Hà Nội 27 °C
TP Hồ Chí Minh 29 °C
Hải Phòng 25 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 23 °C
  • Hà Nội Hà Nội 27°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 29°C
  • Hải Phòng Hà Nội 25°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 23°C

Đền Ông Hoàng Mười: Chốn du lịch tâm linh đặc sắc

Văn hóa
08/07/2021 16:00
Kim Long - Hạ Vân
aa
“Bao giờ Hồng Lĩnh hết cây/ Sông Lam hết nước/ Đền ông đây mới hết lộc tài”, đó là câu ca mà người xứ Nghệ vẫn thường nói với nhau về đền Ông Hoàng Mười.


Đền ông Hoàng Mười là địa điểm du lịch tâm linh thu hút du khách thập phương.

Đền ông Hoàng Mười là địa điểm du lịch tâm linh thu hút du khách thập phương.

Lại có câu ca khác về ông: "Ông Hoàng Mười trấn thủ Nghệ An/ Về huyện Thiên Bản làm quan Phủ Giầy". Ông là Đức Thánh nổi tiếng linh thiêng trong hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu của Việt Nam. Sự linh thiêng của ngôi đền đã trở thành điểm du lịch tâm linh của du khách thập phương.

Những dị bản về thân thế ông Hoàng Mười

Đền Ông Hoàng Mười tọa lạc trên vùng “đắc địa” sơn thủy hữu tình, không khí trong lành, tĩnh lặng ở làng Xuân Am (xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An). Mặt đền hướng về dòng Lam Giang như một dải lụa xanh trải rộng. Sau lưng có núi Dũng Quyết và quần thể di tích Phượng Hoàng Trung Đô - nơi vua Quang Trung chọn làm kinh đô.

Nhìn từ trên cao sẽ thấy khung cảnh mang dáng dấp hình tượng đầu Hạc do con sông Mộc, sông Vĩnh tạo thành. Vì vậy mà đền Ông Hoàng Mười trước đây có tên là “Mỏ Hạc linh từ” - hội tụ được những yếu tố văn hoá tâm linh và văn hoá du lịch.

Được xây dựng năm 1634 từ thời hậu Lê, với diện tích trên 1ha, Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An mang dáng dấp kiến trúc thời Nguyễn. Công trình được chạm trổ công phu, các chi tiết long, lân, quy, phụng được chạm khắc sinh động, phản ánh được tư duy sáng tạo, sự tài hoa của nghệ nhân xứ Nghệ.

Đây là một công trình văn hóa tâm linh có quy mô bề thế, với nhiều công trình kiến trúc có giá trị, đúng với quy mô truyền thống; gồm có tam quan, tắc môn, đài trung thiên, lầu cô, lầu cậu, tòa hạ điện, trung điện, thượng điện, khu vực miếu mộ... Trong đền còn lưu giữ nhiều tài liệu, hiện vật quý, đặc biệt là 21 đạo sắc, bản thần tích chữ Hán và hệ thống tượng pháp có giá trị lịch sử và thẩm mỹ cao.

Ngoài thờ ông Hoàng Mười, đền còn thờ các vị phúc thần: Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung, Song Đồng Ngọc Nữ và hệ thống đạo Mẫu tứ phủ.

Ngoài thờ ông Hoàng Mười, đền còn thờ các vị phúc thần: Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung, Song Đồng Ngọc Nữ và hệ thống đạo Mẫu tứ phủ.

Theo nhân gian kể lại, ông Hoàng Mười là nhân vật huyền thoại, được giáng trần để giúp đời. Người dân xứ Nghệ cũng lưu truyền các truyền thuyết về lai lịch, thân thế, sự nghiệp của ông Hoàng Mười với những nhân vật có thật trong lịch sử Việt Nam.

Có người cho rằng ông Hoàng Mười là con của Vua cha Bát Hải Động Đình, vốn là thiên quan trên Đế Đình, thần tiên trong chốn Đào Nguyên. Theo lệnh thiên đình, ông giáng trần để giúp dân, giúp nước. Ông Hoàng Mười theo đó cũng là một “Đức Thánh Minh” trong hàng các ông quan Hoàng của tín ngưỡng Đạo Mẫu. Nhưng dẫu sao đó cũng là truyền thuyết.

