Nhiều khuất tất trong vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Công ty Sài Gòn Cây Cảnh?

Dự án Khu nhà ở phố Wall: Tòa án liệu có vi phạm tố tụng khi giải quyết vụ án?

TP HCM: Có dấu hiệu vi phạm tố tụng trong vụ “có đất không được cất nhà” tại quận 9?

Xét xử đại án TrustBank 6.000 tỷ: Luật sư đưa ra dẫn chứng chứng minh có vi phạm tố tụng

TP HCM: Khuất tất trong giải quyết vụ án, một Thẩm phán TAND huyện Hóc Môn bị “tố” vi phạm tố tụng nghiêm trọng?

Vay tiền và huy động vốn

Theo cáo trạng và hồ sơ thể hiện, năm 2004, Công ty TNHH Thương mại – Dịch vụ Sài Gòn Cây Cảnh (gọi tắt là Công ty SGCC) được Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM cấp Giấy Chứng nhận đăng ký kinh doanh, ngành nghề: Kinh doanh nhà, mua bán cây cảnh, vốn điều lệ là 4 tỷ đồng. Công ty gồm 2 thành viên góp vốn là Nguyễn Thị Chí Sương và Nguyễn Văn Tình (Tình và Sương là vợ chồng).

Sau nhiều lần thay đổi loại hình công ty, bổ sung ngành nghề kinh doanh, thành viên góp vốn,… đến ngày 5/1/2010, Công ty SGCC gồm 4 cổ đông góp vốn theo tỷ lệ: Nguyễn Văn Tình (50%), Nguyễn Thị Chí Sương (8%), Đặng Đức Trung (30%), Hoàng Quốc Võ (12%). Trong đó, Tình giữ chức Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng Giám đốc.

Ngày 26/7/2007, UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản số 5762/UBND-CNN về việc chấp thuận địa điểm cho Công ty SGCC lập thủ tục đầu tư Khu dân cư (KDC) theo quy hoạch tại xã Tam Phước, Biên Hòa, Đồng Nai trên diện tích 157 ha (trong đó có 10,2 ha là đất của cá nhân vợ chồng Tình, Sương đã mua trước đó và đã được cấp GCNQSDĐ). Ngày 16/12/2007, UBND tỉnh Đồng Nai có Quyết định số 4621/QĐ-UBT về việc phê duyệt phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án KDC Tam Phước cho Công ty SGCC.

Ngày 18/11/2008, UBND tỉnh Đồng Nai tiếp tục có văn bản về việc điều chỉnh tên chủ đầu tư và gia hạn văn bản thỏa thuận dự án KDC Tam Phước, yêu cầu Công ty SGCC khẩn trương hoàn thiện các thủ tục đầu tư và tổ chức thực hiện dự án theo quy định. Ngày 28/11/2008, UBND tỉnh Đồng Nai có Quyết định số 4027/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 KDC Tam Phước.

Tiếp đến, ngày 12/3/2009, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành các Quyết định số 626, 627/QĐ-UBND về việc thu hồi đất để bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thực hiện dự án KDC Tam Phước.

Mặc dù dự án đã được phê duyệt tỷ lệ 1/500, nhưng hồ sơ pháp lý của dự án vẫn chưa đầy đủ, chưa có quyết định giao đất, chưa có giấy phép đầu tư xây dựng nên chưa hội đủ các điều kiện để huy động vốn ứng trước của khách hàng. Nhưng, vì cần tiền để thực hiện dự án nên Tình đã ký hợp đồng với hai công ty môi giới, kêu gọi nhiều khách hàng tham gia “hợp đồng góp vốn”, bằng hình thức nhận nền đất tại dự án.

Song song đó, thông qua mối quan hệ, Tình và Sương có quen biết ông Lê Đình Tài, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Hà Linh (có trụ sở tại huyện Trảng Bom) nên nhờ Tài đứng ra liên hệ với cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai để xin giấy phép.

Tuy nhiên, cũng vì cần tiền nên trong khoảng thời gian từ ngày 18/11/2007 tới ngày 2/8/2009, Tình, Sương có vay mượn Tài và Trần Thị Hải Yến (vợ Tài) số tiền hơn 52,7 tỷ đồng, lãi suất theo tỷ lệ khác nhau, hình thức ký giấy vay nhận và chuyển khoản. Đổi lại, vợ chồng Tình, Sương thế chấp tài sản nhà, đất, dự án trên cho vợ chồng Tài. Việc vay mượn này có điều khoản ràng buộc: Nếu bên vay không trả thì sẽ bị bên cho vay phát mãi tài sản để thu hồi nợ.

Đến ngày 2/8/2009, tổng số tiền vay và lãi, vợ chồng Tình, Sương đã nợ vợ chồng Tài khoảng 61,4 tỷ đồng. Do không trả tiền theo đúng cam kết, vợ chồng Tài đã tố cáo Tình, Sương ra cơ quan pháp luật.

Tách án, tài sản đảm bảo chỉ giải quyết cho 1 vụ

Sau khi khởi tố vụ án, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã tách ra làm 2 vụ, gồm vụ “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, đối tượng bị truy tố là vợ chồng Tình, Sương.

