Hà Nội 37 °C
TP Hồ Chí Minh 36 °C
Hải Phòng 32 °C
Đà Nẵng 40 °C
Yên Bái 39 °C
  • Hà Nội Hà Nội 37°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 36°C
  • Hải Phòng Hà Nội 32°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 40°C
  • Yên Bái Hà Nội 39°C

Giấy Bãi Bằng - quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu, một huyền thoại kinh tế quốc doanh vật lộn với thua lỗ

Doanh nghiệp - Doanh nhân
21/08/2020 13:50
Hoàng Thư
aa
Không còn ai dùng quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu nữa. Chúng đã bị thay thế bởi nhiều quyển vở đẹp đẽ, bìa bóng, in hình ca sĩ, cầu thủ, nhân vật hoạt hình…


Chung tình cảnh với giày Thượng Đình, xe đạp Thống Nhất…, tên tuổi “vang bóng một thời” của ngành giấy Việt Nam - giấy Bãi Bằng dần mất đi vị trí độc tôn. Để thích ứng với thị trường sôi động hiện tại, thương hiệu lâu năm này đang phải loay hoay tồn tại khi những đối thủ trong ngành đã tiến lên phía trước rất xa.

Bầu trời ký ức của thế hệ học sinh 7X, 8X

Tháng 9/1969, Bộ trưởng Cơ khí luyện kim Nguyễn Văn Kha sang thăm Thụy Điển, phía Việt Nam đề xuất hỗ trợ xây dựng một nhà máy giấy. Chưa đầy nửa năm sau đó, nhóm chuyên gia lâm nghiệp Thụy Điển đầu tiên đến Việt Nam khảo sát các cánh rừng phía Bắc.

Và đến đầu năm 1975, một nhà máy giấy được khởi công ở Phù Ninh, Phú Thọ, tọa lạc trên diện tích gần 100ha, là một biểu tượng cho sự hợp tác hữu nghị Việt Nam - Thụy Điển với tổng số vốn là 2,5 tỷ SEK (tương đương với 415 triệu USD) bằng tiền viện trợ không hoàn lại do Chính phủ và nhân dân Thụy Điển giúp đỡ.

Nhà máy Giấy Bãi Bằng được xây dựng với quy mô lớn và hiện đại lúc bấy giờ, có công suất thiết kế là 55.000 tấn/năm. Trong đó 50.000 tấn là giấy viết và giấy in tẩy trắng, 5.000 tấn là giấy bao gói tự dùng.

Một góc Nhà máy giấy Bãi Bằng cũ kỹ, hoang tàn (ảnh chụp năm 2019)
Một góc Nhà máy giấy Bãi Bằng cũ kỹ, hoang tàn (ảnh chụp năm 2019)

Cuối năm 1980, cuộn giấy Bãi Bằng đầu tiên ra lò. Cuộn giấy nặng gần 5 tấn, dài 3,8 mét hoàn thành lúc 11h30. Hai năm sau, vào cuối năm 1982, Nhà máy Giấy Bãi Bằng mới chính thức thành lập với sự giúp đỡ tài chính và kỹ thuật công nghệ của các chuyên gia Thụy Điển. Sau 15 năm xây dựng, đào tạo và chuyển giao, năm 1990, toàn bộ đoàn chuyên gia Thụy Điển rời khỏi Việt Nam.

Năm 2004, 16 lâm trường cung cấp nguyên liệu làm bột giấy vốn trước kia thuộc Công ty Nguyên liệu giấy Vĩnh Phú được sáp nhập vào Bãi Bằng. Công ty còn sản xuất cả phân bón vi sinh từ phế thải của quá trình sản xuất giấy. Năm 2006, Công ty Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy in và giấy viết của Tổng công ty này.

Vào những năm tháng đó, quyển vở giấy Bãi Bằng với hình ảnh cậu bé cưỡi trâu đã là vật phẩm quen thuộc, thân thương, là vật bất ly thân của của các cô, cậu nhóc những năm 1970, 1980, dù chất lượng giấy không cao, vở cũng không dày. Bây giờ thì các loại vở có chất giấy tốt hơn, bắt mắt hơn song không thể nào khiến người ta hoài niệm được như vở giấy Bãi Bằng.

Không chỉ được đánh giá cao trong nước, giấy Bãi Bằng còn được phân phối khắp trên toàn lãnh thổ Việt Nam và xuất khẩu sang các nước như Singapore, Malaysia, Thái Lan, Myanmar, Lào, Hong Kong…

Câu hỏi khó dành cho Bãi Bằng

Vài năm gần đây, Công ty Giấy Bãi Bằng đang phải vật lộn với những khoản thua lỗ. Trong một lần trả lời báo chí, ông Mạc Mạnh Đang, Phó tổng giám đốc đương nhiệm Tổng công ty Giấy Việt Nam (Vinapaco), thừa nhận khó khăn lớn nhất mà Vinapaco và Nhà máy Giấy Bãi Bằng đang đối mặt chính là việc không thoát khỏi các di sản thời trước Đổi mới: từ dây chuyền sản xuất cho đến cây giống đều là sản vật từ 30 - 40 năm trước.

