Trao đổi với phóng viên VOV.VN về vấn đề này, GS.TS Phạm Hồng Tung, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng, từ lâu chúng ta đã quen với việc có một chương trình và có một bộ sách, thậm chí chỉ có sách giáo khoa SGK mà không có chương trình.
Chủ trương của Quốc hội, của Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) thực hiện một chương trình nhiều bộ SGK từ năm 2020 có phần khiến xã hội hơi ngỡ ngàng. Do vậy, xã hội ngỡ ngàng thì quá trình triển khai chương trình mới và lựa chọn SGK ra sao phải càng minh bạch.
GS.TS Phạm Hồng Tung trao đổi với phóng viên VOV.VN
PV: Thưa ông, liệu những lo ngại về cải cách giáo dục với một chương trình phổ thông có nhiều bộ SGK có là những lo ngại chính đáng và sẽ tạo ra rào cản khó khăn cho việc triển khai chương trình mới và SGK mới hay không?
GS.TS Phạm Hồng Tung: Thay đổi lớn như vậy đưa lại những ngỡ ngàng, lúng túng lo ngại. Dù lo ngại cũng phải xác định, một chương trình có nhiều SGK là xu hướng của giáo dục thế giới. Con người đang sống trong xã hội thông tin, thông tin đa chiều bão táp, học sinh phải làm quen ngay từ trong trường, phải được hướng dẫn năng lực kỹ năng tìm kiếm thông tin phù hợp cho mình, phải phân biệt được thông tin thật, thông tin giả, thông tin tốt thông tin chưa tốt và cả thông tin xấu, điều này phải làm ngay trong ghế nhà trường. Việt nam đi theo xu hướng này là đúng, nhưng đương nhiên phải có bài bản, có lộ trình và Quốc hội, Chính phủ đang chỉ đạo theo từng bước một.
Đây mới là bước đầu tiên - một chương trình nhiều SGK đạt chuẩn. Trong từng môn, từng trường, thầy giáo và học sinh có thể lựa chọn nhiều bộ SGK. Bài này thầy giáo có thể lựa chọn học theo SGK này, bài khác thấy sách khác có trình bày sáng tạo hơn thì lại dạy theo bộ khác. Không có lo ngại gì về việc SGK khác nhau thì mặt bằng kiến thức kỹ năng có bằng nhau hay không, vì tất cả SGK đã được cơ quan có thẩm quyền, trong trường hợp ở Việt Nam là Hội đồng thẩm định SGK cấp quốc gia, trong đó có nhiều giáo viên phổ thông thẩm định. Những bộ sách này đã đạt chuẩn, giáo viên cha mẹ học sinh hoàn toàn có thể yên tâm, mức độ đáp ứng về phẩm chất năng lực như nhau, chỉ khác nhau về cách trình bày.
PV: Một trong vấn đề xã hội quan ngại nhất là “lợi ích nhóm” khi các địa phương được lựa chọn SGK, ông có đánh giá như thế nào về vấn đề này?
GS.TS Phạm Hồng Tung: Một chương trình có nhiều SGk thì vấn đề đặt ra là ai là người lựa chọn SGK cho người dạy và học. Việc lựa chọn làm sao đảm bảo đáp ứng nhu cầu học sinh mới là quan trọng. Ở các nước đã thực hiện như vậy, Việt Nam cũng nên làm. Nếu Hội đồng Giáo dục quốc gia đứng ra chọn, thì sẽ tước bỏ đi quyền chủ động của các địa phương và các trường. Giao cho địa phương cấp tỉnh, vừa đáp ứng được yêu cầu có cơ quan thẩm quyền, có phạm vi quản lý tương đối rộng, nhưng lại vừa đáp ứng yêu cầu chọn ra những học liệu phù hợp nhất với địa phương mình. Các tỉnh miền núi phải chọn những học liệu phù hợp hon là những vùng có biển, đảo. Những tỉnh có biển đảo phải lựa chọn những bộ sách khác Đây là ưu điểm, phù hợp với địa phương vùng miền, địa phương.
