"Phát súng" vào thị trường mua bán thông tin cá nhân trái phép
Tình trạng mua bán thông tin cá nhân người dùng đã diễn ra từ nhiều năm nay và càng “nở rộ” khi thương mại điện tử phát triển mạnh tại Việt Nam. Nắm bắt nhu cầu của doanh nghiệp, nhiều đối tượng xấu đã biến dữ liệu của cá nhân trở thành “món hàng” để rao bán, thu lợi bất chính.
Theo khảo sát của phóng viên, chỉ với công cụ tìm kiếm phổ thông là google, khi gõ từ khóa "danh sách khách hàng", sẽ có gần 250 triệu kết quả với hàng loạt địa chỉ rao bán hiện ra, như: danhsachkhachhang, datakhachhang, datakhachhang24h, fulldata, laydata, databoxviet... Và hầu hết các trang web này đều cung cấp 2 loại dữ liệu khách hàng: miễn phí và có phí.
Việc mua bán thông tin cá nhân diễn ra khá đơn giản, kín đáo và nhanh chóng, thậm chí người mua và người bán không cần gặp nhau, chỉ cần giao dịch bằng tài khoản ngân hàng. Từ đó, thị trường mua bán dữ liệu cá nhân đã tồn tại trong nhiều năm nay, bất chấp các quy định của pháp luật hiện hành.
Mới đây, vụ việc các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an triệt phá một đường dây thu thập, mua bán trái phép gần 1.300GB dữ liệu, chứa hàng tỷ thông tin về các cá nhân, tổ chức có thể xem như một "phát súng" vào thế giới phạm pháp này.
Giữa tháng 5/2021, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an (A05) đã phối hợp với Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C01) triệt phá đường dây mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân lớn liên quan đến nhiều địa phương.
Theo đó, C01 đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lại Thị Phương (29 tuổi, Giám đốc Công ty VNIT TECH, có trụ sở tại quận Ba Đình, Hà Nội) và chồng là Dư Anh Quý (33 tuổi), về tội “đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”.
Kết quả điều tra bước đầu xác định, các đối tượng đã thu thập, chiếm đoạt, mua dụng trái phép gần 1.300GB dữ liệu, chứa hàng tỉ thông tin về các cá nhân, tổ chức trên toàn quốc.
Theo A05, những dữ liệu này được các đối tượng thu thập từ nhiều nguồn và bằng nhiều phương thức khác nhau, đáng chú ý là lợi dụng quyền quản trị hệ thống thông tin tại một số cơ quan, doanh nghiệp để trích xuất dữ liệu.
Các đơn vị chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ toàn bộ vụ án, xử lý các đối tượng liên quan theo quy định pháp luật.
"Chế tài của chúng ta thật sự còn rất nhẹ, liên quan đến những hành vi vi phạm quyền bảo vệ dữ liệu cá nhân, thông tin cá nhân thì chúng ta phạt trong hành chính tối đa là 70 triệu đồng. Còn trong hình sự mức phạt tối đa là 200 triệu, phạt tù là 7 năm", chia sẻ trên VTV 1, Tiến sĩ Chu Thị Hoa - Phó Viện trưởng Viện Pháp lý (Bộ Tư pháp) cho biết.
Cũng theo đại diện của Bộ Tư pháp trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp với Bộ Công an và các đơn vị liên quan có những đề xuất, kiến nghị để hoàn thiện hành lang pháp lý phù hợp hơn với thực tiễn.
Có hay không việc "tồn tại" thị trường mua bán dữ liệu doanh nghiệp?
Qua rà soát, một số đơn vị đã và đang giới thiệu mình có khả năng giúp khách hàng tiếp cận với dữ liệu doanh nghiệp của các doanh nghiệp niêm yết và không niêm yết, giúp họ có những thông số, dữ liệu về đối tượng khách hàng mình nhắm đến.
Đơn cử như Virace.vn (được giới thiệu thuộc về CTCP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam - VIRAC), đơn vị này quảng bá tới khách hàng các gói tài khoản khác nhau, có giá từ 400 – 1.400 USD/tháng (tức là khoảng 9 – 33 triệu đồng) để nhận được gói dịch vụ của công ty.
Theo tìm hiểu của phóng viên, CTCP Nghiên cứu ngành và Tư vấn Việt Nam - VIRAC bắt đầu hoạt động từ tháng 8/2015, ngành nghề chính là hoạt động tư vấn quản lý trong lĩnh vực kinh doanh, quản trị doanh nghiệp,...
