Hơn 5 ngày đã trôi qua sau vụ máy bay của hãng hàng không Lion Air rơi ở vùng biển của Indonesia, song những câu hỏi về nguyên nhân dẫn tới thảm kịch hàng không này vẫn chưa được làm sáng tỏ dù đội cứu hộ đã tìm thấy một hộp đen.
 |
| Một mảnh vỡ được cho là của máy bay Indonesia gặp nạn được đưa lên bờ tại cảng Tanjung Priok, Jakarta. (Ảnh: Reuters) |
Đội tìm kiếm cứu hộ Indonesia ngày 2/11 đã đưa phần bánh máy bay Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Lion Air từ dưới nước lên bờ. Tuy nhiên câu hỏi đặt ra là bằng cách nào để Indonesia có thể trục vớt phần còn lại của thân máy bay xấu số từ dưới đáy biển?
Các nhà điều tra hôm qua cũng đã xác định được vị trí của một tua-bin động cơ máy bay dưới đáy biển và đây là một trong những mảnh vỡ lớn nhất được tìm thấy sau 5 ngày máy bay mang số hiệu chuyến bay JT610 chở 189 người rơi xuống biển ở ngoài khơi thủ đô Jakarta.
Các thợ lặn đã xác định được hộp đen chứa dữ liệu chuyến bay JT610 và càng máy bay hôm 1/11. Tuy nhiên, một quan chức hàng không tiết lộ với CNN rằng hộp đen đã bị ngâm dưới nước sâu tới mức các nhà điều tra Indonesia gặp khó khăn trong việc trích xuất dữ liệu từ thiết bị này.
Hộp đen về dữ liệu chuyến bay sẽ chứa các thông tin quan trọng về cách các hệ thống trên máy bay Boeing 737 Max 8 vận hành vào thời khắc trước khi xảy ra vụ tai nạn. Nguồn tin quan chức hàng không cho biết hãng Boeing và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ đã chuyển thiết bị đặc biệt bằng đường hàng không tới Indonesia để hỗ trợ các nhà chức trách nước này lấy được những thông tin giá trị từ hộp đen.
 |
| Một hộp đen được tìm thấy của máy bay Indonesia gặp nạn. (Ảnh: Reuters) |
Trong khi đó, các thợ lặn vẫn đang tìm kiếm hộp đen thứ hai chứa đoạn ghi âm từ buồng lái của phi công. Thiết bị này có thể giúp làm sáng tỏ những gì đã xảy ra bên trong buồng lái vào những phút cuối cùng trước khi máy bay rơi xuống biển.
Theo giới phân tích, việc tìm kiếm hộp đen ghi âm buồng lái sẽ giúp xác định xem liệu vụ rơi máy bay tại Indonesia có thể rút ra bài học gì cho các hãng hàng không khác đang vận hành hàng nghìn chuyến bay sử dụng Boeing 737 trên toàn thế giới hay không.
“Chúng ta cần biết liệu đó là vấn đề của Lion Air, hay vấn đề từ chính máy bay rơi, hoặc có thể là vấn đề rộng lớn hơn liên quan tới dòng máy bay 737”, Geoffrey Thomas, tổng biên tập của trang đánh giá hàng không Airlineratings.com, nhận định.
Việc tìm kiếm hộp đen ghi âm buồng lái vẫn là một thách thức với đội tìm kiếm cứu hộ. Người đứng đầu Cơ quan Tìm kiếm Cứu hộ Quốc gia Indonesia Muhammad Syauqi Syauqi cho biết đội tìm kiếm của ông vẫn chưa nghe thấy những tiếng ping từ hộp đen ghi âm buồng lái. Thiết bị này được cho là vẫn nằm dưới đáy biển, cách mặt nước khoảng 30m và có thể đang bị che khuất bởi các mảnh vỡ hoặc lẫn trong bùn.
Điều kiện khó khăn
 |
| Các mảnh vỡ và vật dụng được đội cứu hộ trục vớt từ nơi nghi máy bay rơi. (Ảnh: Reuters) |
Theo giới phân tích, nếu trong điều kiện lý tưởng, các nhà điều tra sẽ tìm cách xác định vị trí của máy bay và các bộ phận của máy bay dưới biển, sau đó tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới vụ việc ngay lúc xác máy bay vẫn còn đang dưới biển rồi mới nâng máy bay lên khỏi mặt nước. Tuy nhiên, trong trường hợp của Indonesia, các thợ lặn vẫn đang vật lộn với những điều kiện khó khăn trong quá trình tìm kiếm, bao gồm dòng nước chảy xiết và nước biển đục.
