Đồng Nai: Dự án thương mại “đội lốt” công ích để tránh thỏa thuận bồi thường?

Ký VB đúng lúc “hoàng hôn nhiệm kỳ”

Theo Quyết định số 26 ngày 17/4/2013 được sửa đổi, bổ sung bởi Quyết định số 28 ngày 23/07/2014 của UBND tỉnh Đồng Nai, đối với các DA ảnh hưởng đến môi trường và đời sống nhân dân diện rộng trên địa bàn, các DA có quy mô diện tích từ 50ha trở lên phải báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy chấp thuận chủ trương đầu tư trước khi Chủ tịch UBND tỉnh có văn bản thỏa thuận địa điểm.

Theo tài liệu liên quan đến DA Phước Tân mà PV thu thập được, tại Văn bản (VB) số 2058 ngày 04/9/2014 của Sở KH&ĐT tỉnh Đồng Nai, VB 1578 ngày 09/9/2014 của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai, VB 2180 ngày 18/9/2014 của Sở KH&ĐT tỉnh Đồng Nai, VB 9158 ngày 30/9/2014 của UBND tỉnh Đồng Nai, VB 2350 ngày 08/11/2014 của Bộ Tư lệnh Quân khu 7, VB 10230 ngày 27/11/2014 của Bộ Quốc phòng… đều thể hiện quy mô DA diện tích khoảng 53ha.

Như vậy, DA phải báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai theo quy định tại Khoản 3 Điều 15 Quyết định số 28 vì nó ảnh hưởng đến môi trường và đời sống nhân dân diện rộng trên địa bàn. Và hồ sơ thỏa thuận địa điểm phải có các nội dung: Xác định sơ bộ số hộ, số nhân khẩu, số lao động nằm trong khu vực triển khai DA.

Trong đó, xác định sơ bộ số dân phải di dời giải tỏa trắng, phương án hỗ trợ người bị thu hồi đất, phương án giải quyết việc làm và ổn định cuộc sống cho người có đất bị thu hồi trong khu vực DA, khả năng bồi thường giải phóng mặt bằng và phương án tái định cư, xác định vị trí đầu tư khu tái định cư, nguồn vốn đầu tư khu tái định cư; đánh giá tác động của DA đối với phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) trong khu vực.

Tuy nhiên, không thấy bất cứ VB nào của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai chấp thuận chủ trương DA nói trên và hồ sơ thỏa thuận của chủ đầu tư cũng được lập rất sơ sài. Nhưng ngày 26/01/2015, ông Trần Minh Phúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh vẫn ký VB 674 chấp thuận chủ trương và thỏa thuận địa điểm cho doanh nghiệp này lập hồ sơ đầu tư. Đáng nói, ông Phúc ký VB này đúng vào lúc “hoàng hôn nhiệm kỳ”, vì thời gian rất ngắn thì ông nghỉ hưu.

Nghi ngờ có “lợi ích nhóm”

Một điều đáng chú ý khác, ngày 30/9/2014, khi ký VB 9185 gửi Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Quân khu 7 xin ý kiến đối với địa điểm đầu tư DA Phước Tân, UBND tỉnh Đồng Nai xác định DA của Cty Thế giới nhà có diện tích là 53ha, khớp với các VB mà Sở KH&ĐT tỉnh Đồng Nai gửi nhiều sở, ngành xin ý kiến lập thỏa thuận địa điểm DA Phước Tân.

Những con số này bắt đầu khác đi từ VB chấp thuận thỏa thuận địa điểm mà ông Phúc ký vào ngày 26/1/2015 nói trên, cho thấy, diện tích DA Phước Tân không phải là 53ha mà chỉ còn là 45,9ha. Con số dưới 50ha đồng nghĩa DA không cần phải đưa ra Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai để xin ý kiến chấp thuận.

Không chỉ nghi ngờ diện tích DA cố tình bị “phù phép” thay đổi để “né” Thường vụ chấp thuận địa điểm cho doanh nghiệp làm DA, ở DA Phước Tân người dân cũng nghi ngờ có thế lực “phù phép” DA kinh doanh thương mại thành DA vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng như UBND tỉnh Đồng Nai xác định để tránh thỏa thuận bồi thường với người dân.

Trong đơn đề nghị thỏa thuận địa điểm đầu tư do chính Cty Thế giới nhà lập ngày 25/1/2014, cho thấy việc lập hồ sơ DA là để doanh nghiệp này đầu tư sản xuất kinh doanh. Tại Quyết định 1327 ngày 6/5/2016 của UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 DA Phước Tân cho thấy, diện tích lập quy hoạch là hơn 45ha, trong đó gần một nửa diện tích (khoảng gần 20ha) được chủ đầu tư thiết kế để xây dựng các loại hình nhà ở xa hoa như: biệt thự đơn lập, biệt thự song lập, nhà liền kề, chung cư và trung tâm thương mại… Chỉ có 1,2ha là dành để xây nhà trẻ mẫu giáo, trường tiểu học và trạm y tế.

Riêng đất xây dựng biệt thự đơn lập và song lập được UBND tỉnh Đồng Nai duyệt là hơn 85 lô, mỗi lô đất từ rộng từ 200m2 đến gần 600m2, nhà liền kề được duyệt 1.217 lô, mỗi lô rộng 100m2. Trong quyết định phê duyệt, UBND tỉnh cho phép Cty Thế giới nhà được phân lô, bán nền rất thoải mái ở DA này. “Việc xây dựng nhà ở và chuyển nhượng quyền quyền sử dụng đất cho người mua tự xây dựng nhà ở sau khi được đầu tư xây dựng hạ tầng được thực hiện theo quy định hiện hành”, Quyết định số 1327 nêu.

Theo người dân bị ảnh hưởng mấy năm nay bởi DA của Cty Thế giới nhà, đến nay chính quyền và chủ đầu tư không đưa ra được bất kỳ căn cứ thuyết phục nào để người dân tin tưởng sẽ được hưởng cuộc sống tốt hơn do lợi ích từ DA mang lại. Người dân nói rằng họ chỉ cảm thấy luôn đối mặt với nguy cơ mất đất, mất nhà, bị áp đặt đền bù với giá rẻ mạt, tiền đền bù không đủ để tạo lập được chỗ ở mới, cuộc sống của hàng trăm hộ dân có nguy cơ bị đẩy vào đường cùng.

“Người dân chúng tôi có căn cứ khẳng định bản chất của DA là mượn danh Nhà nước thu hồi đất của dân với giá rẻ mạt, sau đó giao cho tư nhân làm DA, phân lô bán nền với giá cao, hưởng chênh lệch địa tô, làm giàu cho tư nhân và một số cá nhân, làm ngân sách Nhà nước thất thu. Đây là biểu hiện rõ nhất của “lợi ích nhóm”, làm giàu cho một nhóm người bằng cách đẩy đại đa số người dân vào cảnh bần cùng do bị mất đất, mất nhà”, ông Phan Văn Lộc, đại diện cho người dân ấp Tân Cang tố cáo.