Ban đầu, công ty này có vốn điều lệ 500 triệu đồng, do ba cổ đông sáng lập gồm: Nguyễn Thu Thủy (75%), Lê Huy Bình Yên (10%) và Nguyễn Thị Quỳnh Nga (15%). Người đại diện pháp luật của công ty là ông Lê Huy Bình Yên.
Tháng 4/2020, ông Vũ Đức Minh Hiếu trở thành Chủ tịch HĐQT/Tổng giám đốc của VIRAC thay cho ông Lê Huy Bình Yên.
Hay tại địa chỉ website Vietdata.vn, được giới thiệu thuộc về CTCP Dữ liệu Kinh tế Việt Nam. Theo quảng cáo, đơn vị này sẽ cung cấp cho khách hàng gói số liệu báo cáo tài chính doanh nghiệp: bao gồm tất cả các doanh nghiệp đang niêm yết trên các sàn chứng khoán tại Việt Nam như HOSE, HNX, sàn giao dịch UpCOM và các doanh nghiệp lớn tiêu biểu nhưng chưa niêm yết trên sàn chứng khoán.
Thậm chí, CTCP Dữ liệu Kinh tế Việt Nam còn cho biết họ cung cấp số liệu tài chính của các doanh nghiệp khác theo yêu cầu của khách hàng.
Bên cạnh đăng tải thông tin, dữ liệu và báo cáo tài chính của một số doanh nghiệp đã niêm yết, website Vietdata.vn còn quảng cáo đến khách hàng nâng cấp lên tài khoản “Premium” để được nhận hỗ trợ có các báo cáo tài chính “đặc biệt, không public” – tức là không công khai. Giá bán của tài khoản “Premium” được giới thiệu đang giảm từ 1,5 triệu đồng xuống còn 750.000 đồng/tháng.
Để tìm hiểu về dịch vụ cung cấp thông tin doanh nghiệp được quảng cáo nêu trên, phóng viên đã liên hệ với bên phía Vietdata thông qua số hotline 08xxx.xxx.xx.
Trong vai một khách hàng, phóng viên đã đề nghị muốn liên hệ mua dữ liệu, báo cáo tài chính của một doanh nghiệp ở TP HCM chưa niêm yết, không phải công ty đại chúng.
Thông qua đường dây hotline, đại diện của Vietdata đã nhanh chóng cho rằng họ có thể cung cấp thông tin. Nhưng phía Vietdata cũng cho biết, họ sẽ chỉ cung cấp dữ liệu trên cho khách hàng là tổ chức, doanh nghiệp và yêu cầu phải được xác minh khách hàng đang làm việc.
Như vậy, theo giới thiệu của một số đơn vị nêu trên, họ có thể sở hữu dữ liệu của rất nhiều doanh nghiệp, trong đó có cả các doanh nghiệp chưa niêm yết, không phải công ty đại chúng hay thậm chí có đơn vị còn quảng cáo sở hữu tất cả dữ liệu của doanh nghiệp tại Việt Nam.
Theo quy định tại Điều 80 của Thông tư số 133/2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính nêu rõ, doanh nghiệp phải nộp báo cáo tài chính hàng năm cho 3 nơi là cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê.
Vậy, những đơn vị “nghiên cứu thị trường” trên dựa vào đâu để có thể cam kết cung cấp dữ liệu như báo cáo tài chính đến khách hàng, nếu như những doanh nghiệp trên chưa được niêm yết hay không phải công ty đại chúng.
Như vậy, dữ liệu, báo cáo tài chính của các doanh nghiệp đang có dấu hiệu bị lọt ra ngoài và rao bán tràn lan bởi các doanh nghiệp tư nhân dưới vỏ bọc “nghiên cứu thị trường”.
Trong trường hợp những dữ liệu, báo cáo tài chính của các doanh nghiệp bị “lộ”, trách nhiệm của cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê sẽ là thế nào?
Theo đại diện của Bộ Công an, nạn nhân của tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân đang ngày càng có dấu hiệu gia tăng. Ngoài việc tính bảo mật dữ liệu của người dân chưa cao, một số tổ chức doanh nghiệp có hoạt động thu thập, quản lý dữ liệu cũng có hành vi mua bán trái phép.