Năm 2006, Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy.
Năm 2006, Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy.

Chỉ trong vòng 2 năm 2014 - 2015, Công ty Giấy Bãi Bằng lỗ 255 tỷ đồng, trong khi vốn chủ sở hữu chỉ có 218,5 tỷ. Trong báo cáo tài chính gần nhất của Vinapaco, cái tên Bãi Bằng chỉ xuất hiện nổi bật ở phần nợ xấu với 37 tỷ chưa thể thu hồi. Năm 2017, hiện trạng của công ty này được cho là một trong những lý do chính khiến Tổng giám đốc Vinapaco bị thay thế.

Nhìn lại hai thập niên qua, ngoại trừ vàng mã, phần lớn nhu cầu liên quan đến giấy của người Việt đều tăng. Tổng lượng tiêu thụ giấy của Việt Nam tăng với tỷ lệ hai con số trong suốt 10 năm qua, giờ đã đạt gần 5 triệu tấn một năm. Nhưng Vinapaco và Nhà máy Giấy Bãi Bằng nằm ngoài bức tranh sôi động ấy - một kịch bản thường thấy dành cho nhiều huyền thoại kinh tế quốc doanh khác.

Thị trường giấy Việt Nam hiện do các doanh nghiệp FDI dẫn dắt. Một thực tế đáng buồn đã được thừa nhận rằng khả năng “làm ra tiền” của doanh nghiệp nhà nước luôn thấp hơn các doanh nghiệp tư nhân hoặc FDI. Một trong những lý do được nêu ra là phương pháp quản lý của doanh nghiệp nhà nước mang những đặc thù riêng.

Ông Trần Ngọc Quế, nguyên Phó Tổng giám đốc Vinapaco từng chia sẻ “số phận” những đề xuất đổi mới của mình sau năm 90. Năm 1994, Giấy Bãi Bằng đệ trình kế hoạch nâng công suất gấp đôi, 100.000 tấn mỗi năm. Ông Quế đưa ra ý tưởng mua công nghệ xeo giấy của Nhật, còn công nghệ xử lý bột của Thụy Điển, đắt hơn 25% so với dự toán ban đầu, nhưng “tận dụng được cái tốt của cả hai nước”.

Ông Quế cùng lúc hứng chịu chỉ trích từ Bộ Khoa học & Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và cả Văn phòng Chính phủ.

"Cái rẻ không làm, tự dưng muốn làm cái tốn tiền tốn của", nhà máy bị mắng.

Bốn năm sau đó là quãng thời gian "không thể áp lực hơn" với lãnh đạo nhà máy. Điều này chỉ kết thúc khi cố Thủ tướng Phan Văn Khải chủ trì một cuộc họp đủ các bên. Nhưng cũng mất thêm 5 năm nữa, kế hoạch tăng năng suất mới được thực hiện. Chiến lược cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đã được Chính phủ thực hiện gấp rút trong thập kỷ qua.

Nhưng Tổng công ty Giấy Việt Nam vẫn chưa nằm trong danh sách. Thế hệ lãnh đạo mới của Vinapaco đang loay hoay tìm cách “đổi mới” trên nền tảng các di sản đó trước khi quá muộn. Họ tìm cách đầu tư công nghệ mới, chủ động nhập giống cây trồng mới, cho ra các sản phẩm mới phù hợp hơn với thị trường sôi động hiện nay.

Tuy nhiên, cũng như thời ông Quế, vai trò của các lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước vẫn phải thiên về tư cách "cán bộ nhà nước" hơn tư cách "doanh nhân", tức là các sáng kiến đều phải vượt qua thử thách báo cáo và giải trình nhiều cấp trước khi được đưa vào thực nghiệm.

