"Phát súng" vào thị trường mua bán thông tin cá nhân trái phép
Tình trạng mua bán thông tin cá nhân người dùng đã diễn ra từ nhiều năm nay và càng “nở rộ” khi thương mại điện tử phát triển mạnh tại Việt Nam. Nắm bắt nhu cầu của doanh nghiệp, nhiều đối tượng xấu đã biến dữ liệu của cá nhân trở thành “món hàng” để rao bán, thu lợi bất chính.
Theo khảo sát của phóng viên, chỉ với công cụ tìm kiếm phổ thông là google, khi gõ từ khóa "danh sách khách hàng", sẽ có gần 250 triệu kết quả với hàng loạt địa chỉ rao bán hiện ra, như: danhsachkhachhang, datakhachhang, datakhachhang24h, fulldata, laydata, databoxviet... Và hầu hết các trang web này đều cung cấp 2 loại dữ liệu khách hàng: miễn phí và có phí.
Việc mua bán thông tin cá nhân diễn ra khá đơn giản, kín đáo và nhanh chóng, thậm chí người mua và người bán không cần gặp nhau, chỉ cần giao dịch bằng tài khoản ngân hàng. Từ đó, thị trường mua bán dữ liệu cá nhân đã tồn tại trong nhiều năm nay, bất chấp các quy định của pháp luật hiện hành.
Mới đây, vụ việc các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an triệt phá một đường dây thu thập, mua bán trái phép gần 1.300GB dữ liệu, chứa hàng tỷ thông tin về các cá nhân, tổ chức có thể xem như một "phát súng" vào thế giới phạm pháp này.
Lại Thị Phương làm việc với cảnh sát . Ảnh: Người lao động/Công an cung cấp
Giữa tháng 5/2021, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an (A05) đã phối hợp với Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C01) triệt phá đường dây mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân lớn liên quan đến nhiều địa phương.
Theo đó, C01 đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lại Thị Phương (29 tuổi, Giám đốc Công ty VNIT TECH, có trụ sở tại quận Ba Đình, Hà Nội) và chồng là Dư Anh Quý (33 tuổi), về tội “đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”.
Kết quả điều tra bước đầu xác định, các đối tượng đã thu thập, chiếm đoạt, mua dụng trái phép gần 1.300GB dữ liệu, chứa hàng tỉ thông tin về các cá nhân, tổ chức trên toàn quốc.
Theo A05, những dữ liệu này được các đối tượng thu thập từ nhiều nguồn và bằng nhiều phương thức khác nhau, đáng chú ý là lợi dụng quyền quản trị hệ thống thông tin tại một số cơ quan, doanh nghiệp để trích xuất dữ liệu.
Các đơn vị chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ toàn bộ vụ án, xử lý các đối tượng liên quan theo quy định pháp luật.
"Chế tài của chúng ta thật sự còn rất nhẹ, liên quan đến những hành vi vi phạm quyền bảo vệ dữ liệu cá nhân, thông tin cá nhân thì chúng ta phạt trong hành chính tối đa là 70 triệu đồng. Còn trong hình sự mức phạt tối đa là 200 triệu, phạt tù là 7 năm", chia sẻ trên VTV 1, Tiến sĩ Chu Thị Hoa - Phó Viện trưởng Viện Pháp lý (Bộ Tư pháp) cho biết.
Cũng theo đại diện của Bộ Tư pháp trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp với Bộ Công an và các đơn vị liên quan có những đề xuất, kiến nghị để hoàn thiện hành lang pháp lý phù hợp hơn với thực tiễn.
Có hay không việc "tồn tại" thị trường mua bán dữ liệu doanh nghiệp?
Qua rà soát, một số đơn vị đã và đang giới thiệu mình có khả năng giúp khách hàng tiếp cận với dữ liệu doanh nghiệp của các doanh nghiệp niêm yết và không niêm yết, giúp họ có những thông số, dữ liệu về đối tượng khách hàng mình nhắm đến.
Đơn cử như Virace.vn (được giới thiệu thuộc về CTCP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam - VIRAC), đơn vị này quảng bá tới khách hàng các gói tài khoản khác nhau, có giá từ 400 – 1.400 USD/tháng (tức là khoảng 9 – 33 triệu đồng) để nhận được gói dịch vụ của công ty.
Các gói tài khoản được chào bán trên website Virace.vn.
Theo tìm hiểu của phóng viên, CTCP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam - VIRAC bắt đầu hoạt động từ tháng 8/2015, ngành nghề chính là hoạt động tư vấn quản lý trong lĩnh vực kinh doanh, quản trị doanh nghiệp,...
