đánh thức trẻ con dậy, cho chúng ăn rồi đưa đến trường.
Sau khi chia tay trẻ ở trường tôi mới vội vàng đi chợ mua thực phẩm chuẩn bị bữa tối cho họ. Cũng may là buổi trưa họ ăn cơm hộp ở công ty. Cuối cùng tôi cũng đã mua được những thứ cần mua với khả năng nhanh nhất để về làm việc nhà cho kịp. Lúc đó tôi mới góp nhặt quần áo bỏ vào máy giặt và lau chùi, dọn dẹp nhà cửa 3 tầng. Khi xong cũng là 1h chiều, tôi vội vàng ăn tạm gói mì tôm cho qua bữa để tiếp tục công việc buổi chiều đi dọn dẹp ở công ty. Không nghỉ ngơi tý nào cả.
Đến 4h chiều, tôi từ công ty đi đón trẻ tan trường về nhà. Lúc đó vừa chơi với trẻ vừa chuẩn bị cho bữa ăn tối, xong tắm rửa cho trẻ.
Lúc cả nhà họ ăn tối thì tôi cho trẻ ăn, lúc đó mình cũng nuốt vội chén cơm. Loay hoay với công việc, nhà chủ thì 10h họ đi ngủ còn tôi mới tắm giặt xong. Lúc đó còn phải là và gấp quần áo cho họ cất vào tủ của từng người. Khi tôi làm xong việc thì đồng hồ đã điểm 2h sáng. Lúc đó tôi mới đặt lưng xuống nằm nghỉ ngơi. Vậy là một ngày dài làm việc với 22h đồng hồ đã khép lại và tôi luôn nhớ mãi ngày ấy”...
(Sách: “Hành trình di cư lao động nước ngoài của phụ nữ Việt Nam: Những câu chuyện bây giờ mới kể” là cuốn sách được Viện Nghiên cứu phát triển xã hội (ISDS)
Nếu ra đi, chị em cần tỉnh táo trước “bẫy” của môi giới
Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) chia sẻ: Hiện nay Việt Nam có khoảng 540.000 lao động đang làm việc ở nước ngoài, phụ nữ chiếm 30%-50%. Ngoài ra, còn một số lượng đáng kể những người lao động không chính thức chưa được thống kê.
Trong quá trình di cư lao động ở nước ngoài, không ít người phải đối mặt với các rủi ro và nguy cơ bị bóc lột, bạo lực, thậm chí có thể là nạn nhân của những đường dây mua bán người. Nhiều người trong số họ do thiếu hiểu biết và mong muốn thoát khỏi hoàn cảnh khó khăn đã rơi vào bẫy của những kẻ môi giới lao động dẫn đến vay nợ để ra đi. Khi sang đến nước ngoài, họ trở thành người lao động bất hợp pháp và buộc phải chấp nhận những điều kiện làm việc tồi tệ khác xa thỏa thuận ban đầu. Do thiếu thông tin, hạn chế về ngôn ngữ họ không thể tìm kiếm sự bảo vệ của pháp luật và sự hỗ trợ của các tổ chức bảo vệ người lao động ở nước sở tại.
Nhiều chị em từng là “người trong cuộc” cũng chia sẻ rằng, nếu có thể, các chị em hãy trau dồi kiến thức, làm một công việc gì đó trên chính quê hương mình! Còn nếu quyết tâm ra đi, các chị em cần phải ký hợp đồng rõ ràng với môi giới ngay từ trong nước, biết được địa chỉ, công việc nơi mình đến, để tránh những may rủi đáng tiếc như đa số các chị em đã từng gặp trong những ngày tháng hãi hùng đã qua…
UBND tỉnh Nghệ An giao Công ty TNHH TMDV Nhân lực Hùng Anh chấp hành, nộp đủ số tiền phạt vào Kho bạc Nhà nước tỉnh Nghệ An trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được Quyết định này, nếu không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.
Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đã ban hành quyết định xử phạt các doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Ngày 3/10, Công an tỉnh Nam Định cho biết, vừa qua đã điều tra làm rõ, khởi tố 3 vụ, 3 bị can về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thông qua hình thức tư vấn, môi giới xuất khẩu lao động với chi phí thấp, hứa hẹn công việc nhẹ nhàng, thu nhập cao.
Một đường dây tổ chức, môi giới đưa người ra nước ngoài lao động trái pháp luật dưới vỏ bọc nhà tu hành vừa bị lực lượng chức năng Công an tỉnh Hà tĩnh phát hiện và ngăn chặn.
Theo quan niệm dân gian, ngày 23 tháng Chạp là khoảng thời gian Táo Quân lên chầu trời và báo cáo tất cả việc làm trong một năm qua để Thiên Đình luận công tội.
Đại học Oxford và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh vừa công bố ký kết hợp tác trao đổi nghiên cứu khoa học và đào tạo y khoa. Đây là hợp tác song phương đầu tiên của trường đại học danh tiếng thế giới.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký Quyết định số 152/QĐ-TTg ngày 17/01/2025 xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 17, năm 2025) đối với 5 di tích.
Nhiều năm qua, bà Trần Thị Kim Chi (SN 1967, ngụ xã Long Mỹ, huyện Đất Đỏ, Bà Rịa - Vũng Tàu) có nhiều đơn tố cáo đến các cơ quan chức năng. Nhưng bà Chi cho rằng các cơ quan chức năng giải quyết chưa thỏa đáng nên tiếp tục khiếu nại, tố cáo.
Một người đàn ông bị kẻ giả danh Công an gọi điện và yêu cầu thay đổi điện thoại và cài đặt ứng dụng giả mạo, sau đó lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 500 triệu đồng.
Ngày 20/1, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) cho biết, đơn vị vừa khởi tố vụ án, khởi tố 9 bị can về tội đánh bạc và tổ chức đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá với số tiền giao dịch hơn 200 tỷ mỗi tháng.
Công an thị xã Cai Lậy (Tiền Giang) vừa khởi tố bị can đối với 13 đối tượng để điều tra hành vi “Gây rối trật tự công cộng” trong vụ đốt pháo hoa trên Quốc lộ 1.
Tối 19/1, lãnh đạo Công an TP Hà Nội cho biết, cơ quan điều tra đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Vũ Văn Vương (52 tuổi, ở huyện Phú Xuyên, TP Hà Nội) để điều tra về tội "Giết người".
Vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Chu Thị Thành, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức, về 2 tội danh "Tham ô tài sản" và "In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước".
Như Báo PLVN đã đưa tin về vụ án cố ý gây thương tích giữa ông Nguyễn Trọng Việt và chị gái là bà Nguyễn Thị Bích Nhung xảy ra tại Công ty CP dược phẩm QD-Meliphar đang được TAND huyện Thường Tín thụ lý giải quyết. Mới đây, bà Trần Thị Lịch là mẹ của bị hại, cũng là mẹ của bị cáo, đồng thời cũng được xác định là người giám hộ của bị hại đã có đơn xin rút đơn kiến nghị khởi tố.
Quá trình hoạt động, Trần Vũ Quyết đã chỉ đạo cấp dưới, trong đó có Lê Xuân Sơn là Kế toán chi nhánh chỉ bán và xuất hóa đơn GTGT một lượng nhất định đối với hàng hoá bán ra là đất san lấp, còn đa số bán cho nhiều cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp nhưng không xuất hóa đơn GTGT và không kê khai thuế.
(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.