Gắn với cuộc sống đời thường, các nhà nghiên cứu và dân gian vẫn cho rằng, ông Hoàng Mười chính là sự “Thánh hóa” một nhân vật anh hùng có thực trong đời sống cộng đồng. Về điều này, có nhiều dị bản khác nhau về thân thế của Ngài.

Theo như ở vùng Nghệ Tĩnh thì ông được coi là Lê Khôi, vị tướng tài, cháu ruột và là người theo Lê Lợi chinh chiến trong mười năm kháng chiến chống quân Minh, sau làm đến nguyên thần tam triều Lê gia, phong đến chức Khâm Sai Tiết Chế Thủy Lục Chư Dinh Hộ Vệ Thượng Tướng Quân.

Nhưng dị bản được lưu truyền nhiều nhất có lẽ là câu chuyện ông Hoàng Mười ở Nghệ An chính là Tướng quân Nguyễn Xí - một vị tướng giỏi thời vua Lê Thái Tổ (thế kỷ XV), có công lớn trong việc giúp vua dẹp giặc Minh, sau được giao trấn giữ đất Nghệ An, Hà Tĩnh....

Tại vùng đất xứ Nghệ, ông luôn chăm lo đời sống của nhân dân. Theo huyền tích dân gian, trong một lần đi thuyền trên sông, đến đoạn chân núi Hồng Lĩnh thì có đợt phong ba nổi lên, nhấn chìm thuyền của ông và ông đã hóa ngay trên sông Lam.

Trong khi mọi người đang thương tiếc cử hành tang lễ thì trời quang đãng, nổi áng mây vàng, bỗng thấy thi thể của ông nổi trên mặt nước nhẹ tựa như không, sắc mặt vẫn hồng hào tươi tắn như người đang nằm ngủ. Khi vào đến bờ, đột nhiên đất xung quanh ùn ùn bao bọc, che lấy di quan của ông. Lúc đó trên trời bỗng nổi mây ngũ sắc, kết thành hình xích mã và có các thiên binh thiên tướng xuống để rước ông về Trời.

Sau này khi hiển ứng, ông được giao cho trấn thủ đất Nghệ Tĩnh, ngự trong phủ Nghệ An. Nhân dân suy tôn ông là ông Hoàng Mười, không chỉ vì ông là con trai thứ mười của vua cha mà còn vì ông là người tài đức vẹn toàn, văn võ song toàn (“mười” mang ý nghĩa tròn đầy, viên mãn. Không những xông pha chinh chiến nơi trận mạc, ông còn là người rất hào hoa phong nhã, giỏi thơ phú văn chương.

Điểm du lịch văn hóa tâm linh

Là đức thánh nổi tiếng linh thiêng trong hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu nên ông Hoàng Mười được người dân ngưỡng mộ, đền thờ được dựng ở nhiều địa phương trong cả nước. Tuy nhiên, đền ông Hoàng Mười ở Nghệ An là điện thờ chính, còn những nơi khác chỉ là phối thờ.

Tại ngôi đền này, ngoài thờ chính là ông Hoàng Mười, còn thờ các vị phúc thần: Lê Khôi, Quận công Trịnh Trung, Song Đồng Ngọc Nữ và hệ thống đạo Mẫu tứ phủ, mà người đứng đầu là Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Ngôi đền cũng là một địa điểm hấp dẫn để mọi người có thể khám phá những nét văn hóa đặc sặc gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu - một di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại đã được UNESCO công nhận.Năm 2002, Đền ông Hoàng Mười được tỉnh Nghệ An xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa.

Được xem là một trong sáu ngôi đền thiêng lớn nhất Nghệ An, mỗi năm đền đón hàng vạn người dân xứ Nghệ và du khách thập phương đến chiêm bái, cầu an, cầu lộc. Trong đó, nhộn nhịp nhất là hai kỳ lễ hội lớn: Lễ hội khai điểm vào rằm tháng 3 (âm lịch) và Lễ hội giỗ ông Hoàng Mười từ ngày 8/10 đến 11/10 (âm lịch). Trong đó, giỗ ông Hoàng Mười được coi là mùa tạ lễ quan trọng nhất.

Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An cũng là một trong những nơi diễn ra Đại lễ cầu siêu các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm…

Trong những năm qua, đền được quan tâm đầu tư tôn tạo nên diện mạo ngày càng khang trang, phục vụ tốt hơn đời sống văn hóa tâm linh của nhân dân. Nhất là vào mùa lễ hội, chính quyền tỉnh Nghệ An và huyện Hưng Nguyên đều chuẩn bị chu đáo. Khi diễn ra, phần lễ được tổ chức trang trọng, linh thiêng với đầy đủ các nội dung như: Lễ Khai quang, Yết cáo, Lễ rước, Đại tế, Lễ tạ.

Phần hội luôn được đổi mới với nhiều hoạt động thể thao hấp dẫn, sôi nổi, thu hút sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân cùng du khách, như: đua thuyền, bóng chuyền nam, nữ và các trò chơi dân gian…

Lễ hội đền Ông Hoàng Mười thực sự là dịp để tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục tình yêu quê hương, đất nước và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Đồng thời cũng là dịp để du khách thập phương hành hương về với Nghệ An - vùng đất có truyền thống văn hóa, lịch sử, yêu nước và cách mạng, nơi đã sản sinh, nuôi dưỡng nhiều bậc hiền tài, khoa bảng, nhiều tấm gương kiên trung, nghĩa liệt mà cuộc đời, sự nghiệp của họ đã làm rạng ngời quê hương, đất nước.

Năm 2019, lễ hội Đền Hoàng Mườiđược công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Với sự linh thiêng được truyền tai và lễ hội quy mô đền ông Hoàng Mười đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch của mỗi du khách khi đến thăm xứ Nghệ.

bài liên quan
Từ bức tâm thư của các hộ dân tại đền ông Hoàng Mười

Từ bức tâm thư của các hộ dân tại đền ông Hoàng Mười

Các hộ kinh doanh dịch vụ tại khu di tích đền ông Hoàng Mười vừa có tâm thư gửi Pháp luật Plus trong việc thực hiện dự án mở rộng di tích.
Đền ông Hoàng Mười vẫn tấp nập du khách

Đền ông Hoàng Mười vẫn tấp nập du khách

Du khách vẫn đổ về đền ông Hoàng Mười cầu an dù dịch Covid-19, tuy nhiên, tất cả muốn vào đền đều phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng dịch Covid-19.
Giữa “tâm bão” virus corona, người dân vẫn bỏ tiền triệu mua ngựa giấy “khủng” đốt để cầu an

Giữa “tâm bão” virus corona, người dân vẫn bỏ tiền triệu mua ngựa giấy “khủng” đốt để cầu an

Rất đông người dân trong những ngày đầu năm vẫn đổ về đền ông Hoàng Mười để dâng lễ, đốt ngựa “khủng” cầu an, trong lúc cơ quan chức năng khuyến cáo hạn chế đến nơi đông người để phòng, chống virus corona.
Khai Hội Đền ông Hoàng Mười năm 2023

Khai Hội Đền ông Hoàng Mười năm 2023

Trong khuôn khổ Lễ hội, BTC phối hợp với nhà thiện nguyện tổ chức lễ trao 300 suất quà, 10 suất học bổng cho học sinh, xây mới 10 nhà ở.
Nghệ An: Xe biển xanh "bủa vây" đền Ông Hoàng Mười

Nghệ An: Xe biển xanh "bủa vây" đền Ông Hoàng Mười

Dù trong giờ làm việc nhưng tại đền Ông Hoàng Mười (Hưng Nguyên, Nghệ An) chiều ngày 26/2 vẫn có nhiều xe biển xanh ghé thăm.
Nghệ An: Loạn thu phí trông giữ xe ở nhiều đền chùa đầu năm