Ban đầu, công ty này có vốn điều lệ 500 triệu đồng, do ba cổ đông sáng lập gồm: Nguyễn Thu Thủy (75%), Lê Huy Bình Yên (10%) và Nguyễn Thị Quỳnh Nga (15%). Người đại diện pháp luật của công ty là ông Lê Huy Bình Yên.
Tháng 4/2020, ông Vũ Đức Minh Hiếu trở thành Chủ tịch HĐQT/Tổng giám đốc của VIRAC thay cho ông Lê Huy Bình Yên.
Website vietdata.vn giới thiệu cung cấp số liệu tài chính doanh nghiệp khách theo yêu cầu.
Hay tại địa chỉ website Vietdata.vn, được giới thiệu thuộc về CTCP Dữ liệu Kinh tế Việt Nam. Theo quảng cáo, đơn vị này sẽ cung cấp cho khách hàng gói số liệu báo cáo tài chính doanh nghiệp: bao gồm tất cả các doanh nghiệp đang niêm yết trên các sàn chứng khoán tại Việt Nam như HOSE, HNX, sàn giao dịch UpCOM và các doanh nghiệp lớn tiêu biểu nhưng chưa niêm yết trên sàn chứng khoán.
Thậm chí, CTCP Dữ liệu Kinh tế Việt Nam còn cho biết họ cung cấp số liệu tài chính của các doanh nghiệp khác theo yêu cầu của khách hàng.
Bên cạnh đăng tải thông tin, dữ liệu và báo cáo tài chính của một số doanh nghiệp đã niêm yết, website Vietdata.vn còn quảng cáo đến khách hàng nâng cấp lên tài khoản “Premium” để được nhận hỗ trợ có các báo cáo tài chính “đặc biệt, không public” – tức là không công khai. Giá bán của tài khoản “Premium” được giới thiệu đang giảm từ 1,5 triệu đồng xuống còn 750.000 đồng/tháng.
Để tìm hiểu về dịch vụ cung cấp thông tin doanh nghiệp được quảng cáo nêu trên, phóng viên đã liên hệ với bên phía Vietdata thông qua số hotline 08xxx.xxx.xx.
Trong vai một khách hàng, phóng viên đã đề nghị muốn liên hệ mua dữ liệu, báo cáo tài chính của một doanh nghiệp ở TP HCM chưa niêm yết, không phải công ty đại chúng.
Thông qua đường dây hotline, đại diện của Vietdata đã nhanh chóng cho rằng họ có thể cung cấp thông tin. Nhưng phía Vietdata cũng cho biết, họ sẽ chỉ cung cấp dữ liệu trên cho khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp và yêu cầu phải được xác minh khách hàng đang làm việc.
Khách hàng nâng cấp lên tài khoản Premium để sở hữu đặc quyền.
Như vậy, theo giới thiệu của một số đơn vị nêu trên, họ có thể sở hữu dữ liệu của rất nhiều doanh nghiệp, trong đó có cả các doanh nghiệp chưa niêm yết, không phải công ty đại chúng hay thậm chí có đơn vị còn quảng cáo sở hữu tất cả dữ liệu của doanh nghiệp tại Việt Nam.
Theo quy định tại Điều 80 của Thông tư số 133/2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính nêu rõ, doanh nghiệp phải nộp báo cáo tài chính hàng năm cho 3 nơi là cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê.
Vậy, những đơn vị “nghiên cứu thị trường” trên dựa vào đâu để có thể cam kết cung cấp dữ liệu như báo cáo tài chính đến khách hàng, nếu như những doanh nghiệp trên chưa được niêm yết hay không phải công ty đại chúng.
Như vậy, dữ liệu, báo cáo tài chính của các doanh nghiệp đang có dấu hiệu bị lọt ra ngoài và rao bán tràn lan bởi các doanh nghiệp tư nhân dưới vỏ bọc “nghiên cứu thị trường”.
Trong trường hợp những dữ liệu, báo cáo tài chính của các doanh nghiệp bị “lộ”, trách nhiệm của cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê sẽ là thế nào?
Theo đại diện của Bộ Công an, nạn nhân của tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân đang ngày càng có dấu hiệu gia tăng. Ngoài việc tính bảo mật dữ liệu của người dân chưa cao, một số tổ chức doanh nghiệp có hoạt động thu thập, quản lý dữ liệu cũng có hành vi mua bán trái phép.
Chia sẻ trên VTV1, Thiếu tướng Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng Bộ Công an mới đây đã cho biết, qua quá trình điều tra thì cơ quan điều tra còn phát hiện nhiều cá nhân, doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm, đào tạo, kinh doanh bất động sản… đã mua dữ liệu với số lượng lớn từ các bị can để sử dụng một cách trái phép, khai thác dữ liệu để cung cấp trái phép cho bên thứ ba để thu lợi bất chính.
