Việc xử lý các lô hàng phế liệu tồn ở cảng hiện đang được Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), Bộ Giao thông vận tải (Cục Hàng hải) và các bộ, ngành khẩn trương phối hợp xử lý. Tuy nhiên, việc xử lý vẫn còn khá chậm.
 |
| Các hãng tàu vận tải container và các doanh nghiệp cảng biển khu vực miền Bắc cũng cho biết sẽ sẵn sàng chia sẻ, hỗ trợ khó khăn cho các doanh nghiệp. Ảnh: HUY KHÂM. |
“Thúc” hãng tàu
Theo thống kê của Bộ Tài chính, tính đến ngày 15/2, có hơn 23.000 container phế liệu đang lưu giữ tại cảng biển. Trong số này, các container lưu giữ trên 90 ngày kể từ ngày hàng đến cửa khẩu chưa làm thủ tục hải quan là 9.825 container (con số này vào thời điểm 30/11/2018 là 10.124 container), tiếp theo là 7.048 container lưu giữ dưới 30 ngày và 6.580 container lưu giữ từ 30 ngày đến 90 ngày.
Lượng hàng phế liệu lưu giữ nhiều nhất (bao gồm cả container lưu giữ dưới 30 ngày, từ 30 ngày đến 90 ngày và trên 90 ngày) tại Bà Rịa-Vũng Tàu với 9.468 container, tiếp theo là Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh lần lượt 6.082 container và 4.689 container.
Để nhanh chóng giải quyết được một số lượng lớn các lô hàng phế liệu đang tồn đọng tại các cảng trên cả nước, mới đây Cục Hàng hải đã có văn bản “thúc” các hãng tàu khẩn trương gửi đề xuất phương án miễn giảm giá dịch vụ lưu container, lưu bãi cho các doanh nghiệp chủ hàng xuất nhập khẩu.
Cụ thể, trước đó, Cục Hàng hải đã có văn bản gửi các hãng tàu biển, doanh nghiệp cảng biển triển khai đề xuất chủ trương miễn giảm giá dịch vụ lưu container, lưu bãi cho doanh nghiệp chủ hàng nhập khẩu. Tuy vậy, đến nay, đơn vị này mới chỉ nhận được một số báo cáo của doanh nghiệp cảng, chủ hàng nhưng chưa nhận được thông tin phản hồi đầy đủ của các hãng tàu, đại lý hãng tàu.
Trước thực trạng trên, Cục Hàng hải yêu cầu các hãng tàu biển khẩn trương báo cáo thông tin về các chủ hàng của lô hàng phế liệu đang tồn đọng tại cảng biển (tên, địa chỉ, số điện thoại). Đồng thời, thống kê, phân loại hàng hóa container đang tồn đọng tại cảng biển, làm rõ nguyên nhân và có biện pháp xử lý ngay việc vận chuyển, bốc dỡ các lô hàng phế liệu không có giấy chứng nhận/giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu.
Cục Hàng hải Việt Nam cũng yêu cầu các hãng tàu, chủ hãng vận tải biển phải chịu trách nhiệm đối với lô hàng đang vận chuyển của tổ chức, cá nhân không có giấy chứng nhận/giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu. Đồng thời, doanh nghiệp kinh doanh cảng phải kiên quyết không cho hàng hóa dỡ xuống cảng biển Việt Nam khi chủ tàu, chủ hàng không xuất trình được giấy chứng nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường, hạn ngạch nhập khẩu và chưa thực hiện ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu theo quy định.
Đối với trường hợp hàng hóa đã dỡ xuống cảng nhưng cơ quan Hải quan, môi trường kiểm tra phát hiện là chất thải, phế liệu gây ô nhiễm môi trường thì chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện vận tải hoặc người được ủy quyền có trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam theo đúng quy định hiện hành.
Hãng tàu nói gì?
Liên quan đến việc vì sao đến nay một số hãng tàu vẫn chưa có đề xuất gửi Cục Hàng hải Việt Nam về việc xử lý các lô hàng phế liệu tồn tại cảng, trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, bà Đỗ Thị Phương Thảo, Trưởng phòng Hàng nhập, Hãng tàu T.S LINES Hải Phòng cho biết, hiện nay hãng tàu vẫn chưa có ý kiến đề xuất gửi Cục Hàng hải vì mỗi doanh nghiệp lại có từng đề xuất cụ thể khác nhau. Cụ thể, có doanh nghiệp đề xuất giảm từ 30% - 70% phí lưu container, có doanh nghiệp đề xuất được miễn hoàn toàn, có doanh nghiệp lại đề xuất sẽ trả từ 1.500 – 2.000 USD/container đang bị tồn tại cảng hiện nay.