“Giải pháp hợp lý trong trường hợp này là nâng xác máy bay từ đáy biển lên vì sẽ rất nguy hiểm nếu phân tích máy bay khi nó vẫn đang nằm dưới đáy biển như bây giờ”, chuyên gia Thomas nhận định.
Nếu xác máy bay được tìm thấy vẫn còn nguyên vẹn, các thiết bị nổi sẽ được sử dụng để nâng thân máy bay lên nhằm đảm bảo mức độ hư hại của máy bay ở mức thấp nhất. Tuy nhiên, ông Thomas cho biết máy bay gặp nạn của Indonesia đã bị vỡ vụn tới mức đội tìm kiếm cứu hộ hoàn toàn có thể khiến máy bay này hư hại thêm trong quá trình trục vớt. Theo nhà phân tích an toàn hàng không David Soucie, các thợ lặn sẽ phải dùng tay hoặc dùng lưới nếu muốn vớt những mảnh vỡ nhỏ hơn của máy bay.
Một thách thức lớn đặt ra cho các thợ lặn là họ sẽ phải nhận dạng và tách rời bất kỳ bộ phận nào của phần thân chính máy bay với các mảnh vỡ còn lại. Ông Soucie cho rằng các thợ lặn rất dễ bị nhầm lẫn các mảnh vỡ mà họ tìm thấy như phần tựa hay nệm trên ghế và cho rằng đó là thân máy bay.
Ngoài việc tìm kiếm hộp đen ghi âm buồng lái, các thợ lặn cũng phải xác định các manh mối từ những mảnh vỡ để giúp họ phán đoán tình trạng của máy bay vào thời điểm rơi xuống biển.
“Hãy tưởng tượng bạn tìm thấy càng máy bay, và cách đó khoảng hơn 3m bạn tìm thấy những mảnh vỡ khác của máy bay với khối lượng nặng, giống như động cơ, sau đó bạn sẽ phải suy đoán xem liệu có phải máy bay đã bị “vỡ” khi đang bay hay không. Điều này sẽ trái ngược với tác động đối với một máy bay còn nguyên vẹn (trước khi rơi xuống biển)”, chuyên gia Soucie nói.
 |
| Các thợ lặn làm việc tại khu vực tìm kiếm máy bay rơi tại biển Indonesia. (Ảnh: AFP) |
Căn cứ trên tình trạng hư hại của máy bay, chuyên gia Soucie cho rằng máy bay của Lion Air có thể đã trải qua “một vụ nổ do tác động của nước” khi máy bay này lao xuống biển. Điều này có nghĩa không khí bị nén khi tiếp xúc với mặt nước đã khiến thân máy bay bị vỡ ra.
“Bạn hãy hình dung máy bay va chạm với mặt nước khi đang di chuyển với tốc độ hơn 640km/giờ hoặc thậm chí nhanh hơn và đột ngột dừng lại. Bạn thường nghe mọi người vẫn nói áp lực nước rất lớn khi bạn lặn xuống độ sâu hơn 30m. Vậy thử tưởng tượng mọi chuyện sẽ như thế nào khi máy bay lao xuống với tốc độ 640km/giờ. Rất khó để nói thiệt hại trong trường hợp này sẽ như thế nào”, chuyên gia Soucie nói thêm.
Tính đến ngày 2/11, 65 túi đựng thi thể đã được đội tìm kiếm cứu hộ vớt lên bờ và trong một số túi có thể chứa nhiều hơn 1 thi thể. Các nhà điều tra sẽ phải dựa trên các mẫu ADN để xác định danh tính của các nạn nhân và hiện mới chỉ có một nạn nhân được xác định danh tính.
Nhiều nghi vấn vẫn được đặt ra xung quanh vụ rơi máy bay Boeing 737 Max 8, nhất là khi máy bay này mới được đưa vào sử dụng và mới thực hiện 800 giờ bay. Cả cơ trưởng và cơ phó của máy bay đều là những phi công nhiều kinh nghiệm với vài nghìn giờ bay, trong khi điều kiện thời tiết vào thời điểm xảy ra vụ tai nạn không có dấu hiệu bất thường.