Chia sẻ trên VTV1, Thiếu tướng Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng Bộ Công an mới đây đã cho biết, qua quá trình điều tra thì cơ quan điều tra còn phát hiện nhiều cá nhân, doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm, đào tạo, kinh doanh bất động sản… đã mua dữ liệu với số lượng lớn từ các bị can để sử dụng một cách trái phép, khai thác dữ liệu để cung cấp trái phép cho bên thứ ba để thu lợi bất chính.
Có thể nói, việc điều tra, triệt phá những mạng lưới, đường dây thu thập dữ liệu, thông tin cá nhân trái phép để mua bán thu lợi bất chính đang được được dư luận quan tâm, mong chờ và đã có kết quả bước đầu trong thời gian qua.
Nhưng cũng không khó để nhận ra là trên mạng Internet hiện đang tồn tại nhiều nguy cơ khác về việc “lộ thông tin” cần phải làm rõ. Từ đó, cần nhiều hơn những “cú đấm thép” triệt phá các đối tượng này và đưa ra xử lý nghiêm trước pháp luật.
Ngoài tính bảo mật dữ liệu của mỗi người dân chưa cao, một số tổ chức, doanh nghiệp có hoạt động thu thập, quản lý dữ liệu cũng có hành vi mua bán trái phép.
Bộ Công Thương đang khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị định quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu...
Lực lượng chức năng vừa triệt phá Chuyên án 124T, bắt giữ 2 đối tượng để điều tra về hành vi “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự", thu giữ nhiều hàng nóng...
Trong 2 ngày 26 và 29/4, Công an TP Cẩm Phả liên tiếp phát hiện, bắt giữ 3 vụ, nhiều đối tượng mua bán, tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trong đó có 04 đối tượng bị xử lý hình sự, tang vật thu giữ gồm 20 viên nén và 03 túi nilon chứa chất tinh thể màu trắng; 02 điện thoại di động, 01 túi ma túy loại cần sa, 01 xe ô tô và nhiều tang vật có liên quan.
Ngày 2/5, Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Công an thị xã Nghi Sơn vừa đề nghị truy tố 10 bị can trong đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là nước giặt, nước rửa chén mang nhãn hiệu của Thái Lan.
Lực lượng chức năng công an tỉnh Lai Châu vừa phát hiện bắt quả tang đối tượng Giàng Thị Cở, sinh năm 1976, trú tại bản Tà Tổng, xã Tà Tổng, huyện Mường Tè về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy.
Đối tượng Lý Văn Vũ đã có hành vi dùng súng chống trả lại lực lượng Công an tại xã Mỹ Lương, huyện Yên Lập, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Yên Lập đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lý Văn Vũ về tội “Đe dọa giết người” và chuyển hồ sơ vụ án đến Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Phú Thọ để điều tra, xử lý theo quy định.
Tại cơ quan công an, Linh khai do cần tiền tiêu xài cá nhân nên đã sử dụng xe máy đi từ thị xã Hoàng Mai ra thị xã Nghi Sơn để tìm kiếm trộm cắp tài sản...
Xuất thân từ một người làm nghề sửa chữa điện máy, Nguyễn Văn Quang đã giả danh thành Công an để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người khác với số tiền hơn 240 triệu đồng.
Ngày 27.4 công viên Nước Hồ Tây đã tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như: Chương trình ca nhạc tạp kĩ, xiếc và giao lưu biểu diễn cùng các vũ công...chương trình được tổ chức trong 05 ngày từ 27/4 đến 1/5, mỗi ngày có 02 show diễn buổi sáng và buổi chiều.
Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã đến rất gần. Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa cao khiến du khách e dè. Du khách đã đưa ra nhiều lựa chọn khác để phù hợp với tiêu chí tiết kiệm chi phí.
Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô quyến rũ” từ ngày 25 – 28/4/2024 tại Công viên Thống Nhất. Đây là sự kiện xúc tiến quảng bá Du lịch lớn nhất được tổ chức thường niên của thành phố Hà Nội - Lễ Hội Du Lịch Hà Nội năm 2024 dự kiến sẽ mang tới cho du khách và nhân dân những trải nghiệm đầy màu sắc cùng nội dung phong phú đa dạng.
Ngày 26/4, tại Hà Nội, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Hàn lâm Kiến trúc Pháp – Việt tổ chức Triển lãm ảnh Hải Phòng – Pháp Heritage với chủ đề “Di sản kiến trúc hôm nay, thịnh vượng cho ngày mai”.