Việc Cục Quản lý Dược & Thực phẩm Philippines (QLDTP) thừa nhận đã nhận tiền tài trợ từ tổ chức từ thiện tư nhân trong quá trình tham vấn cho Chính phủ xây dựng chính sách quản lý thuốc lá thế hệ mới đã dấy lên quan ngại về sự công bằng và minh bạch của chính sách.
Tuy nhiên, Philippines không phải là nước duy nhất khiến dư luận lo ngại khi gần đây ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các tổ chức từ thiện dường như đang tham gia vào việc xây dựng chính sách công tại nhiều nước đang phát triển. Đồng thời đòi hỏi phải có chính sách phòng chống thuốc lá dựa vào kết quả khoa học, chứ không “đốt cháy giai đoạn” và cực đoan, cấm đoán.
Khi các tổ chức phi chính phủ tác động vào các chính phủ...
Có nhiều tổ chức trên thế giới nhiều năm qua hoạt động rất sôi nổi nhằm tác động phần nào đến việc phòng chống thuốc lá toàn cầu như Bloomberg hay Quỹ của gia đình Bill Gates. Điểm chung của các tổ chức này là đằng sau họ là các tỷ phú nổi tiếng. Trong đó, có thể thấy Michael R. Bloomberg và vợ chồng Bill và Melinda Gates được đánh giá là có ảnh hưởng lớn tới chính sách kiểm soát thuốc lá toàn cầu khi cam kết chi tới gần 1,3 tỷ USD.
Tính đến năm 2016, tổ chức Bloomberg Initiatives thuộc Quỹ Bloomberg Philantrophies đã hỗ trợ 59 quốc gia thông qua các luật định và chính sách về kiểm soát thuốc lá. Còn Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá của Quỹ Bill & Melinda Gates cam kết chi gần 210 triệu USD cho hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá tại hơn 30 quốc gia châu Á và châu Phi, và 7 triệu USD trong vòng 5 năm cho Liên minh Phòng chống tác hại thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) bao gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, Indonesia và Philippines.
Những năm qua, Michael Bloomberg cùng với Bill & Melinda Gates ảnh hưởng lớn tới việc thực thi các chính sách liên quan tới thuốc lá của nhiều nước, từ việc vận động tăng thuế thuốc lá tới các phi vụ kiện tụng liên quan tới các công ty thuốc lá. Năm 2007, có 64 luật lệ và chính sách quốc gia về kiểm soát thuốc lá có hiệu lực, đến 2014 con số này tăng lên 177 và với việc đổ thêm tiền cũng như tăng sức ảnh hưởng lên các cơ quan chính phủ, con số này hứa hẹn tăng cao hơn.
Gần đây, có những cáo buộc và thừa nhận rằng những tổ chức này đã bỏ tiền nhằm chi phối chính sách kiểm soát thuốc lá của các nước mà Philippines và Mexico là những ví dụ. Tháng 12/2020, Cục QLDTP Philippines đã bị đề xuất tiến hành một cuộc điều tra do liên quan đến việc tổ chức này nhận tài trợ từ Quỹ Bloomberg và Liên minh Phòng chống Lao và bệnh Phổi Quốc tế (The Union).
Những tổ chức tư nhân quốc tế này vận động cho chính sách chống lại tất cả các sản phẩm thuốc lá hoặc có chứa nguyên liệu thuốc lá. Các khoản tài trợ này bị cho là được dùng để đổi lấy việc ban hành các chính sách cụ thể và được xác định trước đối với các sản phẩm thuốc lá hợp pháp.
Còn tại Mexico - đất nước được thế giới biết đến là đi đầu trong việc thực hiện chính sách cai nghiện thuốc lá - mới đây lại bị phát hiện đã thuê người của một tổ chức chống thuốc lá để xây dựng dự thảo luật.
