Để xác định sự thật của vụ án Cơ quan tiến hành tố tụng phải có trách nhiệm chứng minh.
Không có vật chứng vẫn xác định được người thực hiện hành vi phạm tội?
Trước đó, ngày 15/3/2019, tại TAND huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang đã mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án hình sự về tội “Cố ý gây thương tích” đối với bị cáo Nguyễn Văn Toàn (SN 1968 tại Đồng Tiến, Yên Thế, Bắc Giang).
Tuy nhiên, theo quan điểm của luật sư, bị cáo và gia đình thì vụ án còn có nhiều các tình tiết chưa được làm rõ, dư luận cho rằng có nhiều khuất tất trong quá trình điều tra có dấu hiệu oan sai và bỏ lọt tội phạm nên phiên xét xử được đông đảo người dân địa phương quan tâm.
Người dân có quyền báo tin về hành vi phạm tội, cơ quan điều tra khi tiếp nhận nguồn tin này có trách nhiệm, nghĩa vụ áp dụng quy định của Bộ Luật Tố tụng hình sự để xác định sự chính xác, trung thực của nguồn tin đó.
Luật sư Quách Thành Lực - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội.
Tại bài viết này, Pháp luật Plus đã tham vấn ý kiến của Luật sư Quách Thành Lực - Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội và luật sư cũng đưa ra nhiều ý kiến xung quanh vụ việc này. Pháp luật Plus xin trích nguyên văn ý kiến của Luật sư Quách Thành Lực như một thông tin để bạn đọc đánh giá khách quan vụ việc:
"Điều 15 về xác định sự thật của vụ án, bộ Luật Hình sự quy định rõ: “Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Người bị buộc tội có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội.
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải áp dụng các biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội".
Bị cáo Nguyễn Văn Toàn tại phiên tòa. Ảnh: T.PHAN
Để xác định sự thật của vụ án Cơ quan tiến hành tố tụng phải có trách nhiệm chứng minh.
Hoạt động chứng minh được thực hiện thông qua đánh giá chứng cứ khách quan, quan trọng nhất là vật chứng Điều 89 Bộ Luật Tố tụng hình sự năm 2015 xác định: “Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.”
Tin báo về tội phạm chỉ là khởi đầu để cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện hoạt động xác minh, điều tra thu thập, đánh giá chứng cứ tiến tới chứng minh có hay không hành vi phạm tội. Hoạt động điều tra xác định sự thật của vụ án không có còn đường nào khác ngoài nguồn chứng cứ, quan trọng nhất là chứng cứ.
Trong vụ án Nguyễn Văn Toàn bị cáo buộc thực hiện hành vi cố ý gây thương tích bằng gậy gỗ theo đúng quy định của Bộ luật tố tụng hình sự đây là nguồn chứng cứ tối quan trọng trong hoạt động chứng minh của cơ quan điều tra. Nếu không thu thập được vật chứng, hung khí là chiếc gậy gỗ thì việc kết luận nguyên nhân dẫn đến hậu quả chỉ là suy diễn và tưởng tượng.
Bản kết luận giám định pháp ý số 362/PYQG-CV ngày 16/10/2018 ghi nhận“Thương tích vùng vai, gãy mỏm cùng vai trái do vật tày tác động.
Đơn khởi tố vụ án ngày 20/03/2018 (Bút lục số 53 ), Biên bản ghi lời khai (Bút lục 236, 248, 252) của bị hại Đặng Văn Trường đều khẳng định: Vũ Văn Phong có hành vi dùng vũ lực cướp dao chém thẳng vào đầu. Sau khi anh Trường ngã xuống thì Phong dùng lưng dao đánh liên tiếp vào người. Đặc biệt Biên bản ghi lời khai ngày 26/02/2018 (Bút lục số 242) Trường khai: “Bị cả Phong và Toàn đánh, Phong đánh cả vào vai và lưng”.