Không còn ai dùng quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu nữa. Chúng đã bị thay thế bởi nhiều quyển vở đẹp đẽ, bìa bóng, in hình ca sĩ, cầu thủ, nhân vật hoạt hình…

Thời điểm hiện tại, việc thương hiệu Bãi Bằng sẽ còn tồn tại bao lâu vẫn là câu hỏi khó trả lời trước sự cạnh tranh quyết liệt của hàng loạt tên tuổi giấy ngoại nhập.

bài liên quan
TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

TP.HCM: Cơ sở chăm sóc da 3 lần bị xử phạt vì “lấn sân” phẫu thuật thẩm mỹ

Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết, đơn vị vừa phát hiện một hộ kinh doanh về chăm sóc da trên địa bàn Quận 7 ba lần bị xử phạt do lấn sân sang phẫu thuật thẩm mỹ, liên tục đổi địa bàn hoạt động.
TP.HCM: Xử lý nghiêm hộ kinh doanh tắm hơi, massage trên địa bàn quận 7

TP.HCM: Xử lý nghiêm hộ kinh doanh tắm hơi, massage trên địa bàn quận 7

Ngày 24/4, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM cho biết vừa phát hiện và xử lý nghiêm hộ kinh doanh tắm hơi, massage trên địa bàn quận 7, gắn biển hiệu Hàn Quốc, ngang nhiên quảng cáo là phòng khám điều trị suy giãn tĩnh mạch thuộc Top 1 Châu Âu.
2 ngày nữa Ngân hàng Nhà Nước tiến hành đấu thầu 16.800 lượng vàng

2 ngày nữa Ngân hàng Nhà Nước tiến hành đấu thầu 16.800 lượng vàng

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ tiến hành đấu thầu vàng miếng SJC với tổng khối lượng dự kiến sẽ đấu thầu là 16.800 lượng, thời gian bắt đầu từ 10 giờ sáng ngày 22/4 tới đây.
Khởi tố, bắt giam Chi Cục trưởng Chi cục Dự trữ nhà nước tỉnh Tuyên Quang

Khởi tố, bắt giam Chi Cục trưởng Chi cục Dự trữ nhà nước tỉnh Tuyên Quang

Ông Nguyễn Văn Đoàn là Chi Cục trưởng Chi cục Dự trữ nhà nước tỉnh Tuyên Quang, về tội Tham ô tài sản, quy định tại khoản 2, Điều 353, Bộ luật Hình sự.
Đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu lúa gạo bền vững

Đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu lúa gạo bền vững

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 2/3/2024 về việc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu lúa, gạo bền vững, minh bạch, hiệu quả trong tình hình mới.
Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Quy định mới về cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ

Luật Đất đai sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định chi tiết các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Mới nhất
Đọc nhiều
Tử hình là gì, những trường hợp bị thi hành án tử hình?

Tử hình là gì, những trường hợp bị thi hành án tử hình?

Trong trường hợp nào thì người phạm tội bị thi hành án tử hình, đang là câu chuyện được nhiều bạn đọc quan tâm.
TP.HCM: Đoàn tàu Metro số 1 lần đầu chạy tự động

TP.HCM: Đoàn tàu Metro số 1 lần đầu chạy tự động

Sáng 26/4, đoàn tàu Metro số 1 lần đầu tiên chạy tự động trên toàn tuyến từ ga trung tâm Bến Thành đến ga bến xe Suối Tiên.
Lào Cai: Rừng tự nhiên bị phá tan hoang để thi công Dự án khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái Biển Mây

Lào Cai: Rừng tự nhiên bị phá tan hoang để thi công Dự án khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái Biển Mây

Quá trình thực hiện dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng Biển Mây tại huyện Bát Xát (tỉnh Lào Cai), Công ty TNHH Vượng Đạt đã tự ý san gạt, đào bới, xây dựng làm thay đổi hiện trạng của rừng và đất không có rừng với tổng diện
Tin bài khác
Một doanh nghiệp ở Quảng Ninh nợ trên 941 tỷ đồng tiền thuế

Một doanh nghiệp ở Quảng Ninh nợ trên 941 tỷ đồng tiền thuế

Cục thuế tỉnh Quảng Ninh mới công bố danh sách người nộp thuế nợ tiền thuế và các khoản thu thuộc ngân sách nhà nước đến thời điểm ngày 31/3/2024.
UBCKNN cảnh báo về việc hoạt động cung cấp dịch vụ về chứng khoán trên không gian mạng

UBCKNN cảnh báo về việc hoạt động cung cấp dịch vụ về chứng khoán trên không gian mạng

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa đưa ra cảnh báo về việc hoạt động cung cấp dịch vụ chứng khoán trên không gian mạng của Công ty cổ phần Vick.
SHB năm thứ hai liên tiếp là Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất

SHB năm thứ hai liên tiếp là Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất

SHB lần thứ hai liên tiếp là đại diện duy nhất tại Châu Á - Thái Bình Dương được Global Finance vinh danh là “Ngân hàng có hoạt động Tài trợ Bền vững tốt nhất 2024”. Tín dụng xanh tại SHB 2023 tăng trưởng ấn tượng so với 2022, qua đó, khẳng định vị thế là một trong số các Ngân hàng TMCP tư nhân tích cực cho vay xanh tại Việt Nam.
Doanh nghiệp bị vạ lây vì trùng tên công ty