Như đã nói ở trên, điều này làm dấy lên quan ngại nghiêm trọng về tính độc lập và uy tín của cơ quan tư lệnh ngành y tế của Philippines. Ủy ban Hạ viện Chính phủ Philippines đã tiến hành phiên điều trần nhằm hỗ trợ tính pháp lý để điều tra và cho rằng việc Cục QLDTP cũng như các cơ quan, tổ chức chính phủ nhận tài trợ tư nhân để đổi lấy các chính sách cụ thể và được xác định trước nhằm chống lại ngành công nghiệp hợp pháp là coi thường quyền tự chủ và lựa chọn chính đáng của người tiêu dùng.
Điều đáng nói là các tổ chức từ thiện thuộc Quỹ Bloomberg hoạt động rộng khắp trên thế giới thông qua các tổ chức như HealthBridge Canada, Campaign for Tobacco-Free Kids, Vital Strategies, The Union… và đặc biệt có ảnh hưởng tại các nước đang phát triển, các nền kinh tế mới nổi từ châu Phi, khu vực Mỹ Latinh đến Đông Nam Á.
Hiệu quả đến đâu?
Các tổ chức đứng sau hoạt động ủng hộ lệnh cấm hút thuốc lá có quan điểm khá cứng nhắc, cực đoan và thường chủ động phớt lờ các nghiên cứu khoa học như Bloomberg luôn bảo vệ quan điểm “Bỏ thuốc hoặc là chết”. Việc cấm đoán và khả năng chi phối tới các lệnh cấm chống thuốc lá của Chính phủ có thể không giúp ích được cho sức khỏe cộng đồng, vừa không bảo vệ quyền con người.
Trường hợp của Thái Lan là một điển hình đáng chú ý. Trong giai đoạn 2005 - 2020, Thái Lan đã triển khai 15 biện pháp kiểm soát thuốc lá, bao gồm 8 đợt tăng thuế, các lệnh cấm toàn diện đối với việc hút thuốc lá tại nơi công cộng, lệnh cấm quảng cáo, lệnh cấm sử dụng thuốc lá điện tử hoàn toàn và quy định bắt buộc sử dụng bao bì trơn. Mặc dù vậy, tỷ lệ hút thuốc lá điếu đốt cháy đã không giảm đáng kể trong 1 thập kỷ qua, vẫn ở mức 1/5 người trưởng thành, tỷ lệ hút là 19,1% năm 2017, khá xa so với mục tiêu giảm còn 15% năm 2025.
Trong khi đó tại Anh, tỷ lệ người hút thuốc lá đốt cháy giảm 5%, từ 20% năm 2011 xuống 15% năm 2018. Nước Anh cũng được xem là minh chứng thành công nhất trong nỗ lực giảm thiểu tỷ lệ hút thuốc lá đốt cháy ở mức 9% thanh niên độ tuổi 18-24.
Việc hợp thức hóa thuốc lá điện tử đã góp phần vào thành công này bởi sản phẩm đưa ra cho những người hút thuốc sự lựa chọn để chuyển đổi từ thuốc lá điếu đốt cháy sang các sản phẩm giảm thiểu tác hại và dần dần cai hẳn việc hút thuốc lá. Cần lưu ý rằng trong các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng gây hại ít hơn tới 95% so với thuốc lá điếu đốt cháy.
Do đó, áp dụng một chính sách phòng chống thuốc lá, trước hết không nên cực đoan và cấm đoán, mà nên dựa vào kết quả khoa học để có đa dạng lựa chọn hơn cho người tiêu dùng, thay vì “đốt cháy giai đoạn” và ép người nghiện thuốc lá một lựa chọn duy nhất là phải bỏ hút hoặc chết. Điều này thực tế vô lý vì chỉ 8% người nghiện thuốc lá có thể cai thành công, thấp hơn rất nhiều lần so với con số này 45% đối với người nghiện ma túy. Các cơ quan làm luật nên dựa vào khoa học và minh bạch về mặt luật pháp để không bị bất kỳ tổ chức nào chi phối và thúc ép đưa ra quy định đi ngược với sự tín nhiệm của người dùng.