Vật tày ở đây là vậy gì? Là chiếc gậy gỗ tưởng tượng hay là sống dao loại bằng do đối tượng Vũ Văn Phong sử dụng để gây thương tích.
Trong vụ án này cơ quan điều tra không thu giữ được vật chứng là gậy gỗ chỉ thu được vật chứng là con dao bằng có chiều dai 45 cm, con dao quắm dài 87 cm. Tuy nhiên dù không thu được vật chứng là gậy gỗ những cơ quan điều tra vẫn hướng tới khẳng định ông Toàn sử dụng gậy gỗ để gây thương tích mà loại trừ khả năng ông Phong có thể gây thương tích bằng sống con dao bằng - vật chứng này đã thu thập được.
Không khó để nhận thấy đây là một sự bất thường, thiếu lô gic trong điều tra của điều tra viên cơ quan cảnh sát điều tra công an huyện Yên Thế.
Không có vật chứng nhưng cơ quan tố tụng vẫn cho rằng đó là hung khí nguy hiểm
Để xác định một vật gây án là hung khí nguy hiểm thì tối thiểu người xác định phải nhìn thấy hung khí, sờ thấy được hung khí để từ đó xem xét đánh giá hình dáng, độ dài, độ cứng, có sắc nhọn hay không… và đặc biệt là khả năng gây thương tích của hung khí.
Tại các tiểu mục 2.1 và 2.2 mục 2 của Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP đã hướng dẫn: “.2.2. Phương tiện nguy hiểm là công cụ, dụng cụ được chế tạo ra nhằm phục vụ cho cuộc sống của con người (trong sản xuất, trong sinh hoạt) hoặc vật mà người phạm tội chế tạo ra nhằm làm phương tiện thực hiện tội phạm hoặc vật có sẵn trong tự nhiên mà người phạm tội có được và nếu sử dụng công cụ, dụng cụ hoặc vật đó tấn công người khác thì sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng hoặc sức khỏe của người bị tấn công. (a). Về công cụ, dụng cụ: Ví dụ: búa đinh, dao phay, các loại dao sắc, nhọn…; (b). Về vật mà người phạm tội chế tạo ra: Ví dụ: thanh sắt mài nhọn, côn gỗ… c. Về vật có sẵn trong tự nhiên: Ví dụ: gạch, đá, đoạn gậy cứng, chắc, thanh sắt…”. Khái niệm này đồng nhất với khái niệm hung khí nguy hiểm.
Không thu được vật chứng là gây gỗ thì lấy cơ sở đâu mà cơ quan điều tra đánh giá được gậy đó có cứng hay không, có cạnh nhỏ sắc hay không, độ dài, rộng khả năng gây nguy hiểm cho tính mạng, sức khỏe người bị tấn công.
Chứng cứ: “Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.”(Điều 86 Bộ luật tố tụng hinh sự năm 2015).
Điều đầu tiên để một vật trở thành chứng cứ đó là “có thật” - Vật có thật phải tồn tại, hiện hữu để sờ, nắm được từ đó xem xét đánh giá tính chất của vật thì đã không được cơ quan điều tra đảm bảo.
Đối với vụ án này nếu chỉ thông qua lời khai, xem xét dấu vết trên cơ thể, thực nghiệm điều tra lại cho người đóng thế, đối chất thông tin không có sự tham gia kiểm chứng của luật sư nhưng đã đều được sắp xếp ăn khớp, thể hiện tính khách quan nhưng việc quan trọng và mấu chốt là vật chứng lại không thu thập được vậy làm sao có thể xác định hành vi, người thực hiện, mối quan hệ nhân quả.
Trong vụ án này chỉ có ba người tham gia gồm Đặng Văn Trường (bị hại), Vũ Văn Phong, Nguyễn Văn Toàn người thực hiện hành vi, có lời khai mâu thuẫn, giám định không xác định được cơ chế hình thành vết thương, thực nghiệm điều tra sử dụng người đóng thế, không mời luật sư tham gia thì việc không thu giữ được vật chứng thì không thể đủ cơ sở chứng minh được người phạm tội, hành vi phạm tội.