Nhưng ai ở địa phương sẽ lựa chọn. Theo thẩm quyền quản lý địa phương là UBND, trong đó có Sở GD-ĐT và các Sở có liên quan, như Sở Khoa học-Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nếu như UBND chọn, không chỉ đáp ứng nhu cầu ngành giáo dục, còn có sự phối kết hợp các sở khác, đá p ứng yêu cầu chung là liên ngành, nhưng lại nặng tính chất hành chính.
Do vậy, Bộ phải có thông tư hướng dẫn rõ ràng, các tỉnh phải lập ra Hội đồng chuyên môn ở các tỉnh, với các thành viên chủ chốt là giáo viên các bộ môn, giáo viên dạy ở các loại trường, công tư, năng khiếu, trường chuẩn… Sau khi Hội đồng chuyên môn thẩm định sẽ kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh ký Quyết định lựa chọn SGK.
Với quan ngại trong vấn đề có phòng tránh được sự can thiệp của các “nhóm lợi ích”, thực tế, nhóm lợi ích ở đâu cũng có thể len chân được vào. Do đó vấn đề ở đâu cũng cần có những quy định rất rõ ràng, như vậy sẽ phòng tránh được những can thiệp của các nhóm lợi ích. Đó là khi chúng ta nhìn theo khía cạnh tiêu cực của các nhóm lợi ích. Nhóm lợi ích cũng có cả những can thiệp tích cực. Nếu can thiệp vào để tài trợ những học liệu điện tử, tài trợ để các trường mua sách để thư viện để học sinh không phải cõng sách đến trường thì lại tốt quá. Chúng ta đang khuyến khích các doanh nghiệp, các nhà đầu tư chung tay với giáo dục. Hiện nay đầu tư cho con đi học hầu hết từ túi tiền của bố mẹ, không phải cha mẹ nào cũng có điều kiện, có nhiều cha mẹ đang làm công nhân, lương 5 triệu/tháng, mua SGK hay sách học thêm cũng phải cân nhắc.
Để phòng tránh nhóm lợi ích thao túng vào Hội đồng các tỉnh, chọn bộ sách này mà không chon bộ sách kia. Chúng ta cần có luật chơi rõ ràng. Hiện nay, các Hội đồng cấp tỉnh, Hội đồng chuyên môn có thể họp công khai, có thể truyền hình trực tiếp, livestream… Quốc hội bàn bao nhiêu vấn đề nhạy cảm còn có thể truyền hình trục tiếp thì tại sao SGK lại không thể truyền hình trực tiếp. Bất kỳ Hội đồng nào cũng nên truyền hình trực tiếp để thấy việc lựa chọn xuất phát từ trách nhiệm của thầy cô. Những nhóm lợi ích muốn can thiệp phải có sự đồng ý của địa phương.
Hội đồng thẩm định SGK nếu được trực tiếp quá trình thẩm định, thì học sinh sẽ tôn trọng SGK. Những nhà giáo khi được mời vào Hội đồng không những rất giỏi chuyên môn mà còn rất có tâm với giáo dục. Chẳng có lý do gì quan ngại khi phê bình một bộ sách, không phải phê bình tác giả mà phê bình những cái chưa dược của bộ sách. Tới đây nếu có đối thoại với GS Hồ Ngọc Đại cũng nên truyền hình trực tiếp.
PV: Theo giáo sư, trong bối cảnh xã hội hiện nay thì việc thực hiện cải cách giáo dục có đúng thời điểm, có là yêu cầu tất yếu hay không?