Sau nhiều cấp xét xử, ngày 21/5/2015, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM đã xét xử và ban hành bản án số 274/2015/HSPT, giữ nguyên mức án ở án sơ thẩm của TAND tỉnh Đồng Nai đã tuyên phạt Tình 18 năm tù, Sương 14 năm tù về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” (của vợ chồng Tài – PV). Đồng thời, hủy công nhận việc bàn giao tài sản là 112.059 m² nhà, đất thuộc KDC Tam Phước như bản án sơ thẩm đã tuyên cho ông Tài.

Theo hồ sơ vụ việc, sau khi bản án phúc thẩm trên có hiệu lực, ngày 25/6/2015, cơ quan chức năng đã kê biên toàn bộ 10,2 ha đất thuộc các thửa 180; 236; 237; 237b; 237c; 707; 286 và các công trình trên đất nằm trong dự án KDC Tam Phước của Công ty SGCC để đưa ra bán đấu giá, và đã bán thành công.

Sau đó, khi các bị cáo đang chấp hành án tù về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, thì ngày 28/3/2018, VKSND tỉnh Đồng Nai tiếp tục truy tố 2 bị can Tình và Sương về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (liên quan việc huy động vốn tại dự án KDC Tam Phước của hơn 200 người với số tiền hơn 173 tỷ đồng). Đến ngày 15/8/2019, vụ án được TAND tỉnh Đồng Nai đưa ra xét xử.

Điều đáng chú ý là tài sản liên quan đến vụ án thứ nhất cũng là tài sản đảm bảo cho vụ án thứ 2 trong cùng 1 vụ án có liên quan đã được tách ra như đã nêu.

Nhiều “góc khuất” chưa được làm sáng tỏ?

Trong nhiều ngày phiên tòa diễn ra, luật sư Trần Việt Cường (Đoàn Luật sư tỉnh Nam Định) và luật sư Trần Văn Tạo (Đoàn Luật sư TP HCM) bào chữa cho vợ chồng bị cáo Tình, Sương đã đưa ra nhiều luận cứ cho thấy, vụ án có nhiều dấu hiệu khuất tất, vi phạm tố tụng.

Cụ thể, theo luật sư Cường phân tích, việc tách ra làm 2 vụ án đã gây hậu quả nghiêm trọng: Bởi, tài sản để khắc phục hậu quả là 10,2ha đất dành cho 2 tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, nhưng sau khi thi hành bản án “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” thì tài sản đảm bảo thi hành án đối với vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” không còn.

“Thân chủ của tôi chắc chắn bị kết tội nặng vì không có tài sản khắc phục hậu quả, hơn nữa khoảng 200 người đã góp vốn lấy đất sẽ không lấy được tài sản”, luật sư Cường nói.

Luật sư Cường cũng cho rằng, cáo trạng của VKS tỉnh Đồng Nai có sự xác định nhầm lẫn cá nhân Tình, Sương với pháp nhân Công ty SGCC. Giữa Tình và Sương là thành viên của Công ty SGCC. Công ty có 4 thành viên gồm Tình, Sương, Đặng Đức Trung (góp vốn 30%) và Hoàng Quốc Võ (12%). Theo Luật Doanh nghiệp quy định, những người bị khởi tố, bắt giam thì không được quyền đại diện pháp nhân, một trong những người còn lại của công ty sẽ là người đại diện pháp nhân.

Tuy nhiên, HĐXX không mời đại diện pháp nhân Công ty SGCC tham gia tố tụng là sai nghiêm trọng về mặt pháp luật, có thể làm thay đổi bản chất vụ án. “Đến nay Công ty SGCC vẫn chưa bị giải thể, tôi đã 2 lần làm đơn đề nghị đưa pháp nhân Công ty SGCC vào tham gia xét xử sơ thẩm nhưng không được chấp thuận, mặc dù công ty đã có Giấy ủy quyền cho người tham dự tại tòa”, luật sư Cường nói.

Hơn nữa, Công ty SGCC có trụ sở đăng ký hoạt động tại quận 2, TP HCM, mọi giao dịch diễn ra ở văn phòng công ty này, nhưng khi điều tra Công an tỉnh Đồng Nai khởi tố và xét xử ở Đồng Nai, theo luật sư Cường điều này trái với quy định Khoản 4 Điều 110 Bộ luật TTHS và Khoản 2 Điều 171 Bộ luật TTHS năm 2003.

Cũng liên quan đến vụ án này, nhiều khách hàng là bị hại góp vốn mua đất tại dự án KDC Tam Phước cũng khẳng định, họ góp vốn lấy đất tại dự án đều thông qua hợp đồng góp vốn, chứ không phải hợp đồng mua bán. Tất cả các giao dịch trên đều được ký trực tiếp qua pháp nhân là Công ty SGCC, không phải ký với cá nhân Tình, Sương.

Luật sư Cường cho rằng, tang vật của vụ án chưa được đưa ra xét xử là 10,2ha đất, cũng là tài sản đảm bảo để thi hành án, thế nhưng giờ đã không còn, bị cáo Tình, Sương chắc chắn không thể trả nợ cho mọi người. Không còn tài sản liên quan đến vụ việc, quyền lợi của hơn 200 bị hại sẽ xử lý ra sao? Và việc không thể khắc phục hậu quả, bị cáo có nguy cơ chịu án tăng nặng?