Thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, đơn vị này vừa mổ cấp cứu cho nhiều trường hợp trẻ bị chứng “ruột quay bất toàn”.
Đây là bệnh lý bẩm sinh, có trẻ biểu hiện rõ nét, có trẻ lại biểu hiện thoáng qua như đau bụng, nôn trớ nên dễ bị nhầm lẫn với nôn chu kỳ, trào ngược dạ dày thực quản..., dẫn tới việc bệnh không được phát hiện kịp thời, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Trẻ năm ngày tuổi phải cắt quá nửa ruột vì hoại tử
Sau khi chào đời được ba ngày, cháu T.B.M. (Nam Định) bỗng nhiên xuất hiện triệu chứng nôn dịch xanh, dịch vàng và đi ngoài phân máu. Đặc biệt, trẻ bú tới đâu là nôn trớ tới đó. Tại bệnh viện tuyến dưới, cháu được chẩn đoán viêm ruột và điều trị nội khoa, tuy nhiên, tình hình không cải thiện và ngày càng trầm trọng.
Khi chuyển lên bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh nhi trong tình trạng kích thích, mất nước nên vật vã, quấy khóc. Bên cạnh đó, trẻ chướng bụng, đặt xông dạ dày ra dịch xanh, thăm hậu môn thấy phân đen lẫn máu cũ.
Sau khi thăm khám và chụp chiếu, các bác sĩ chẩn đoán cháu M. không phải bị viêm ruột thông thường mà mắc phải căn bệnh “ruột quay bất toàn”, nguy hiểm tới tính mạng. Căn bệnh này làm mạc treo chung của ruột bị hẹp, khiến ruột non xoắn chặt lại.
“Khi tiến hành phẫu thuật, phần ruột của cháu M. bị xoắn toàn bộ dẫn tới phù nề, tím ngắt và hoại tử. Chúng tôi phải tiến hành phẫu thuật lần 1 để cắt các phần ruột non bị hoại tử hoàn toàn”, thạc sĩ – bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn – Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện Nhi Trung ương), người điều trị ca bệnh.
Sau đó 2 ngày, ca mổ lần 2 được tiến hành để kiểm tra, cắt đoạn ruột hoại tử, làm hậu môn nhân tạo cho bệnh nhi. Các bác sĩ thực hiện ca mổ lần 3 (sau đó hai tuần) để nối lại ruột cho cháu M. Bệnh nhi đã phải cắt bỏ 80cm ruột, phần ruột được cứu sống chỉ còn lại non nửa, khoảng 70cm.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn, dù trẻ phải trải qua 3 lần phẫu thuật nhưng cứu sống được cháu cũng đã là điều vô cùng may mắn. Trường hợp cháu M., nếu nhập viện muộn hơn một vài ngày, tình trạng hoại tử ruột trầm trọng hơn thì các bác sĩ khó lòng cứu chữa.
Cũng tương tự như cháu M., cháu N.M.T. (sinh năm 2006, TP.Hải Phòng) nôn trớ từ nhỏ nên còi cọc, gầy yếu hơn bạn bè cùng trang lứa. Cháu thi thoảng xuất hiện cơn đau bụng nhưng chỉ thoảng qua. Thấy con gái có biểu hiện lạ, gia đình cháu T. đã đưa con đi khám chữa nhiều nơi, khi thì được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản, khi lại chẩn đoán là nôn chu kỳ.
 |
| BS Hoàn thăm khám lại cho một bệnh nhi bị ruột quay bất toàn |
Theo đuổi chạy chữa suốt 5-6 năm nhưng cháu T. vẫn không hề thuyên giảm mà tình trạng bệnh vẫn tiếp tục xấu đi. Trong một lần vô tình chụp cắt lớp ổ bụng, bác sĩ phát hiện trẻ xoắn ruột và sau đó được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương để điều trị.
Tại đây, cháu T. cũng được chẩn đoán mắc phải bệnh ruột xoay bất toàn và ngay lập tức được phẫu thuật nội soi tháo gỡ phần ruột xoắn. Do vòng xoắn thắt không chặt nên may mắn, bệnh nhi không bị hoại tử ruột.
Bệnh dễ bị nhầm lẫn
Theo bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn, ruột xoay bất toàn là kết quả của sự xoay và cố định không hoàn toàn của ruột, xảy ra trong thời kỳ phát triển của bào thai. Vì một lý do nào đó quá trình xoay sinh lý của ruột ở thai nhi bị dừng lại bất thường, dẫn tới nguy cơ tắc, xoắn tá tràng ở thể mạn tính và cấp tính.
Đây là một dị tật tương đối ít gặp của đường tiêu hoá. Lâm sàng thường biểu hiện ở sơ sinh và trẻ nhỏ nhưng cũng có thể âm thầm không triệu chứng đến khi tình trạng xoắn ruột xảy ra.
Theo một nghiên cứu nước ngoài, tỷ lệ mắc bệnh ruột quay bất toàn khá lớn, lên tới 1/500 trẻ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, đây vẫn được xem là căn bệnh hiếm gặp. Nguyên nhân có thể là do bệnh khó chẩn đoán, phát hiện. Khi trẻ mắc bệnh, có thể có những biểu hiện rầm rộ, cấp tính như nôn dịch xanh, dịch vàng, bụng chướng, đi ngoài phân máu, nhưng cũng có khi lại chỉ đau bụng thoảng qua, chán ăn, thường xuyên nôn trớ…
Ruột quay bất toàn cũng dễ bị nhầm lẫn với các căn bệnh nội khoa như trào ngược dạ dày thực quản, viêm ruột, nôn chu kỳ, điều đó dẫn tới nhiều nguy cơ, điển hình nhất là trẻ có thể bị hoại tử ruột nghiêm trọng dẫn tới tử vong.
“Khi trẻ có những biểu hiện trên, việc đầu tiên là phải loại trừ các nguyên nhân ngoại khoa, trong đó có bệnh ruột quay bất toàn trước khi xử lý nội khoa. Căn bệnh này có thể dễ dàng xác định nếu các bác sĩ lâm sàng hiểu và nghĩ tới bệnh, tiến hành chụp lưu thông đường tiêu hóa với thuốc cản quang, siêu âm, cắt lớp”, bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn chia sẻ.
| Phát hiện sớm tránh nguy cơ hoại tử ruột Tiến sĩ Phạm Duy Hiền – Trưởng khoa Ngoại, Giám đốc Trung tâm phẫu thuật nội soi nhi khoa – cho biết, không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đường tiêu hóa, khiến trẻ còi cọc, suy dinh dưỡng, bệnh nhi mắc ruột quay bất toàn có thể tử vong do ruột xoắn tắc dẫn đến hoại tử nặng nề. Việc phát hiện sớm căn bệnh này cũng có ý nghĩa trong việc phẫu thuật cho bệnh nhân. Theo thống kê, từ tháng 4/2017 tới nay, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận 33 bệnh nhân mắc ruột quay bất toàn. Trong đó, hầu hết các bệnh nhân được phẫu thuật bằng phương pháp mổ nội soi, kết quả điều trị tới thời điểm hiện tại là khả quan về cả sức khỏe và thẩm mỹ. Một số bệnh nhân còn lại, do phát hiện quá muộn, ruột hoại tử quá nhiều nên các bác sĩ buộc phải mổ mở để tháo xoắn, cắt ghép cứu những phần ruột sống còn lại. |
35 °C
38 °C
31 °C
33 °C