GS.TS Phạm Hồng Tung: Đổi mới giáo dục dù đứng trước thuận lợi hay khó khăn gì, thì đó là đòi hỏi tất yếu của đất nước và chúng ta phải làm, phải làm thành công. Đổi mới giáo dục không thể bàn lùi. Phải xác định chúng ta đang đổi mới giáo dục để chuyển từ tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực. Đây là một chặng đường dài, chúng ta phải cần thời gian để cây trồng đâm hoa kết trái. Chúng ta không nên sốt ruột, nhưng cũng không thể ngồi chờ. Toàn bộ hệ thống giáo dục lúc nào cũng ở trong trạng thái sức ép, phải triển khai nhanh nhưng phải đúng bài bản.
Muốn thành công thì phải khoa học, đồng thời phải bình tĩnh, từng bước thận trọng nhưng không thụ động và khi quyết định làm và công bố những văn bản có tính pháp quy thì toàn xã hội phải chấp hành để tránh những khoảng trống có thể tạo cơ hội cho sự can thiệp tiêu cực, thiếu trách nhiệm vào đổi mới giáo dục.
Hiện nay, mức độ và điều kiện quan tâm của xã hội cho giáo dục rất lớn và trực tiếp. Không chỉ là quan tâm thường trực của ông bà cha mẹ, của toàn xã hội, mà với sự bùng nổ của các phương tiện truyền thông và công nghệ cao. Tất cả những yếu tố này làm cho đổi mới giáo dục ở trong môi trường rất thuận lợi, nhưng cũng cực kỳ khó khăn. Nếu thực hiện đổi mới mà không công khai, minh bạch, không khoa học, không đáp ứng được mong đợi của xã hội thì xã hội sẽ mất lòng tin. Khi đó, không có lòng tin, không có sự đồng thuận của xã hội thì không ai có thể triển khai được chương trình đổi mới SGK, cũng như đổi mới giáo dục nói chung.
Để xã hội có lòng tin thì phải công khai, để xã hội cùng chung tay vì giáo dục một đứa trẻ không phải việc riêng của hệ thống giáo dục, của thầy cô mà còn của gia đình, nhà trường và xã hội.
Chúng ta phải từng bước dẫn dắt, hướng dẫn con em, học trò bước vào “bão táp thông tin” mà không bị lạc, không bị cuốn đi. Tốt nhất là hướng dẫn học sinh, tạo cho các em có năng lực mà tôi vẫn gọi là “kháng thể xã hội” - bao gồm cả năng lực và phẩm chất văn hóa để các con biết được đâu là thiện đâu là ác, đâu là chính nghĩa - phi nghĩa, đâu là thật - giả…
Giáo dục không thực sự chuyển mình, không đổi mới theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất, thì không chuẩn bị kịp cho đất nước hội nhập và phát triển, thì toàn dân tộc sẽ bị tụt hậu rất xa. Và tụt hậu là lệ thuộc, lệ thuộc về trí tuệ, về văn hóa… Vậy ai sẽ là người chuẩn bị hành trang hội nhập quốc tế cho thế hệ tương lai, để hội nhập mà không hòa tan. Đó chính là giáo dục, là truyền thông. Đổi mới chương trình lần này đứng trước áp lực khách quan rất lớn từ đòi hỏi phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên hội nhập. Tôi nhiều lúc cảm thấy áp lực đó làm cho mình ngộp thở.
Theo điều tra, từ năm 2019 - 2020, Phòng Giáo dục và đào tạo các huyện Nam Giang, Tây Giang, Bắc Trà My được giao làm chủ đầu tư các gói thầu mua sắm trang thiết bị giáo dục.
Cả nước đang thực hiện đổi mới giáo dục trên tinh thần “một chương trình, nhiều sách giáo khoa” và thị trường đã có ít nhất 3 bộ SGK được Bộ GD&ĐT phê duyệt đưa vào sử dụng. Tuy nhiên tại Tiền Giang vẫn có nhiều khối lớp và môn học chỉ sử dụng một SGK trong toàn tỉnh. Thực tế này phải chăng đi ngược lại với chủ trương đổi mới, cải cách giáo dục?
