Bắc Kạn: Nghi án vi phạm trong quá trình tố tụng ở một vụ tai nạn

Bị can đầu thú sau 21 năm lẩn trốn, cơ quan tố tụng không tìm thấy hồ sơ vụ án

Bài 15: Tòa án tỉnh Quảng Ninh vi phạm tố tụng trong vụ Công ty Sao Bắc kiện UBND tỉnh ra tòa?

Dấu hiệu vi phạm tố tụng khi xử lý vụ trộm bò hi hữu

Hủy cả hai bản án vì vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng ở Phú Thọ

Hình minh họa.

Như Báo Pháp luật Việt Nam đã thông tin, sau phiên xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng” đối với bị cáo Nông Minh Hằng, liên quan đến cái chết của nạn nhân Lô Văn Thưởng, nhiều nghi vấn về việc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm và vi phạm nghiêm trọng tố tụng hình sự đã được đặt ra, nhưng tại Bản án hình sự phúc thẩm số 17/29016/HSPT, TAND tỉnh Bắc Kạn vẫn không xem xét đến những nghi vấn này.

Vụ tai nạn đáng ngờ

Khoảng 3 giờ sáng ngày 1/6/2015, anh Lô Văn Thưởng nhận được điện thoại của ông Nông Minh Hằng (cùng thôn) nên xuống thôn Ca Nà, xã Dương Sơn, huyện Na Rì để chở gỗ với tiền công là 300.000 đồng/chuyến.

Hơn 1 tiếng sau, gia đình nhận được điện thoại của ông Hằng nói rằng anh Thưởng bị tai nạn chết. Sau khi đưa thi thể về, nhận thấy nạn nhân bị nhiều thương tích đáng ngờ và mất 15 triệu đồng đem theo, gia đình đã báo với cơ quan Công an.

Công an huyện Na Rì đã khởi tố, điều tra vụ án đối với ông Nông Minh Hằng về tội “Vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng” theo Điều 175 Bộ luật Hình sự.

Cả Bản án hình sự sơ thẩm số 05/2016/HSST của TAND huyện Na Rì và Bản án hình sự phúc thẩm số 17/2016/HSPT của TAND tỉnh Bắc Kạn đều xác định anh Thưởng bị chết do tai nạn, bị các thanh gỗ là vật cứng va đập vào đầu gây chấn thương sọ não dẫn đến tử vong.

Hai bản án không thuyết phục được gia đình nạn nhân và người dân trong khu vực, vì còn tồn tại nhiều điểm đáng ngờ chưa được làm rõ. Theo nhận định của Luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho gia đình nạn nhân Lô Văn Thưởng, hoạt động đánh giá, sử dụng chứng cứ của Tòa án cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm tỉnh Bắc Kạn thiếu khách quan, toàn diện, cụ thể.

Các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm chỉ sử dụng lời khai của bị cáo Nông Văn Hằng và người làm chứng Hoàng Văn Ngọn làm căn cứ giải quyết vụ án, bất chấp nhiều điểm bất nhất từ những lời khai này và giữa lời khai với thực nghiệm hiện trường.

Các cơ quan tiến hành tố tụng cho rằng “do đã có sự bàn bạc, thống nhất với anh Lô Văn Thưởng”, nhưng hồ sơ vụ án hoàn toàn không có chứng cứ thể hiện ông Hằng và anh Thưởng có thỏa thuận cùng mua gỗ.

Trong khi đó, hồ sơ vụ án cho thấy lời khai của ông Hằng và ông Ngọc về diễn biến sự việc xảy ra rạng sáng ngày 1/6/2015 lại có nhiều mâu thuẫn, bất nhất trước sau và có dấu hiệu gian dối.

Về nguyên nhân tử vong của anh Thưởng, lúc đầu ông Hằng khai khi anh Thưởng bị ngã xe thì trên xe không có gỗ, sau đó lại khai do bị gỗ buộc phía sau đập vào đầu gây chấn thương và chết. Hơn nữa, chính lời khai của ông Hằng về việc anh Thưởng đổ xe tử vong cũng không phù hợp với thực nghiệm điều tra.

Cụ thể, tại các lời khai trước đây của ông Hằng khai anh Thưởng bị ngã sang trái của xe, phần tay lái bên trái của xe tỳ xuống mương. Nhưng khi tiến hành thực nhiệm điều tra, khi Hằng mô tả lại, xe và gỗ được cố định, thì cơ quan điều tra lại thấy phần đầu xe và tay nắm bên phải xe lại tỳ xuống mương.

Sự việc diễn ra trong thời gian ngắn, ít người, với nhiều diễn biến hành vi đơn giản nhưng lời khai lại bất nhất, trước sau mâu thuẫn không khỏi khiến đặt ra vấn đề là những lời khai không khách quan, không phản ánh đúng sự việc nhưng lại được các cấp tòa dùng làm bằng chứng để giải quyết vụ án là không khách quan, chính xác, trái với nguyên tắc đánh giá chứng cứ quy định tại Điều 66 Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Bên cạnh đó, các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm và phúc thẩm không điều tra, xem xét, đánh giá các lời khai, chứng cứ quan trọng khác liên quan đến vụ án như lời khai của nhân chứng khác, nội dung Bản giám định pháp y...

Nhiều vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng

Vụ án này cũng đặt ra dấu hỏi về những vi phạm thủ tục tố tụng của các cơ quan tiến hành tố tụng tại địa phương. Thứ nhất, việc điều tra vụ án được tiến hành chưa toàn diện, chưa tổ chức đối chất theo quy định để làm rõ mâu thuẫn giữa lời khai của các đối tượng liên quan, khi các nhân chứng Hà Thị Duyên, Hoàng Văn Ngọn có lời khai khác nhau, theo quy định tại khoản 1 Điều 138 Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Việc cơ quan tiến hành tố tụng chỉ sử dụng lời khai của các ông Ngọn, Hằng để xác định hành vi phạm tội của ông Hằng là vi phạm nguyên tắc đánh giá chứng cứ theo quy định tại Điều 66 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2003.

Bên cạnh đó, cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an huyện Na Rì đã tự ý bỏ ra ngoài các tài liệu điều tra quan trọng. Cụ thể, trong quá trình khám nghiệm tử thi, cán bộ điều tra và giám định đã chụp nhiều bức ảnh liên quan đến các thương tích trên người anh Lô Văn Thưởng để xác định nguyên nhân tử vong của anh Thưởng.

Tuy nhiên, trong quá trình điều tra giải quyết vụ án, Cơ quan CSĐT Công an huyện Na Rì đã tự ý bỏ ra ngoài các bức ảnh này, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc xác định sự thật khách quan của vụ án. Ngoài ra, nhiều văn bản tố tụng trong hồ sơ vụ án không được Cơ quan điều tra đóng dấu xác nhận giá trị pháp lý, nhưng các cấp tòa vẫn sử dụng, viện dẫn để ra phán quyết là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Trong quá trình điều tra vụ án, những người tham gia tố tụng, bị cáo không được điều tra viên giải thích quyền và nghĩa vụ đầy đủ theo quy định, thể hiện ở chính các biên bản lấy lời khai, biên bản hỏi cung, vi phạm các quy định tại khoản 3 Điều 135, Điều 137 Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Hiện vụ án đang trong giai đoạn xem xét lại theo trình tự giám đốc thẩm. Điều mà gia đình nạn nhân và dư luận đang mong ngóng là làm rõ cơ chế hình thành thương tích và nguyên nhân cái chết của nạn nhân Lô Văn Thưởng, liệu có việc bỏ lọt tội phạm, đồng thời làm rõ trách nhiệm của cơ quan CSĐT Công an huyện Na Rì đã có hành vi rút bỏ chứng cứ quan trọng là các bản ánh khám nghiệm tử thi của anh Lô Văn Thưởng ra ngoài hồ sơ vụ án.