Hôm nay 16/2 (tức ngày Mồng 9 Tết Bính Thân 2016), thị xã Đông Triều phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh đã long trọng tổ chức Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2016 và khánh thành Chùa Ngọa Vân, thuộc khu di tích lịch sử văn hóa Nhà Trần tại Đông Triều – Di tích quốc gia đặc biệt.
Đây là hoạt động văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc, với ý nghĩa hướng về cội nguồn, đây cũng là dịp để các tầng lớp nhân dân, cùng phật tử và du khách thập phương hành hương về miền đất Phật dâng hương, thưởng ngoạn, bày tỏ lòng thành kính, tri ân công đức to lớn của Đức Vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông và tôn vinh những giá trị tư tưởng của Thiền phái Trúc Lâm; cầu phúc, cầu tài cho một năm mới an lạc.
 |
| Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2016. |
Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2016 sẽ được duy trì, trở thành lễ hội truyền thống hàng năm, ngày mà “muôn tâm” tụ về cõi Phật, nơi Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn tại núi Bảo Đài (thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, thị xã Đông Triều) được coi là “Thánh địa” của Phật giáo Trúc Lâm.
Ngọa Vân sẽ trở thành điểm đến, khi mỗi độ xuân về, đây là 1 trong 14 điểm du lịch, thuộc 4 tuyến du lịch trên địa bàn thị xã Đông Triều đã được UBND tỉnh Quảng Ninh công nhận tại Quyết định số 414/QĐ-UBND ngày 04/02/2016.
Đức vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông là vị vua anh minh, danh nhân văn hóa dân tộc, người đã có những đóng góp to lớn cho đất nước, cho dân tộc.
Đang trên đỉnh cao quyền lực, ở tuổi 35, Đức vua Trần Nhân Tông đã nhường ngôi cho con là vua Trần Anh Tông, lui về Thiên Trường làm Thái Thượng Hoàng, xuất gia tu tập tại hành cung Vũ Lâm.
 |
| Khánh thành Chùa Ngọa Vân |
Năm 1299, khi vua Trần Anh Tông đã tự mình gánh vác việc trị nước, Thái Thượng Hoàng Trần Nhân Tông chính thức xuất gia tu hành khổ hạnh tại đỉnh Tử Tiêu núi Yên Tử, lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà và xưng là Trúc Lâm Đại Sĩ, sáng lập dòng thiền Trúc Lâm, dòng thiền mang đậm bản sắc văn hóa Đại Việt với tinh thần Phật giáo nhập thế, khai phóng và vị tha.
Mục tiêu của Phật giáo Trúc Lâm là hướng con người vào cõi thiện, xa lánh điều ác, khai mở trí tuệ con người vào cõi chân, thiện, mỹ; con người làm chủ sinh mệnh bằng chính tâm lực và trí tuệ của mình ngay trong đời sống hiện tại.
Ngày 01/11 năm Mậu Thân (1308), ngài hóa Phật tại Am Ngọa Vân (thuộc thôn Tây Sơn, xã Bình Khê, thị xã Đông Triều ngày nay) kết thúc trọn vẹn hành trình tu hành – hóa Phật của Đức Vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông.
Hành trình tu hành khổ hạnh, đắc đạo, thuyết pháp, độ tăng, giáo hóa chúng sinh, rồi an nhiên hóa Phật của Đức Vua - Phật Hoàng là một chuỗi các sự kiện mô phỏng hành trình tu luyện, thành phật của Đức Phật Thích – Ca – Mâu – Ni.
Trong hành trình đó, Yên Tử là nơi Phật Hoàng tu hành, thuyết pháp, độ tăng và Ngọa Vân chính là điểm kết thúc trọn vẹn quá trình tu hành, thành Phật của Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông, Tổ thứ nhất của Thiền phái Trúc Lâm.
Vì vậy, Ngọa Vân chính là “Thánh địa” của Thiền phái Trúc Lâm nói riêng, Phật giáo Việt Nam nói chung; với vai trò là Thánh địa Phật giáo, Ngọa Vân gắn liền với sự thăng trầm của lịch sử Phật giáo Việt Nam.
Sau khi Phật Hoàng mất, Ngọa Vân đã được xây dựng, mở rộng thành một trung tâm quan trọng của Phật giáo Trúc Lâm thời Trần. Đồng thời, triều đại nhà Trần đã biến An Sinh – Đông Triều thành Kinh đô của Phật giáo.
Sau thời gian Phật giáo suy vong, cuối thế kỷ XVII, đầu thế kỷ XVIII, cùng với sự phục hưng của Phật giáo, Ngọa Vân đã được trùng tu, mở rộng thành một quần thể rộng lớn với nhiều công trình chùa, tháp được xây mới. Điều đó, càng khẳng định vị trí và vai trò quan trọng của Ngọa Vân với lịch sử phát triển của Phật giáo Việt Nam.