Bị hại thay đổi lời khai - oan sai bắt đầu?
Trong hồ sơ vụ án hình sự những lời khai đầu tiên, càng gần thời điểm xảy ra sự việc có tính chân thực cao nhất, phản ánh đúng sự thật khách quan của sự việc.
Sự việc gây thương tích xảy ra ngày 24/01/2018, ngay sau đó ngày 25/01/2018 bị hại Đặng Văn Trường có đơn trình báo, được UBND xã Đồng Tiến ký đóng dấu, khẳng đinh: “Ngay lập tức anh Phong lao vào cướp dao của tôi, rồi dùng dao chém thẳng vào đầu tôi, do phản xạ của tôi, tôi đã nắm được chuôi dao nhưng lưỡi vẫn dao chém vào đầu tôi... anh Phong dùng lưng con dao liên tiếp đập vào lưng tôi, lúc đó tôi chảy nhiều máu bất tỉnh… ”.(Bút lục 43)
Tại Biên bản ghi lời khai ngày 26/02/2018 (Bút lục số 242) Trường khai: “Bị cả Phong và Toàn đánh, Phong đánh cả vào vai và lưng”.
Thời điểm này ý chí của người bị hại hoàn toàn không bị tác động của bên thứ ba làm sai lệch sự việc, đây là phản xạ ngay lập tức trung thực về người gây ra thương tích.
Tuy nhiên sau này mọi lời khai của bị hại Toàn đều khai theo hướng chỉ có Nguyễn Văn Toàn dùng dậy gỗ vụ gây thương tích cho Trường.
Người bị hại có những lời khai mâu thuẫn, lời mô tả người thực hiện hành vi gây thương tích, hung khí gây thương tích có sự thay đổi từ chủ thể này sang chủ thể khác. Điều đáng tiếc cơ quan điều tra đã không xem xét cụ thể, đánh giá việc thay đổi lời khai của người bị hại có nguyên nhân do đâu, có bị tác động để khai sai, khai mâu thuẫn với những lời khai ban đầu hay không. Lời khai mâu thuẫn trên có thể được làm rõ thông qua hoạt động thực nghiệm điều tra nhưng khi tiến hành hoạt động thực nghiệm điều tra Luật sư đã không được mời tham dự" - HẾT TRÍCH ĐĂNG
Chiều ngày 26/12, tại Phòng GD&ĐT huyện, UBND huyện Yên Thế tổ chức trao quà cho học sinh nghèo vượt khó vươn lên trong học tập. Dự buổi trao quà có đồng chí Thân Minh Sâm - PCT UBND huyện, lãnh đạo Văn phòng HĐND&UBND, Phòng GD&ĐT, Hội chữ thập đỏ, Hội khuyến học huyện cùng giáo viên, phụ huynh, học sinh được nhận quà.
Giáng sinh là mùa để các em học sinh trổ tài viết thư gửi ông già Noel. Nhiều bức thư của các em có thể khiến người lớn phải nhói lòng trước những hoàn cảnh tội nghiệp hoặc mỉm cười trước những lời lẽ ngộ nghĩnh.
Chiều 14.12, tại Hà Nội, Giải Bóng đá các cơ quan Trung ương mở rộng - Cup Báo Đại biểu Nhân dân lần thứ 21 đã chính thức khai mạc. Đây là hoạt động có ý nghĩa nhằm đẩy mạnh phong trào thể dục, thể thao, mở rộng giao lưu hữu nghị giữa các cơ quan, đơn vị.
Đội tuyển Việt Nam đã giành chiến thắng quan trọng trước Malaysia trên sân Mỹ Đình. Thầy trò ông Park sẽ đá ra sao và có được kết quả như thế nào trên chuyến làm khách đến Bali trước đối thủ Indonesia. Chúng ta cùng nghe những nhìn nhận của các chuyên gia bóng đá trong nước về trận đấu tại bảng G vòng loại World Cup 2022 này.