Lý giải về sự khác biệt như vậy, bà Thảo cho biết, điều này phụ thuộc vào loại hàng phế liệu mà doanh nghiệp đang bị tồn tại cảng hiện nay, bởi có doanh nghiệp sau khi lấy hàng về sẽ không thể sử dụng được. Nên nếu yêu cầu các doanh nghiệp này nộp thêm tiền để lấy hàng về sau đó xử lý thì doanh nghiệp sẽ không đồng ý mà chỉ đề xuất là được miễn giảm hoàn toàn phí lưu công, sau đó doanh nghiệp sẽ nhanh chóng giải phóng hàng để hãng tàu thu lại container. Đối với những trường hợp này các hãng tàu sẽ phải xem xét lại xem họ có muốn lấy container lại không? Container đấy đã sử dụng trong bao lâu rồi? Ví dụ nếu container vẫn còn sử dụng được thì hãng tàu sẽ đề xuất với cảng để cảng xác nhận miễn phí lưu bãi sau đó hãng tàu mới xem xét đến việc miễn phí lưu container. Số lượng doanh nghiệp này khá nhiều.
Đối với những doanh nghiệp có container đang tồn mà sau khi lấy hàng về vẫn sử dụng được thì đã có một số doanh nghiệp đề xuất mức phí như trên và cam kết sẽ giải phóng hàng trong vòng từ 20 - 30 ngày và trả vỏ container lại cho hãng tàu.
Tuy nhiên, cũng theo bà Thảo, đối với những hãng tàu phải thuê container thì việc miễn giảm hoàn toàn phí lưu container cũng sẽ là khó cho các hãng tàu này, thậm chí với mức phí doanh nghiệp đề xuất là 1.500 – 2.000 USD/container bao gồm cả phí thuê container và phí lưu container thì các hãng tàu sẽ không thể hỗ trợ được, mà cần được các cảng hỗ trợ về phí lưu bãi. Có những cảng như Nam Hải có thể miễn giảm hoàn toàn phí lưu bãi cho doanh nghiệp, nhưng đối với những cảng không miễn phí lưu bãi thì hãng tàu cũng không thể bỏ tiền ra để hỗ trợ cho doanh nghiệp được, mà các hãng tàu sẽ phải yêu cầu các doanh nghiệp sẽ phải trả tiền lưu bãi. Như vậy sẽ phải có sự phối hợp, thống nhất giữa cảng và các hãng tàu để giải quyết được các trường hợp này. Chính vì vậy, chúng tôi sẽ phải xử lý theo từng trường hợp chứ không thể đổ đồng các doanh nghiệp mà có một đề xuất chung được.
Còn theo bà Nguyễn Thị Thu Thủy, Trưởng phòng Hàng nhập Hãng tàu PAN Continental Shipping (PANCON), hầu như các doanh nghiệp đều đề xuất miễn giảm 100% phí lưu container, lưu bãi. Các doanh nghiệp đều có ý kiến rằng nếu chỉ giảm một phần và doanh nghiệp vẫn phải nộp thêm tiền để lấy hàng về thì sẽ vượt quá giá trị của lô hàng và doanh nghiệp cũng không đủ khả năng để lấy hàng về.
“Thực tế hiện nay, việc miễn giảm phí lưu container, lưu bãi cho các doanh nghiệp đang có lô hàng phế liệu tồn tại cảng cũng chỉ để các doanh nghiệp này nhanh chóng giải phóng hàng, hãng tàu lấy lại được vỏ container và cảng giải phóng được chỗ”, bà Thủy cho biết.
Các hãng tàu vận tải container như Wanhai, NYK, SMLines Việt Nam, Dongjin…, các doanh nghiệp cảng biển khu vực miền Bắc như: Cảng Hải Phòng, Cảng Nam Đình Vũ, Cảng Nam Hải Đình Vũ, Cảng VIP Green Port, Cảng Hải An … cũng cho biết sẽ sẵn sàng chia sẻ, hỗ trợ khó khăn cho các doanh nghiệp hiện nay về vấn đề lưu container tại các cảng biển, thống nhất sẵn sàng giảm phí lưu container từ 70%-90% đối với mỗi lô hàng cụ thể của các doanh nghiệp có thời gian lưu contaier từ năm 2016, 2017 đến nay.