Hiện nay, nhiều người lo ngại nếu cho phép thương mại hóa thuốc lá thế hệ mới sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân. Thế nhưng, thực tiễn của các nước đi trước cho thấy điều ngược lại với định kiến này.
Những con số mới công bố gần đây cho thấy cần đánh giá lại các biện pháp đã và đang làm trong nhiều thập kỷ qua, cũng như cập nhật lại các hướng tiếp cận khác trên toàn cầu nhằm giải quyết gánh nặng do hút thuốc lá điếu gây ra.
Tọa đàm về “Quản lý thuốc lá thế hệ mới - Cần góc nhìn mới” vừa được Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia của đại diện từ một số bộ ngành, cơ quan quản lý nhà nước.
Hiện tượng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới xuất hiện ở Việt Nam theo những ngả đường xách tay hay nhập lậu và được rao bán công khai trên thị trường đã được thảo luận từ trong nhiều năm nay.
Việc chưa có văn bản hướng dẫn quy định quản lý đối với các loại hình thuốc lá thế hệ mới đã gây khó khăn trong công tác kiểm soát buôn lậu, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước cũng như sức khoẻ của người dùng.
Ông Hoàng Cương, Thạc sĩ Quản lí Kinh tế, Kĩ sư, Trưởng phòng chính sách đấu thầu thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư được tiếp nhận và bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính thuộc Bộ Y tế.
Cô gái 24 tuổi (Hà Nội) tới khám tại khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tình trạng toàn bộ môi và vùng mặt dưới sưng nề. Vùng môi biến dạng, mất cân đối, chảy nhiều mủ trắng bẩn, viêm nhiễm rất nặng.
Quá trình nỗ lực dập lửa, 2 cán bộ kiểm lâm đã không may tử nạn khi tham gia chữa cháy rừng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh tại địa bàn giáp ranh xã Phương Tiến, Lao Chải, Xín Chải, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Quá trình nỗ lực dập lửa, 2 cán bộ kiểm lâm đã không may tử nạn khi tham gia chữa cháy rừng trên đỉnh Tây Côn Lĩnh tại địa bàn giáp ranh xã Phương Tiến, Lao Chải, Xín Chải, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.
Một số sai phạm lẽ ra phải bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng vì một lý do nào đó, ông Lường Tuấn Anh - Chủ tịch UBND huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên lại chỉ ký Quyết định “Buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả”.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm yêu cầu công an các đơn vị, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án trọng điểm thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi chỉ đạo, vụ án dư luận xã hội quan tâm.
Ngày 25/4, thông tin từ Công an tỉnh Nghệ An cho biết, Công an huyện Nghĩa Đàn đang tạm giữ hình sự đối tượng Lê Văn Hồng (SN 1979), trú xã Tri Lễ, huyện Quế Phong về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy.
Ngày 24/4, Công an TP.HCM cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Quận 4 vừa triệt phá nhóm đối tượng “núp bóng” dịch vụ cầm đồ, tư vấn tài chính “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.
Ngày 24/4, thông tin từ Công an TP.HCM cho biết, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh bắt 8 bị can về hành vi “Tổ chức đánh bạc” và 4 bị can về hành vi “Đánh bạc”. Các quyết định và lệnh bắt đã được Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố phê chuẩn.
Ngày 23/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hà Trung đã Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 đối tượng về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…
Hai đối tượng Vi Hoàng Như và Trần Thị Hương Lan vừa bị Công an quận Tây Hồ ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra về tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Theo thống kê của Ban chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban chỉ đạo 138/CP), trong quý I/2024, lực lượng chức năng đã phát hiện, khởi tố mới 20 vụ/40 đối tượng (tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2023) mua bán người.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.