Doanh nghiệp bị vạ lây vì trùng tên công ty

Theo đó, công ty nói trên dù không có bất kỳ mối liên hệ nào nhưng do có tên gần giống với Công ty TNHH sản xuất Tinh bột khoai mì Nhựt Phát – Chi nhánh Tây Ninh nên đã bị vạ lây.
Hội doanh nhân trẻ 6 tỉnh Nam Bộ tổ chức hành trình ‘Nghĩa Tình Đất Mũi’

Hội doanh nhân trẻ 6 tỉnh Nam Bộ tổ chức hành trình ‘Nghĩa Tình Đất Mũi’

Sáng 19/4, Hội Doanh nhân (HDN) trẻ Bình Dương phối hợp với HDN trẻ TP HCM, Đồng Nai, Long An, Tây Ninh và Cà Mau tổ chức chương trình Caravan Doanh nhân trẻ Nam Bộ với chủ đề “Nghĩa tình đất Mũi”.
“Bắc Giang cần chuẩn bị nguồn nhân lực chip bán dẫn ngay và luôn”

“Bắc Giang cần chuẩn bị nguồn nhân lực chip bán dẫn ngay và luôn”

Đây là một trong nhiều ý kiến tâm huyết được các đại biểu đóng góp vào Hội thảo phát triển nguồn lao động trong ngành công nghiệp bán dẫn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang diễn ra mới đây.
Yêu cầu hàng loạt ngân hàng phong toả tài khoản của Công ty CP Ngôi sao Bắc Giang

Yêu cầu hàng loạt ngân hàng phong toả tài khoản của Công ty CP Ngôi sao Bắc Giang

Cục thuế Bắc giang yêu cầu các ngân hàng DongA Bank; VIETCOMBANK; Techcombank; Agribank; BIDV; OceanBank trích tiền từ tài khoản, phong toả tài khoản của Công ty CP Ngôi sao Bắc Giang.
Một doanh nghiệp tại Bắc Giang nợ hơn 7 tỷ đồng tiền thuế

Một doanh nghiệp tại Bắc Giang nợ hơn 7 tỷ đồng tiền thuế

Nhà máy chế biến nông sản và thực phẩm xuất khẩu Bắc Giang vừa bị Cục Thuế tỉnh Bắc Giang cưỡng chế thuế bằng biện pháp phong toả tài khoản.
Saigontel kê sai thuế giá trị gia tăng đầu vào

Saigontel kê sai thuế giá trị gia tăng đầu vào

Đây chỉ là một trong 3 hành vi vi phạm về thuế của Công ty CP Công nghệ Viễn thông Sài Gòn (SaiGonTell - mã SGT) khi bị cơ quan thuế phát hiện, xử phạt.
Nhiều doanh nghiệp nợ thuế tại Bắc Giang bị bêu tên

Nhiều doanh nghiệp nợ thuế tại Bắc Giang bị bêu tên

Do nợ thuế quá thời hạn, hàng loạt các doanh nghiệp bị cơ quan thuế Bắc Giang cưỡng chế.
thu tuong chinh phu yeu cau bao dam cung ung dien trong thoi gian cao diem

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 38/CĐ-TTg ngày 15/4/2024 về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo.
bo gtvt de nghi khac phuc viec nhieu cao toc khong co song dien thoai

Bộ GTVT đề nghị khắc phục việc nhiều cao tốc không có sóng điện thoại

Bộ GTVT vừa có văn bản đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông nghiên cứu sớm phủ sóng điện thoại di động và cung cấp dịch vụ viễn thông trên các tuyến cao tốc.
hang khong tiep tuc tang chuyen phuc vu dip nghi le 304 15

Hàng không tiếp tục tăng chuyến phục vụ dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5

Theo Cục Hàng không Việt Nam, các hãng bay dự kiến tăng khoảng 120 chuyến, tương đương hơn 20.000 chỗ mỗi ngày trong dịp cao điểm nghỉ lễ 30/4 - 1/5. Trước đó, các hãng hàng không trong nước đã lên kế hoạch cung ứng từ 100.000 đến 110.000 chỗ mỗi ngày trên đường bay nội địa, tăng khoảng 20% so với lịch bay tháng 3.
khai mac le hoi den hung va tuan van hoa du lich dat to nam giap thin 2024

Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024

Ngày 9/4 (tức ngày 1/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ đã diễn ra Lễ Khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn 2024.
giam thieu lao dong tre em vi thanh nien

Giảm thiểu lao động trẻ em vị thành niên

Chương trình quốc gia về phòng ngừa và giảm trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Dự án này đã được triển khai tại xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất, nhằm hỗ trợ những gia đình khó khăn ổn định sinh kế, giảm tình trạng sử dụng lao động trẻ em vị thành niên.