Nghệ An: Loạn thu phí trông giữ xe ở nhiều đền chùa đầu năm

Cùng một địa điểm nhưng mỗi nơi thu phí mỗi kiểu, nơi ghi vé, nơi không, thậm chí vé xe không có ngày tháng, con dấu rõ ràng theo đúng quy định pháp luật đã ban hành.
Mới nhất
Đọc nhiều
Hà Tĩnh: Bắt nghi phạm đâm bạn nhậu tử vong sau hơn 1 giờ gây án

Hà Tĩnh: Bắt nghi phạm đâm bạn nhậu tử vong sau hơn 1 giờ gây án

Chiều 21/5, Công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết, đơn vị đã bắt giữ Trịnh Văn Sơn (SN 1993, trú tại thôn Vĩnh Phú, xã Phú Lộc, Can Lộc), nghi phạm trong vụ án khiến một người tử vong.
Công ty Điện lực Bắc Kạn cung cấp nguồn điện an toàn, ổn định phục vụ đời sống sinh hoạt của người dân

Công ty Điện lực Bắc Kạn cung cấp nguồn điện an toàn, ổn định phục vụ đời sống sinh hoạt của người dân

Năm 2023 một năm với rất nhiều khó khăn, thách thức, tình hình thế giới nhiều bất ổn ảnh hưởng tới giá nguyên liệu, vật tư thiết bị tăng cao làm tăng chi phí sản xuất kinh doanh của Công ty, đồng thời làm hạn chế tăng trưởng kinh tế của địa phương…
Bắt giam nguyên Giám đốc và Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP Sầm Sơn

Bắt giam nguyên Giám đốc và Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP Sầm Sơn

Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa vừa bắt thêm 3 bị can, trong đó có một nguyên giám đốc và một phó giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai TP Sầm Sơn.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
lay y kien tu hon 500000 nha giao de xay dung du thao luat nha giao

Lấy ý kiến từ hơn 500.000 nhà giáo để xây dựng dự thảo Luật Nhà giáo

(PLM) - Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lấy ý kiến 547.786 nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục các cấp để phân tích, đánh giá, hoàn thiện các chính sách trong dự thảo Luật Nhà giáo.
chinh thuc trinh chinh phu tang luong toi thieu vung tu ngay 17

Chính thức trình Chính phủ tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7

(PLM) - Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định điều chỉnh tăng lương tối thiểu vùng từ 1/7, trùng với thời điểm tăng lương khu vực Nhà nước.
hang ngan trai tim huong ve lang bac nhan ky niem 134 nam ngay sinh chu tich ho chi minh

Hàng ngàn trái tim hướng về lăng Bác nhân kỷ niệm 134 năm ngày sinh chủ tịch Hồ Chí Minh

(PLM) - Hòa trong không khí mừng kỷ niệm 134 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2024) , hàng ngàn người dân từ khắp mọi miền tổ quốc cùng cùng đông đảo du khách, bạn bè quốc tế đã tới Thủ đô Hà Nội, thành kính vào Lăng viếng Bác.
dai tuong to lam duoc trung uong gioi thieu de bau lam chu tich nuoc

Đại tướng Tô Lâm được Trung ương giới thiệu để bầu làm Chủ tịch nước

(PLM) - Ngày 18/5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã làm việc cùng các vị lãnh đạo chủ chốt, theo thông cáo của Văn phòng Trung ương Đảng vừa phát hành.
chuong trinh tuyen truyen pho bien phap luat va an toan giao thong hoc duong tinh ninh thuan lan toa van hoa giao thong an toan

Chương trình "Tuyên truyền phổ biến pháp luật và An toàn giao thông học đường tỉnh Ninh thuận” – Lan tỏa văn hóa giao thông an toàn

(PLM) - Ngày 18/5, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia và Ban An toàn giao thông tỉnh Ninh Thuận tổ chức Chương trình "Tuyên truyền phổ biến Pháp luật và An toàn giao thông học đường" tại Thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của chương trình Caravan “ Tuyên truyền phổ biến pháp luật và An toàn giao thông học đường, thiện nguyện và xúc tiến thương mại tại Ninh Thuận”. Đây là năm thứ hai chương trình được tổ chức sau thành công của năm đầu tiên diễn ra vào tháng 5/2023 tại Đắk Nông.