Tổng cục biển và Hải đảo: Niềm tin vươn ra biển lớn

Ảnh minh họa.

Một năm đánh dấu bước chuyển quan trọng trong hoạt động quản lý tổng hợp, thống nhất biển, hải đảo và cũng là năm kết thúc giai đoạn của nhiều dự án thuộc Đề án tổng thể điều tra tài nguyên và môi trường (TN&MT) biển, góp phần nhận diện được nhiều nét mới đối với TN&MT vùng biển Việt Nam.

Trước thềm năm mới, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Minh, Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam.

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo

Năm qua có thể nói là một năm gặt hái được nhiều thành công đối với với Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam hay không, thưa ông?

- Năm 2015, đúng là một năm ghi dấu ấn với nhiều kết quả đạt được trong quá trình quản lý và xây dựng văn bản pháp luật của Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam.

Một kết quả lớn nhất mà chúng tôi muốn nói tới là Luật TN&MT biển và hải đảo Việt Nam đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực vào tháng 7/2016.

Song thành công này không phải một sớm, một chiều có được mà chính là kết quả của quá trình nỗ lực thực hiện quyết tâm chính trị trong thời gian dài trước đó.

Với sự ra đời của Luật TN&MT biển và hải đảo đã củng cố vững chắc thêm vị trí quản lý TN&MT biển và hải đảo của Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, làm thay đổi cơ bản phương thức quản lý biển từ đơn ngành riêng lẻ sang tổng hợp thống nhất nhằm giảm xung đột giữa các ngành cùng khai thác biển, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển.

Để chuẩn bị cho việc triển khai hiệu quả Luật TN&MT biển và hải đảo, Tổng cục đã tổ chức xây dựng 9 văn bản hướng dẫn thi hành Luật này; đồng thời Tổng cục cũng tập trung chỉ đạo xây dựng để trình cấp có thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật thuộc chương trình chính thức và các văn bản thuộc Chương trình chuẩn bị.

Đến nay, về cơ bản đã hoàn thành và bảo đảm tiến độ. Tổng cục đã phối hợp với Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển xây dựng Dự thảo Thông tư liên tịch hướng dẫn phối hợp quản lý nhà nước giữa Bộ Quốc phòng với Bộ TN&MT về hoạt động của lực lượng Cảnh sát Biển và việc phối hợp giữa lực lượng Cảnh sát Biển với các lực lượng thuộc Bộ TN&MT trên các vùng biển và thềm lục địa của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.

Năm 2015 cũng là năm đầu tiên Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam thực thi nhiệm vụ thanh, kiểm tra thực hiện pháp luật biển, hải đảo tại một số địa phương có biển như: Kiên Giang, Bạc Liêu, Quảng Trị.

Kết quả thu được từ những chuyến thanh, kiểm tra trực tiếp tại địa phương sẽ là những tài liệu quan trọng để Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam hướng dẫn, góp ý và điều chỉnh các hoạt động quản lý thực sự hiệu quả hơn.

Tăng cường trang thiết bị thiết yếu

Để “ra biển lớn”, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất là những yếu tố quyết định. Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã và đang làm gì để nâng cao năng lực quản lý từ cấp Trung ương đến địa phương, thưa ông?

- Con người và cơ sở vật chất đúng là hai nhân tố quyết định cho mọi hoạt động thực thi pháp luật. Đặc biệt đối với hoạt động quản lý biển và hải đảo phải thực hiện trên biển, việc bố trí nguồn nhân lực cụ thể và tăng cường cơ sở vật chất để kiểm soát và giám sát thực thi pháp luật trên biển lại càng trở nên quan trọng.

Bởi vậy, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã có sự chuẩn bị khá kỹ lưỡng để thực hiện. Hiện Tổng cục đã có dự án “Tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho hệ thống quản lý tổng hợp và thống nhất tài nguyên - môi trường biển và hải đảo” nhằm tăng cường cơ sở vật chất trang thiết bị điều tra TN&MT biển, hải đảo cho Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Chi cục Biển và Hải đảo các tỉnh ven biển (đối với tỉnh chưa thành lập Chi cục, địa điểm đầu tư là các Sở TN&MT), mua sắm các thiết bị thiết yếu phục vụ công tác quản lý tổng hợp và thống nhất biển và hải đảo, góp phần phát triển kinh tế biển “tiến mạnh ra biển và làm chủ vùng biển” thực hiện thành công Chiến lược biển Việt Nam.

Theo đó, các đơn vị thuộc Tổng cục và các Chi cục sẽ được đầu tư các trang thiết bị quan trọng như: thiết bị trắc địa để thu tín hiệu vệ tinh phục vụ cho việc xác định vị trí điểm khảo sát đo đạc, thiết bị phục vụ đo đạc trắc địa địa hình liên quan mật thiết đến biển và các khảo sát khác; thiết bị đo sâu hồi âm và phần mềm biên tập bản đồ, xử lý số liệu thủy âm để khảo sát độ sâu đáy biển, phân tích cột nước, phục vụ lập bản đồ địa hình nền đáy, khảo sát nền đáy biển và phần mềm biên tập bản đồ, xử lý số liệu thủy âm; thiết bị lấy mẫu; thiết bị hải văn, khí tượng, môi trường nhằm mục đích đo đạc các yếu tố vật lý - động lực biển, môi trường, sinh thái và khí tượng biển; thiết bị ghi hình đáy biển; thiết bị gia công, phân tích và lưu trữ tư liệu...

Thưa ông, để phát huy thành quả đã đạt được, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam đã xác định những nhiệm vụ trọng tâm gì trong thời gian tới?

- Để tiếp tục phát huy hơn nữa những thành quả đạt được, sớm đưa Luật TN&MT biển và hải đảo vào thực tiễn quản lý, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam xác định các nhiệm vụ trọng tâm đó là: tập trung xây dựng, hoàn thiện và triển khai có hiệu quả hệ thống pháp luật, chiến lược, quy hoạch phục vụ quản lý tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo; tiếp tục kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy quản lý tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo từ Trung ương tới địa phương.

Bên cạnh đó, Tổng cục cũng sẽ đầu tư nâng cấp trang thiết bị chuyên ngành; đổi mới công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học nhằm nâng cao chất lượng điều tra, quan trắc, dự báo về TN&MT biển phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh; đổi mới, tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng công tác điều tra cơ bản biển và hải đảo; mở rộng điều tra tài nguyên, môi trường biển ở vùng biển sâu, biển xa, tại các hải đảo phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng; tập trung đánh giá tiềm năng và hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên tại vùng biển, hải đảo, bãi ngầm thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam; hoạch định chính sách quản lý tổng hợp khai thác, sử dụng biển và hải đảo và đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo.