Quảng Nam: Chọn nhà máy thép hay môi trường?

Bài học về tác hại kinh hoàng của nhà máy thép gây ra cho môi trường tại Hà Tĩnh vừa qua vẫn còn đó, điều đó lại một lần nữa dấy lên nỗi kinh hoàng, lo ngại cho người dân cả nước nói chung và dân Quảng Nam – Đà Nẵng nói riêng. Vậy chính quyền Quảng Nam sẽ chọn thép hay chọn môi trường?

Chiều 13/10, UBND tỉnh Quảng Nam đã tổ chức họp báo thông tin về dự án nhà máy luyện cán thép Việt - Pháp được di dời từ thị xã Điện Bàn lên vị trí mới ở thôn Hoa, thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang. Tại đây, các ngành chức năng và các đơn vị liên quan tại Quảng Nam đều muốn di dời nhà máy thép lên thượng nguồn, nhưng khi được hỏi “trách nhiệm thuộc về ai nếu nhà máy luyện cán thép Việt Pháp gây ô nhiễm” thì chưa có một ai trả lời.

Nhà máy thép tại Vũng Áng (Hà Tĩnh) từng gây thảm họa cho môi trường biển miền Trung.

Theo đó, đại diện nhà máy thép Việt - Pháp cho biết, nhà máy thép sẽ được di dời lên thôn Hoa (thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang) có công suất 180.000 tấn/năm với vốn đầu tư gần 1.000 tỉ đồng trên diện tích 17,3 ha.

Dự kiến nhà máy sẽ khởi công đầu năm 2017, cuối năm 2018 sẽ khánh thành và sản suất thép thành phẩm.

Trước đây, nhà máy này được đặt ở phường Điện Nam Đông (thị xã Điện Bàn) do Công ty TNHH thép Việt Pháp là chủ đầu tư, được cấp phép đầu năm 2010, đưa vào hoạt động năm 2012 với tổng mức đầu tư hơn 300 tỉ đồng, công suất 48.000 tấn/năm.

Sau khi nhà máy thép đi vào hoạt động, người dân địa phương đã lên án phản đối dữ dội, dư luận xôn xao vì cho rằng nhà máy gây ô nhiễm, mặc dù số liệu quan trắc của cơ quan chức năng luôn cho kết quả “nằm trong ngưỡng cho phép”.

Ngày 28/9, Sở TN-MT đã tổ chức thẩm định báo cáo dự án trên và đã mời một số chuyên gia có kinh nghiệm tham gia thẩm định. Ý kiến của các thành viên hội đồng đã thống nhất thông qua nhưng cần chỉnh sửa, bổ sung để hoàn thiện.

Trong lúc đó, ông Đinh Phú Tân, Giám đốc nhà máy luyện cán thép Việt - Pháp cho rằng, nguyên liệu để sản xuất phôi là sắt thép phế liệu đã qua sử dụng được thu gom trong nước và nhập khẩu của các nước Mỹ, Nhật… theo tiêu chuẩn của Việt Nam. Thép được nấu theo công nghệ lò điện trung tần, mỗi ngày nhà máy thải ra gần 20m3 nước thải, chủ yếu là nước thải sinh hoạt.

Trong quá trình san lấp mặt bằng và sản xuất cũng sẽ có phát sinh ô nhiễm môi trường, công ty cũng dự kiến có giải pháp để hạn chế ô nhiễm. Nhà máy hoạt động phát sinh chủ yếu là bụi và khí thải gây ô nhiễm môi trường.

Bên cạnh đó, TS. Huỳnh Ngọc Thạch – Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường TP. Đà Nẵng, thành viên hội đồng thẩm định báo cáo tác động môi trường cho rằng, nhà máy luyện cán thép Việt - Pháp có ảnh hưởng đến vấn đề môi trường nhưng ảnh hưởng như thế nào phải xem xét.

“Nhà máy không gây ô nhiễm trường nhưng có ảnh hưởng đến khu dân cư. Một thực tế là dùng nhiên liệu dòng nhiệt (dùng điện) phải sản xuất vào vào ban đêm để đảm bảo cho ngành điện, đêm thanh vắng sợ tác động người dân xung quanh là không thể tránh khỏi nên phải dời lên khu vực như hiện tại để tránh xa khu dân cư (khoảng 5km) và hạn chế tối đa những tác động xấu như trên và đảm bảo tính ổn định lâu dài" - TS. Huỳnh Ngọc Thạch cho hay.

Bà Võ Thị Hạnh, Giám đốc Công ty Thép Việt - Pháp cho rằng, muốn di dời nhà máy lên vị trí mới ở thôn Hoa, thị trấn Thạnh Mỹ, Nam Giang là để phát triển bền vững.

“Nếu người dân nghĩ sản xuất ảnh hưởng đến sức khỏe thì chúng tôi là những người chịu đầu tiên vì chúng tôi ở đó, nếu mà ô nhiễm môi trường thì chúng tôi không bỏ vốn đầu tư. Công nghệ sản xuất thép của nhà máy được mua từ Trung Quốc nhưng phải đạt tiêu chuẩn chất lượng EU.

Quy trình sản xuất thép ở nơi mới khép kín và tiên tiến hơn nơi sản xuất cũ. Chúng tôi mong người dân và dự luận ủng hộ để công ty hoạt động ổn định và đóng góp vào sự phát triển chung của địa phương”, bà Võ Thị Hạnh nói.

Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Giang ông A Viết Sơn cho biết, việc này chỉ mới họp 17 hộ dân, còn khoảng 8.000 dân ở thị trấn Thạnh Mỹ chưa họp để lấy ý kiến. Còn lãnh đạo huyện Nam Giang cũng thống nhất chủ trương cho doanh nghiệp vào làm, nhưng huyện không đánh đổi giữa môi trường và phát triển, nếu không đảm bảo thì xử lý.

Theo ông Nguyễn Hồng Quang – Chánh Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam thì tỉnh không cho chuyển từ công nghệ luyện thép từ phế liệu sang luyện bằng quặng. Công nghệ nhà máy không phải luyện thép từ quặng. Lãnh đạo tỉnh cũng cam kết các nội dung tác động đến môi trường là cơ sở để tỉnh xem xét hiệu quả của dự án này. Nếu đánh giá về môi trường, về xã hội và về kinh tế ổn định thì tỉnh sẽ quyết định cho hay không cho nhà máy thép được xây dựng tại thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Nam Giang.

Chính quyền Quảng Nam sẽ chọn thép hay chọn môi trường?

Ai sẽ là người chịu trách nhiệm, nếu cho phép nhà máy di dời lên thượng nguồn vị trí ở huyện Nam Giang, sau khi hoạt động tiếp tục gây ô nhiễm, ảnh hưởng tới sức khỏe của hàng triệu dân hạ du?

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục cập nhật những thông tin liên quan đến vụ việc.