CSGT TP.HCM sẽ phối hợp Sở GD&ĐT lập danh sách học sinh, sinh viên vi phạm luật giao thông gửi về trường để đánh giá, xếp loại hạnh kiểm đối với học sinh trong từng học kỳ và năm học.
Sau 3 tuần tập luyện miệt mài, các em học sinh các khối lớp THSC và THPT, các “diễn viên nghiệp dư không chuyên” của Trường liên cấp Quốc Tế Việt Úc - Mỹ Đình - Hà Nội đã mang đến những tiết mục văn nghệ - âm nhạc - kịch nói vô cùng ấn tượng và đặc sắc, với những câu chuyện lịch sử - văn học được kể lại giàu tính nhân văn và những bài học giàu ý nghĩa, khơi gợi lòng tự hào, tình yêu quê hương, đất nước và con người Việt Nam.
Ông Hoàng Cương, Thạc sĩ Quản lí Kinh tế, Kĩ sư, Trưởng phòng chính sách đấu thầu thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư được tiếp nhận và bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính thuộc Bộ Y tế.
Cô gái 24 tuổi (Hà Nội) tới khám tại khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tình trạng toàn bộ môi và vùng mặt dưới sưng nề. Vùng môi biến dạng, mất cân đối, chảy nhiều mủ trắng bẩn, viêm nhiễm rất nặng.
Quá trình nỗ lực dập lửa, 2 cán bộ kiểm lâm đã không may tử nạn khi tham gia chữa cháy rừng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh tại địa bàn giáp ranh xã Phương Tiến, Lao Chải, Xín Chải, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Quá trình nỗ lực dập lửa, 2 cán bộ kiểm lâm đã không may tử nạn khi tham gia chữa cháy rừng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh tại địa bàn giáp ranh xã Phương Tiến, Lao Chải, Xín Chải, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm yêu cầu công an các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án trọng điểm thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi chỉ đạo, vụ án dư luận xã hội quan tâm.
Ngày 25/4, thông tin từ Công an tỉnh Nghệ An cho biết, Công an huyện Nghĩa Đàn đang tạm giữ hình sự đối tượng Lê Văn Hồng (SN 1979), trú xã Tri Lễ, huyện Quế Phong về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy.
Ngày 24/4, Công an TP.HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Quận 4 vừa triệt phá nhóm đối tượng “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Ngày 24/4, thông tin từ Công an TP.HCM cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt 8 bị can về hành vi “Tổ chức đánh bạc” và 4 bị can về hành vi “Đánh bạc”. Các quyết định và lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố phê chuẩn.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Ngày 27.4 công viên Nước Hồ Tây đã tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như: Chương trình ca nhạc tạp kĩ, xiếc và giao lưu biểu diễn cùng các vũ công...chương trình được tổ chức trong 05 ngày từ 27/4 đến 1/5, mỗi ngày có 02 show diễn buổi sáng và buổi chiều.
Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã đến rất gần. Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa cao khiến du khách e dè. Du khách đã đưa ra nhiều lựa chọn khác để phù hợp với tiêu chí tiết kiệm chi phí.
Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô quyến rũ” từ ngày 25 – 28/4/2024 tại Công viên Thống Nhất. Đây là sự kiện xúc tiến quảng bá Du lịch lớn nhất được tổ chức thường niên của thành phố Hà Nội - Lễ Hội Du Lịch Hà Nội năm 2024 dự kiến sẽ mang tới cho du khách và nhân dân những trải nghiệm đầy màu sắc cùng nội dung phong phú đa dạng.
Ngày 26/4, tại Hà Nội, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Hàn lâm Kiến trúc Pháp – Việt tổ chức Triển lãm ảnh Hải Phòng – Pháp Heritage với chủ đề “Di sản kiến trúc hôm nay, thịnh vượng cho ngày mai”.
30 °C
32 °C
31 °C