Có thể nói, việc điều tra, triệt phá những mạng lưới, đường dây thu thập dữ liệu, thông tin cá nhân trái phép để mua bán thu lợi bất chính đang được được dư luận quan tâm, mong chờ và đã có kết quả bước đầu trong thời gian qua.
Nhưng cũng không khó để nhận ra là trên mạng Internet hiện đang tồn tại nhiều nguy cơ khác về việc “lộ thông tin” cần phải làm rõ. Từ đó, cần nhiều hơn những “cú đấm thép” triệt phá các đối tượng này và đưa ra xử lý nghiêm trước pháp luật.
Ngoài tính bảo mật dữ liệu của mỗi người dân chưa cao, một số tổ chức, doanh nghiệp có hoạt động thu thập, quản lý dữ liệu cũng có hành vi mua bán trái phép.
Các đối tượng đã lập khống hồ sơ đấu thầu, hồ sơ mua sắm và hồ sơ thanh toán gói thầu mua sắm, đầu tư trang thiết bị, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ người có công để rút tiền khỏi ngân sách Nhà nước trái quy định nhằm thu lợi bất chính và gây thiệt hại hàng tỷ đồng.
Nhằm chắp cánh cho các tài năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau được sống trọn với đam mê, mới đây, Quỹ Phát triển Tài năng Việt đã quyết định trao học bổng cho vận động viên Phan Thị Hồng Tuyết, cô gái đầy tiềm năng của bộ môn bóng rổ Việt Nam.
Công nghệ lạc hậu, lực lượng lao động trình độ thấp, không có chính sách bảo vệ môi trường,… là những lý do khiến làng nghề tái chế phế liệu nhựa gây ô nhiễm.
Các nội dung của 3 chương trình MTQG gồm: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 29/6/2024 về việc bảo đảm công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai trong thời gian kiện toàn cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự các cấp.
Các đối tượng đã lập khống hồ sơ đấu thầu, hồ sơ mua sắm và hồ sơ thanh toán gói thầu mua sắm, đầu tư trang thiết bị, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ người có công để rút tiền khỏi ngân sách Nhà nước trái quy định nhằm thu lợi bất chính và gây thiệt hại hàng tỷ đồng.
Theo Bộ Công an, Đội 2, Cục CSGT vừa phát hiện, lật tẩy chiêu trò của một chủ ô tô mang biển kiểm soát tư nhân "hô biến" thành xe của cơ quan Trung ương.
Ngày 30/6, Công an thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) thông tin, đơn vị tiếp tục lấy lời khai, điều tra để xử lý 28 trường hợp dương tính với chất ma túy trong một quán bar trên địa bàn.
Một đường dây cá độ bóng đá vừa bị lực lượng chức năng Công an TP Đà Nẵng triệt phá, tạm giữ nhiều đối tượng và thu giữ nhiều tang vật liên quan đến vụ án.
Một nhóm đối tượng nam nữ có hành vi sử dụng ma tuý trái phép tại một căn chung cư trên địa TP Hạ Long đã bị lực lượng chức năng phát hiện và xử lý theo quy định của pháp luật.
(PLM) - Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái vừa ký Quyết định số 562/QĐ-TTg phê duyệt Đề án cơ cấu lại Tổng công ty Đường sắt Việt Nam giai đoạn đến hết năm 2025.
(PLM) - Sau hơn 10 tháng nghiên cứu, tổ soạn thảo (gồm 11 sở, ngành và 4 quận, huyện do Sở Xây dựng là cơ quan thường trực) đã trình UBND thành phố Hà Nội về việc ban hành Đề án quản lý, khai thác, sử dụng lòng đường, hè phố.
(PLM) - Ngày 30-6, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, bắt đầu từ ngày mai (1-7) người dân sẽ xuất trình thông tin các giấy tờ liên quan đến người lái và xe cho lực lượng Cảnh sát giao thông kiểm tra, xử lý. Trong quá trình xử lý mà người vi phạm xuất trình giấy tờ qua VNeID thì lực lượng chức năng sẽ tạm giữ giấy tờ trên môi trường điện tử.
(PLM) - Tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Theo đó, có 357/448 đại biểu có mặt tán thành quy định “cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.
(PLM) - Charm of Law 2024, cuộc thi Duyên dáng nữ sinh do Đoàn Thanh niên Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức đang dần đi đến chặng cuối. Đêm chung kết cuộc thi sẽ diễn ra vào tối 30/6. Với sứ mệnh tìm ra gương mặt đại diện cho vẻ đẹp “Luật học”, cuộc thi quy tụ rất nhiều nữ sinh xuất sắc về cả tài năng lẫn sắc đẹp.