Buổi tập làm quen sân thi đấu Kapten I Wayan Dipta tối 14/10 của đội tuyển Việt Nam kéo dài chỉ hơn 1 giờ đồng hồ nên HLV Park Hang Seo muốn tận dụng từng phút giây của khoảng thời gian quý giá này.
Bộ Công Thương đang khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị định quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu...
Lực lượng chức năng vừa triệt phá Chuyên án 124T, bắt giữ 2 đối tượng để điều tra về hành vi “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự", thu giữ nhiều hàng nóng...
Trong 2 ngày 26 và 29/4, Công an TP Cẩm Phả liên tiếp phát hiện, bắt giữ 3 vụ, nhiều đối tượng mua bán, tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trong đó có 04 đối tượng bị xử lý hình sự, tang vật thu giữ gồm 20 viên nén và 03 túi nilon chứa chất tinh thể màu trắng; 02 điện thoại di động, 01 túi ma túy loại cần sa, 01 xe ô tô và nhiều tang vật có liên quan.
Ngày 2/5, Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, Công an thị xã Nghi Sơn vừa đề nghị truy tố 10 bị can trong đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là nước giặt, nước rửa chén mang nhãn hiệu của Thái Lan.
Lực lượng chức năng công an tỉnh Lai Châu vừa phát hiện bắt quả tang đối tượng Giàng Thị Cở, sinh năm 1976, trú tại bản Tà Tổng, xã Tà Tổng, huyện Mường Tè về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy.
Đối tượng Lý Văn Vũ đã có hành vi dùng súng chống trả lại lực lượng Công an tại xã Mỹ Lương, huyện Yên Lập, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Yên Lập đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lý Văn Vũ về tội “Đe dọa giết người” và chuyển hồ sơ vụ án đến Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Phú Thọ để điều tra, xử lý theo quy định.
Tại cơ quan công an, Linh khai do cần tiền tiêu xài cá nhân nên đã sử dụng xe máy đi từ thị xã Hoàng Mai ra thị xã Nghi Sơn để tìm kiếm trộm cắp tài sản...
Xuất thân từ một người làm nghề sửa chữa điện máy, Nguyễn Văn Quang đã giả danh thành Công an để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người khác với số tiền hơn 240 triệu đồng.
Ngày 27.4 công viên Nước Hồ Tây đã tổ chức nhiều chương trình hấp dẫn như: Chương trình ca nhạc tạp kĩ, xiếc và giao lưu biểu diễn cùng các vũ công...chương trình được tổ chức trong 05 ngày từ 27/4 đến 1/5, mỗi ngày có 02 show diễn buổi sáng và buổi chiều.
Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã đến rất gần. Tuy nhiên, giá vé máy bay nội địa cao khiến du khách e dè. Du khách đã đưa ra nhiều lựa chọn khác để phù hợp với tiêu chí tiết kiệm chi phí.
Lễ hội Du lịch Hà Nội năm 2024 với chủ đề “Thăng Long – Hà Nội, Thủ đô quyến rũ” từ ngày 25 – 28/4/2024 tại Công viên Thống Nhất. Đây là sự kiện xúc tiến quảng bá Du lịch lớn nhất được tổ chức thường niên của thành phố Hà Nội - Lễ Hội Du Lịch Hà Nội năm 2024 dự kiến sẽ mang tới cho du khách và nhân dân những trải nghiệm đầy màu sắc cùng nội dung phong phú đa dạng.
Ngày 26/4, tại Hà Nội, thành phố Hải Phòng phối hợp với Viện Hàn lâm Kiến trúc Pháp – Việt tổ chức Triển lãm ảnh Hải Phòng – Pháp Heritage với chủ đề “Di sản kiến trúc hôm nay, thịnh vượng cho ngày mai”.
